W listopadzie ubiegłego roku, w Bazarze Poznańskim przy zaangażowaniu Samorządu Województwa Wielkopolskiego, prezydent RP Andrzej Duda podpisał ustawę o ustanowieniu Narodowego Dnia Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego.
– To akt dziejowej sprawiedliwości wobec tego niesłychanie ważnego czynu zbrojnego, które było przez dziesiątki lat niedoceniane w przestrzeni ogólnopolskiej – powiedział prezydent.
Zbiórkę podpisów poparcia dla ustanowienia dnia wybuchu wielkopolskiej insurekcji świętem państwowym zainicjowały w czerwcu 2021 r. Wielkopolskie Muzeum Niepodległości, Fundacja Zakłady Kórnickie, Muzeum Narodowe w Poznaniu, poznański oddział Instytutu Pamięci Narodowej, Towarzystwo Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918-1919 oraz Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Wielkopolski. W tym samym miesiącu radni wojewódzcy na wniosek Marszałka Województwa Wielkopolskiego Marka Woźniaka jednogłośnie przyjęli stanowisko sejmiku wyrażające poparcie dla tej inicjatywy.Samorząd Województwa Wielkopolskiego od początku wspierał wszystkie działania podjęte w kierunku ustanowienia 27 grudnia świętem państwowym, współpracując również z Kancelarią Prezydenta RP przy organizacji uroczystości. Dla mieszkańców Powstanie Wielkopolskie jest bowiem niezwykle ważnym wydarzeniem historycznym, a każda jego rocznica świętem. Sukces tego zrywu, tak doskonale przygotowanego i solidarnie przeprowadzonego, jest dumą Wielkopolan, którzy niestrudzenie zabiegali i zabiegają o to, by stał się dumą każdego Polaka. Ta rocznica potrafi także łączyć. Przykładów na to jest wiele.
– Podczas 90. rocznicy wybuchu powstania, przy pomniku Powstańców Wielkopolskich razem świętowali prezydent Lech Kaczyński i premier Donald Tusk. Kto pamięta specyfikę tamtych czasów i relacji politycznych doceni, że dzięki naszym zabiegom doszło do takiej sytuacji. Z kolei na 95. rocznicę, w piątym roku organizacji obchodów w stolicy kraju, przemaszerowaliśmy z bazyliki archikatedralnej do Grobu Nieznanego Żołnierza. Pamiętam, że na ulicach Warszawy towarzyszyły nam prawdziwe tłumy – opowiada Marek Woźniak.
Podobna atmosfera – wzajemnego szacunku i wspólnego świętowania, towarzyszyła okrągłej, setnej rocznicy Powstania. To wtedy, w 2018 r. cała Polska mogła zobaczyć niesamowity koncert, który odbył się na poznańskim stadionie, a transmitowany był przez telewizję TVN.
Te inicjatywy, z roku na rok, zachęcają coraz większą grupę samorządów powiatowych i gminnych do szukania nowych pomysłów i inicjatyw, mających przekazywać pamięć o zrywie. Obecnie idą już one w setki. I nie stanęła im na drodze nawet pandemia. Samorząd zorganizował w 2020 r. wielką akcję #POWSTANIEna102 w internecie, w której wzięły udział tysiące osób, a także dofinansował produkcję mającego wówczas premierę filmu „Zwycięstwo. Powstanie Wielkopolskie 1918-1919”, pierwszego pełnometrażowego fabularyzowanego filmu dokumentalnego o powstaniu.
Od 2018 r. na filarach przed wejściem do budynku Urzędu Marszałkowskiego w Poznaniu można obejrzeć wystawy poświęcone bohaterom tamtych czasów.
Na zaproszenie Marszałka Marka Woźniaka do Poznania 27 grudnia 2021 r. przyjechał Prezydent RP Andrzej Duda, fot. Umww.pl
Choć święto – 103. rocznica wybuchu insurekcji - po raz pierwszy miało charakter państwowy, jego gospodarzem w Poznaniu i Warszawie niezmiennie pozostaje Samorząd Województwa Wielkopolskiego. Razem z Towarzystwem Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918-1919 – ich współorganizatorem – konsekwentnie dokłada starań, aby pamięć o zwycięskim zrywie niepodległościowym na trwałe zagościła w świadomości jak największej liczby Polaków. Stąd centralne obchody odbywają się tradycyjnie 27 grudnia w Poznaniu,
a 28 grudnia przy Grobie Nieznanego Żołnierza w Warszawie oraz przy mogiłach na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach.
