Ksiądz odpowiada

(...) W kontekście pielgrzymki Benedykta XVI do Turcji oraz wcześniejszych sytuacji padały często z ust dziennikarzy takie pojęcia jak ekumenizm czy dialog międzyreligijny (...). Czy można tych terminów używać zamiennie, czy oznaczają one dwie różne kwestie?


Zdarza się, że pewne wydarzenia o charakterze bardzo specjalistycznym stają się znane szerszemu gronu odbiorcy za pośrednictwem środków masowego przekazu. Jeżeli przestrzegane są pewne normy etyczne, taki mechanizm jest pożyteczny, a nawet pożądany. Niestety, również wtedy może dochodzić do różnych nieścisłości czy niezrozumienia, zarówno ze strony pośrednika przekazywanej informacji, jak i odbiorcy. To zatem wymaga uściślenia lub sprostowań.

Bardzo często dochodzi do takich sytuacji, kiedy dotykane są kwestie teologiczne – w szerokim rozumieniu tego słowa. Utożsamianie dialogu międzyreligijnego z ekumenizmem jest klasycznym tego przykładem. Ekumenizm – jak podają autorzy „Katolicyzm A-Z” (praca zbiorowa pod red. ks. Z. Pawlaka. Poznań 1999, wyd. V) – „(...) oznacza naukę i działalność zmierzającą do jedności chrześcijan w jednym Kościele Jezusa Chrystusa”. Innymi słowy, to teoretyczna refleksja i jej praktyczne zastosowanie wypływające z Chrystusowego wezwania «...aby wszyscy stanowili jedno, jak Ty, Ojcze, we Mnie, a Ja w Tobie, aby i oni stanowili w Nas jedno, aby świat uwierzył, żeś Ty Mnie posłał» (J 17,21). Chrystus, bowiem, założył jeden, jedyny Kościół, a przecież istnieje wiele chrześcijańskich Wspólnot” (Dekret o ekumenizmie Soboru Watykańskiego II, Wstęp). Jak widać, problem ekumenizmu dotyczy i jest nierozerwalnie związany z chrześcijaństwem.

Dialog natomiast to rozmowa mająca na celu wzajemną konfrontację oraz zrozumienie poglądów partnera, a także współdziałanie we wspólnym poszukiwaniu prawdy. Na płaszczyźnie międzyreligijnej odbywa się on między przedstawicielami lub członkami Kościołów chrześcijańskich a innymi religiami np.: buddyzmem, hinduizmem czy islamem. „Kościół katolicki nic nie odrzuca z tego, co w religiach owych prawdziwe jest i święte. Ze szczerym szacunkiem odnosi się do owych sposobów działania i życia, do owych nakazów i doktryn, które chociaż w wielu wypadkach różnią się od zasad przez niego wyznawanych i głoszonych, nierzadko jednak odbijają promień owej Prawdy, która oświeca wszystkich ludzi. Głosi zaś i obowiązany jest głosić bez przerwy Chrystusa, który jest «drogą, prawdą i życiem» (J 14,6), w którym ludzie znajdują pełnię życia religijnego i w którym Bóg wszystko z sobą pojednał” (Deklaracja o stosunku Kościoła do religii niechrześcijańskich Soboru Watykańskiego II, nr 2).

Utożsamianie zatem tych dwóch pojęć jest czymś błędnym. Trzeba mieć nadzieję, że dzięki zauważalnej obecności mediów katolickich w świecie środków społecznego przekazu oraz rzeszy dobrze wykształconych dziennikarzy prasowych czy radiowo-telewizyjnych, którzy nierzadko mają też wykształcenie teologiczne, takie sytuacje będą pojawiać się coraz rzadziej.