Największą organizacją antykomunistyczną w Wielkopolsce pod koniec i bezpośrednio po zakończeniu II wojny była Wielkopolska Samodzielna Grupa Ochotnicza „Warta”.
Jej twórcą i zarazem dowódcą był ostatni komendant Okręgu Poznańskiego Armii Krajowej ppłk Andrzej Rzewuski (ps. „Hańcza”, „Wojmir”), a następnie szef Okręgu Poznańskiego Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj. Rzewuski nie wykonał rozkazu o rozwiązaniu AK z 19 stycznia 1945 r. WSGO „Warta” została formalnie powołana rozkazem wydanym 10 maja 1945 r.
Cele „Warty”
Głównym celem „Warty” było ujęcie w ramy organizacyjne byłych członków AK (a także wszystkich niechętnych komunistycznej władzy) oraz pomoc i ochrona przed prześladowaniami ze strony UB i NKWD. Organizacja dążyła do utrzymania w dyscyplinie uzbrojonych ludzi, zabraniając jakichkolwiek działań zbrojnych o charakterze zaczepnym. Podjęto akcję podporządkowania oddziałów partyzanckich oraz zwalczania bandytyzmu. Istotne znaczenie odgrywała także działalność informacyjna, oparta głównie na prasie („Strażnica Sumienia”) i ulotkach redagowanych przez sztab, które miały dementować informacje szerzone przez propagandę komunistyczną. „Warta” była organizacją silnie rozbudowaną w terenie, gdyż bazowała na sieci organizacyjnej byłej AK: składała się z dowództwa grupy, siedmiu komend rejonowych, komend obwodowych, placówek i plutonów. Liczebność organizacji szacuje się na 5–6 tys. żołnierzy. Jednym z zadań poznańskiej konspiracji poakowskiej było prowadzenie wywiadu politycznego, gospodarczego, społecznego oraz wojskowego na terenie województwa poznańskiego. Sprawozdania wywiadowcze były od połowy czerwca do września 1945 r. przesyłane do sztabu Naczelnego Wodza w Londynie.
Koniec WSGO „Warta”
Rozkaz o rozwiązaniu WSGO „Warta” wydał ppłk Rzewuski 15 listopada 1945 r., po otrzymaniu wytycznych z Londynu. Rozwiązanie organizacji zbiegło się w czasie z rozpracowaniem jej struktur przez Wojewódzki Urząd Bezpieczeństwa Publicznego w Poznaniu. 26 listopada 1945 r. aresztowano Rzewuskiego i jego bliskich współpracowników. Mimo przeprowadzonych aresztowań członków Komendy oraz doniesień agenturalnych, funkcjonariusze UB natrafili na spore trudności w ustalaniu personaliów osób tworzących kierowniczy trzon okręgu, gdyż większość aresztowanych przestrzegała zasad konspiracji. Niestety, pomocne w ustaleniu tożsamości aresztowanych osób oraz ich działalności konspiracyjnej okazały się dla funkcjonariuszy UB grypsy pisane przez Rzewuskiego. Grypsy te (niektóre pisane szyfrem) były przechwytywane przez oficerów śledczych. Umożliwiły zidentyfikowanie niektórych aresztowanych oraz zorientowanie się w charakterze działalności WSGO „Warta”. Nieświadome zdekonspirowanie siebie i swoich podkomendnych było najprawdopodobniej przyczyną samobójczej śmierci Rzewuskiego, który 20 maja 1946 r. powiesił się w celi. Równolegle z inwigilacją Komendy przebiegało rozpracowanie struktur terenowych. Do końca 1945 r. niemal wszyscy inspektorzy rejonowi znaleźli się w aresztach. Los żołnierzy WSGO „Warta” był podobny do losu wielu innych członków konspiracji niepodległościowej. Mimo że nie przejawiali oni żadnej aktywności antykomunistycznej, byli rozpracowywani przez organa bezpieczeństwa przez następne lata.
Żołnierze Wyklęci
1 marca 2011 r. był obchodzony, po raz pierwszy w Polsce, jako święto państwowe: Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzach Wyklętych. Dzień ten został ustanowiony w hołdzie Żołnierzom Wyklętym, czyli bohaterom podziemia niepodległościowego i antykomunistycznego, którzy z bronią w ręku, jak i w inny sposób, stawiali opór próbie sowietyzacji państwa polskiego i podporządkowania go ZSRR w latach 1944–1963 oraz przeciwstawili się narzuconemu siłą reżimowi komunistycznemu. 1 marca jest dniem szczególnie symbolicznym dla Żołnierzy Wyklętych, tego dnia bowiem w 1951 r. wykonany został wyrok śmierci na kierownictwie IV Komendy Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość.