Jest to część ogólnoeuropejskiego projektu edukacyjnego BirdLife International, prowadzonego w Polsce przez Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków (OTOP). Akcja skierowana jest głównie do dzieci w wieku 8-12 lat, ale również do wszystkich osób zafascynowanych fenomenem ptasich migracji. Uczestnicy rejestrują na stronie internetowej Spring Alive (www.springalive.net) pierwszego zauważonego w danym sezonie przedstawiciela czterech wspomnianych gatunków ptaków. Na podstawie tych danych serwis generuje mapy ukazujące intensywność przelotu „posłańców wiosny”, dzięki czemu uczestnicy mogą śledzić, jak wiosna stopniowo rozkwita w całej Europie.
Ptasia strategia
Spring Alive daje unikatową możliwość wniesienia własnego wkładu w gromadzenie danych, które w przyszłości mogą wiele powiedzieć na temat ptasich migracji. Uczestnicy obserwując badane gatunki, pomagają określić wahania w datach ich przylotów i ocenić, jaki wpływ wywierają na nie zmiany temperatury w Europie. Kampania doskonale przybliża - szczególnie najmłodszym - zagadnienia związane z życiem ptaków i ich migracjami. Spring Alive zyskało ogromną popularność wśród nauczycieli, opiekunów szkolnych kół przyrodniczych, którzy w oparciu o zamieszczone na specjalnej stronie internetowej materiały oraz scenariusze lekcji wprowadzają dzieci w fascynujący świat ptaków, które zmuszone są migrować głównie w poszukiwaniu jedzenia, o które jesienią na północy Europy coraz trudniej. Migracja to element ptasiej strategii, która pozwala im przetrwać.
Na rodzinnym wiosennym spacerze
Aby pokonać tysiące kilometrów, ptaki muszą mieć m.in. dobrze rozwiniętą tkankę tłuszczową. W tym celu, pod koniec sezonu lęgowego, a przed okresem migracji, wszystkie osobniki intensywnie żerują. Tkanka tłuszczowa stanowi główne źródło energii dla lecących, nierzadko bez wytchnienia, ptaków. Spring Alive nie tylko skupia się na śledzeniu przelotu ptaków, ale pokazuje, że nie znają one granic i w ten sposób łączą ludzi, kraje i kontynenty.
Osoby pragnące wziąć udział w Spring Alive powinny odwiedzić stronę www.springalive.net, gdzie można zarejestrować swoje obserwacje. Im więcej osób opisze swoje pierwsze wiosenne spotkania z bocianami, jerzykami, jaskółkami i kukułkami, tym większą wartość zyskają gromadzone w ramach projektu dane. W ubiegłym roku Spring Alive zebrało 93 984 zgłoszeń z 35 krajów. Projekt jest doskonałą okazją dla rodzin, nauczycieli i uczniów oraz po prostu grup przyjaciół w całej Europie, by korzystając z cieplejszych dni, wyjść na spacer i cieszyć się wiosną.
Ramka (można z niej zrobic cztery mniejsze, do każdej koniecznie FOTKA omawianego ptaka)
Jerzyki
Są ciemnobrązowe, ale w locie na tle nieba mogą wydawać się całkiem czarne. Charakterystyczne są dla nich długie, wąskie zakrzywione na kształt kosy skrzydła i krótkie rozwidlone ogonki. Ze względu na podobny wygląd, łatwo pomylić jest jerzyka z jaskółką. W odróżnieniu jednak od jaskółek, jerzyki są większe, nie składają skrzydeł podczas lotu. nigdy też nie przysiadają na drutach. W ogóle trudno zauważyć siedzącego jerzyka, ponieważ ptaki te bardzo rzadko lądują i większość czasu spędzają w powietrzu. Są wspaniałymi lotnikami - prawie całe swoje życie spędzają w locie. Ich niezwykłą cechą jest to, że w trakcie lotu potrafią nawet spać! Do życia upodobały sobie miasta. Ich gniazda są ukryte i z zewnątrz niewidoczne (np. w szczelinach murów bądź otworach wentylacyjnych). Zamieszkują też stare lasy (tam gniazdują w dziuplach oraz w skrzynkach lęgowych) i skaliste partie gór. Niektóre osobniki mogą dożyć nawet 21 lat.
Zimowiska jerzyka zajmują obszar na południe od Sahary aż do południowej granicy kontynentu.
Jaskółki dymówki
To niewielkie ptaki, o ciemnych połyskujących na granatowo grzbietach, rdzawym podgardlu, białych brzuszkach i długich rozwidlonych ogonkach. Ptaki w locie mogą wydawać się czarne - dlatego jaskółkę najłatwiej jest rozpoznać, zwracając uwagę na kształt ogonka. Powinien być długi i głęboko wcięty.
Dymówki nie są płochliwe. Swe charakterystyczne gniazda (w kształcie miseczki z gliny, błota i śliny) budują często pod dachami budynków. Żyją głównie blisko człowieka, dlatego łatwo jest je obserwować, zwłaszcza jeśli mieszka się na wsi. Niestety modernizacja wsi, zmniejszenie liczby obór, stajni i stodół (ich naturalnych miejsc gniazdowania) może wpłynąć niekorzystnie na ich liczebność, a nawet spowodować całkowite wyginięcie gatunku.
W Polsce jaskółki dymówki żyją od maja do września. Zimują w Afryce, w paśmie ciągnącym się od równika aż po południowy kraniec kontynentu.
Kukułka (inaczej gżegżółka)
Ma wielkość gołębia z szarym grzbietem i ciemno prążkowanym białym brzuszkiem. Można ją zobaczyć zarówno w lesie, jak i na łące, a nawet na górskim zboczu. Jest jednak bardzo płochliwa i trudno ją zaobserwować; najłatwiej jest ją usłyszeć lub ujrzeć w locie.
Charakterystyczny głos kukułki, którym samiec nawołuje samiczkę, rozpozna bez trudu chyba każdy. Samiczki to małe cwaniary, bo nie budują własnych gniazd, tylko jajka podrzucają innym ptakom. Robią to bardzo sprytnie, pod nieobecność gospodarzy, zawsze wybierając gniazda ptaków z jajami podobnymi do jej własnych. Składając jajo, potrafi wyrzucić z gniazda jedno z zastanych, tak by liczba się zgadzała i podstęp nie wyszedł na jaw.
Zimowiska kukułek, które gniazdują w Europie, zlokalizowane są w Afryce, zwykle na terenach porośniętych sawanną. Do Afryki odlatuje też część ptaków gniazdujących w Azji.
Bocian biały
Jak wygląda popularny bociek, wie każde dziecko. Łatwo też rozpoznać bociany po dźwięku, jaki wydają - charakterystycznym klekocie przypominającym odgłos dwóch uderzających o siebie patyków. Bocianie gniazda są zwykle bardzo duże i bardzo wysoko. Ptaki budują je w miejscach, skąd mają doskonały widok na pobliski teren. Często można je więc znaleźć na szczytach dachów, wież i słupów.
Bocian biały żywi się głównie drobnymi ssakami, płazami, niewielkimi gadami, owadami, mięczakami i dżdżownicami. Nie ma swojego ulubionego pokarmu - poluje zawsze na to co akurat występuje najliczniej na jego terenie.
Wiosną bociany powracają zawsze w te same miejsca, aby wychować młode lub też zakładają gniazda w niewielkiej odległości od starych miejsc. Młode bociany także próbują powrócić w pobliże gniazda, gdzie się urodziły, dlatego niektóre gniazda są w ciągłym użytku przez dziesiątki lat.
Bociany na okres zimy przenoszą się do Afryki Środkowo-Wschodniej i Południowej. W Polsce, w ostatnich latach, notujemy znaczny wzrost liczebności tego gatunku. W oparciu o wyniki Międzynarodowego Spisu Bociana Białego w 2004 roku stwierdzono u nas występowanie 52 500 bocianich par stanowiących 20 proc. populacji światowej.
Źródło: OTOP