Cały kult eucharystyczny jest ściśle powiązany ze sprawowaniem Eucharystii. Można śmiało powiedzieć, że sprawowanie Eucharystii w ofierze Mszy św. jest rzeczywistym źródłem i jednocześnie celem kultu oddawanego Jej poza Najświętszą Ofiarą. Przez modlitwę przed Chrystusem obecnym w Najświętszym Sakramencie wierni przedłużają zjednoczenie z Nim, które osiągnęli w Komunii świętej.
Spośród najistotniejszych sposobów kultu eucharystycznego należy wymienić:
- wystawienie Najświętszego Sakramentu;
- procesje eucharystyczne;
- kongresy eucharystyczne.
Najczęstszą formą kultu eucharystycznego jest wystawienie Najświętszego Sakramentu. Jest ono uzasadnione w każdym kościele i kaplicy, w którym przechowywana jest Eucharystia. Wystawienie Najświętszej Eucharystii pociąga do uznania cudownej obecności Chrystusa i zachęca do zjednoczenia z Nim. Przy wystawieniu należy troskliwie unikać wszystkiego, co mogłoby przysłonić pragnienie Jezusa, który ustanowił Eucharystię głównie po to, by nam służyła jako pokarm, lekarstwo i pokrzepienie. Prawodawca kościelny zalecił, żeby podczas odprawiania Mszy św. w tej samej części kościoła czy kaplicy nie było wystawienia Najświętszego Sakramentu (por. kan. 941 § 2 KPK).
Najświętszy Sakrament należy wystawiać w puszce (naczynie liturgiczne w kształcie kielicha, w którym przechowuje się i z którego rozdaje się Komunię świętą) lub w monstrancji (jeden z bardziej ozdobnych paramentów liturgicznych służący do uroczystego wystawiania Najświętszego Sakramentu i przenoszenia Go w procesjach), pamiętając o zapaleniu w pobliżu świec. Podczas wystawienia w puszce należy zapalić przynajmniej dwie świece, a w monstrancji, cztery lub sześć (por. kan. 941 § 1 KPK).
Prócz wystawień krótszych, np. na czas trwania nabożeństwa eucharystycznego, zaleca się, by w kościołach i kaplicach stałego przechowywania Najświętszego Sakramentu odbywały się co roku uroczyste jego wystawienia trwające dłuższy czas, nawet z przerwami. Chodzi o to, by miejscowa wspólnota głębiej rozważała i adorowała tajemnicę eucharystyczną (por. kan. 942 KPK). Istnieje również możliwość, by ordynariusz miejsca, ze względu na ważną i powszechną potrzebę, w kościołach, do których wierni liczniej uczęszczają, nakazał modlitwy błagalne przed wystawionym Najświętszym Sakramentem, trwające przez dłuższy czas.
Osobami upoważnionymi do wystawiania Najświętszego Sakramentu i udzielania Nim błogosławieństwa są: biskupi, prezbiterzy i diakoni. W szczególnych jednak okolicznościach mogą dokonywać wystawienia: akolici, szafarze nadzwyczajni Komunii św., inni wierni wyznaczeni przez ordynariusza miejsca. Nie mają oni jednak prawa udzielania błogosławieństwa Najświętszym Sakramentem (por. kan. 943 KPK).
Korzystajmy często z adoracji Najświętszego Sakramentu wystawionego z jakiejś okazji lub na sposób stały w poszczególnych kościołach. Modlitwa przed Chrystusem wystawionym pod postacią chleba daje możliwość zjednoczenia duchowego z Tym, którego pomocy nieustannie potrzebujemy.