Przypomnijmy, że Samorząd Województwa Wielkopolskiego i jego instytucje nie tylko organizują uroczystości związane z kolejnymi rocznicami wybuchu insurekcji, ale także ogólnopolskie kampanie popularyzujące wiedzę o tym wydarzeniu. Jedną z dodatkowych inicjatyw jest wydanie „Encyklopedii Powstania Wielkopolskiego 1918-1919”.
– Przeznaczyliśmy ponad 400 tys. zł w przygotowanie całego materiału historycznego do encyklopedii, która ukazała się na 100-lecie wybuchu powstania i właśnie, w przeddzień 103. rocznicy pojawiła się w nowej, poszerzonej wersji, bo wciąż nie brakuje chętnych, by tę unikalną pozycję posiadać w swoich zbiorach – zwraca uwagę Marszałek Woźniak.
Z okazji 103. rocznicy wybuchu Powstania Wielkopolskiego Samorząd zachęcał, aby 27 grudnia cała Polska rozświetliła się w barwach narodowych. W ten sposób wspólnie oddając hołd bohaterom można było wyrazić radość z faktu, że zwycięskie powstanie zajęło należne mu miejsce w kalendarzu uroczystości państwowych. Tak też się stało – podświetlone zostały nie tylko ważne obiekty na terenie Wielkopolski, ale także sam Pałac Prezydencki w Warszawie.
Ważnym elementem obchodów – ze względu na pandemię – stała się także kampania internetowa oraz spoty emitowane nie tylko w największych, ogólnopolskich portalach (Onet, Wirtualna Polska, Interia), ale także na antenach ogólnopolskich telewizji – Polsatu, TVN-u oraz TVP. W ramach kampanii internetowej prowadzonej na stronie www.27grudnia.pl oraz fanpage’u
27grudnia można było uczestniczyć w pięciu akcjach, z których każda miała na celu upamiętnienie Powstańców. Jedna z nich, „Podziel się wystawą”, adresowana była do szkół i przedszkoli. Dzieci mogły podzielić się stworzonymi gazetkami ściennymi, aranżacjami z prac plastycznych na temat świętowania
27 grudnia i zdobyć nagrody.
Ubiegłoroczne obchody uświetniła też po raz kolejny zaprezentowana na fasadzie budynku Urzędu Marszałkowskiego wystawa pod hasłem przewodnim „NASZE Powstanie WielkoPOLSKIE”, na której nie zabrakło wizerunku I. J. Paderewskiego, którego 80. rocznicę śmierci obchodziliśmy w 2021 r.
Oczywiście punktem kulminacyjnym obchodów były centralne uroczystości, które odbyły się 27 grudnia przy pomniku Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu. Wziął w nich udział prezydent Polski.
Podczas przemówienia przed pomnikiem naszych bohaterów Marszałek Marek Woźniak przypomniał, że ich zwycięstwo było możliwe „dzięki ogromnej mobilizacji wszystkich Wielkopolan – naszych przodków, którzy w krótkim czasie potrafili sformować i wyposażyć stutysięczną armię, zdolną stawić czoła zaborcy”. – W ślad za romantyczną motywacją pojawiła się pragmatyczna realizacja, a po wykonaniu wszystkich zadań wojskowych, rozpoczęto budowę nowej polskiej rzeczywistości według najlepszych europejskich wzorców – mówił gospodarz uroczystości. Marek Woźniak podkreślił też, że przed pomnikiem zapominamy o różnicach politycznych i rachunkach krzywd.
Choć ostatnia kampania promująca zryw dotarła do milionów Polaków,
Samorząd zamierza nadal zabiegać o jego godne miejsce w historii naszego kraju.
– Bez wybuchu powstania nasz kraj miałby zupełnie inny kształt. Polska pozaborowa bez Wielkopolski byłaby krajem słabym gospodarczo, społecznie, niezdolnym do samodzielnej egzystencji. Z kolei bez Armii Wielkopolskiej mogłaby się nie obronić przed inwazją bolszewicką. Dlatego bardzo zależy nam w tej chwili na wzmocnieniu jednego, ale bardzo istotnego elementu promocji – odpowiedniego przekazu w podręcznikach szkolnych – podsumowuje Marek Woźniak.
Powstanie Wielkopolskie wybuchło
27 grudnia 1918 roku i było jedyną tak dużą, udaną insurekcją w historii Polski. Zryw doprowadził do wyzwolenia spod władzy niemieckiej niemal całej Wielkopolski. Ostateczne zwycięstwo przypieczętował podpisany 28 czerwca 1919 r.
traktat wersalski, w wyniku którego do Polski powrócił prawie cały region.