Polska odzyskała niepodległość dzięki Powstaniu Wielkopolskiemu – tę śmiałą tezę powtarzali nasi pradziadkowie i dziadkowie, podkreślając, że zwycięska insurekcja Wielkopolan marginalizowana jest na kartach polskiej historii. Dziś byliby dumni, że poświęcenie ich przodków zostało należycie docenione. 27 grudnia – data szczególnie ważna dla Wielkopolan – w tym roku po raz pierwszy będzie Narodowym Dniem Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego! Panie Marszałku, po ponad stu latach bohaterowie, którzy zainicjowali naszą drogę do wolności, doczekali się ogólnopolskiego święta. Chyba dobrze się stało…
– Ustanowienie Narodowego Dnia Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego było marzeniem wielu środowisk i spełniło się! Historyczny sukces Wielkopolan jest wciąż powodem do dumy i satysfakcji w wymiarze nie tylko regionalnym, ale i narodowym, a jego kultywowanie stanowi przejaw patriotyzmu oraz wypełniania spoczywającego na obecnym pokoleniu obowiązku pamiętania. Powstanie Wielkopolskie ma wyjątkowe miejsce w dziejach polskich zrywów niepodległościowych. Zadecydowało o przyłączeniu Wielkopolski do II Rzeczypospolitej po I wojnie światowej. Oznaczało przywrócenie polskości ziem, na których we wczesnym średniowieczu rodziło się państwo polskie. My, Wielkopolanie, kojarzeni jesteśmy z tradycją pracy organicznej i solidaryzmu społecznego. A ten bohaterski zryw pokazał, że potrafimy łączyć odwagę i determinację na polu walki z dyscypliną i organizacyjną sprawnością. Cieszy nas fakt, że Sejm i Senat jednogłośnie uchwaliły ustawę, a Pan Prezydent złożył pod nią podpis w miejscu tak symbolicznym dla Powstania, jakim jest poznański Bazar. Samorząd Województwa Wielkopolskiego od początku wspierał wszystkie działania podjęte w tym kierunku, współpracując również z Kancelarią Prezydenta PR przy organizacji uroczystości, która miała miejsce 23 listopada tego roku.
Czy państwowy charakter święta wpłynie na organizację obchodów, które od wielu lat zawsze przygotowywał Samorząd Województwa Wielkopolskiego?
– Dla nas niewiele się zmieni. Powstanie jest dla Wielkopolan niezwykle ważnym wydarzeniem historycznym, a każda jego rocznica – świętem, dlatego gospodarzem jego obchodów w Poznaniu i Warszawie nadal pozostanie Samorząd Województwa Wielkopolskiego. Razem z Towarzystwem Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918/1919 niezmiennie dokładamy starań, aby pamięć o zwycięskim zrywie niepodległościowym na trwałe zagościła w świadomości jak największej liczby Polaków. W tym roku obchody będą szczególne, nie tylko ze względu na przypadającą 80. rocznicę śmierci Ignacego Jana Paderewskiego, ale także na ich państwową rangę. Centralne obchody, choć ograniczone ze względu na pandemię, odbędą się – tradycyjnie – 27 grudnia w Poznaniu, a 28 grudnia złożymy kwiaty przy Grobie Nieznanego Żołnierza w Warszawie oraz przy mogiłach na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach. Staramy się nie zachęcać do tłumnego udziału w uroczystościach. Mimo to chciałbym, abyśmy przeżyli ten dzień wspólnie – pamiętając w każdym miejscu Polski o naszych Powstańcach!
Pamięć o Powstaniu zawsze integrowała Wielkopolan. Jak przybliżyć to ważne dla Polski wydarzenie tym wszystkim, którzy nie zetknęli się z nim z bliska?
– Powstanie Wielkopolskie to powód do dumy, radość i doświadczenie wielu rodzin. Coraz więcej ludzi – pomimo różnic – jednoczy się wokół pamięci o nim. To jest bardzo pozytywne z punktu widzenia samorządu. Chcemy zadbać o tę pamięć, zależy nam, żeby Powstanie było dostrzegane szerzej, by Wielkopolanie byli docenieni w skali kraju. Myślę, że wiele udało nam się wspólnie zrobić, między innymi poprzez liczne kampanie informacyjne, promocyjne i internetowe. Przygotowaliśmy także Encyklopedię Powstania Wielkopolskiego 1918-1919, której drugą uzupełnioną edycję wydaliśmy w tym roku. Przez lata organizowaliśmy też bardziej spektakularne obchody, a ja za wszystkie te inicjatywy – bardzo dziękuję!
Pamiętam transmitowany na całą Polskę koncert na stadionie miejskim. Były gwiazdy, patriotyczne piosenki i wspaniała atmosfera…
– To było trzy lata temu, na stulecie Powstania Wielkopolskiego, które było elementem obchodów setnej rocznicy odzyskania niepodległości przez Polskę. Ta ogromna integracja społeczeństwa, towarzysząca temu wydarzeniu, była dla nas bardzo ważna. Podobnie jak udział w nich Prezydenta RP. To był kolejny kamień milowy w budowaniu pamięci o Powstaniu. Podobnie jak wcześniejsze obchody i multimedialne widowisko na pl. Wolności wyreżyserowane przez Filipa Bajona na 90. rocznicę w 2008 r. Wówczas wspólnie z nami świętowali prezydent RP Lech Kaczyński i premier Donald Tusk. Pięć lat później, 28 grudnia w Warszawie, wielu Wielkopolan i znamienitych gości uroczyście przemaszerowało od katedry archidiecezji warszawskiej Krakowskim Przedmieściem do Grobu Nieznanego Żołnierza. To były niezapomniane chwile. Myślę, że prawdziwa praca organiczna, wypływająca z wielkopolskiego DNA, przyniesie kolejne rezultaty w budowaniu pamięci o Powstaniu, gdy będzie nieprzerwanie trwać.