W jaki sposób w polskim prawie pracy
chroni się pracowników przed zwolnieniem
z pracy?
-Stosunek pracy pracowników jest chroniony
przez prawo pracy przede wszystkim z uwagi na
sytuację osobistą pracownika, zdrowotną lub rodzinną
albo ze względu na pełnioną funkcję.
Dlatego też specjalne przepisy chronią kobiety
w ciąży, w okresie urlopu macierzyńskiego
i wychowawczego, pracowników powołanych
do wojska, pracowników przed emeryturą, społecznych
inspektorów pracy, działaczy związkowych,
radnych, posłów, senatorów, pracowników
mianowanych i z powołania.
Czy kobiety w ciąży mogą liczyć na nadzwyczajną
ochronę przed zwolnieniem
z pracy?
-Kobiecie w okresie ciąży oraz w okresie
urlopu macierzyńskiego pracodawca nie może
wypowiedzieć umowy o pracę. Z ochrony tej
korzysta także ojciec dziecka przebywający
na urlopie macierzyńskim. Jednak należy pamiętać
o tym, że kobieta zatrudniona na czas
określony lub na czas wykonywania określonej
pracy albo na okres próbny przekraczający
jeden miesiąc, gdy termin rozwiązania umowy
przypada po upływie trzeciego miesiąca ciąży,
może liczyć wówczas na przedłużenie takiej
umowy jedynie do dnia porodu.
Natomiast nie ulegają przedłużeniu w takiej
sytuacji umowy o pracę na czas określony zawarte
w celu zastępstwa pracownika w czasie
jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy.
Ochrona stosunku pracy nie przysługuje kobietom
zatrudnionym na okres próbny krótszy niż
jeden miesiąc. Pracodawca nie musi przedłużyć
takim pracownicom umowy, nawet jeżeli
okaże się, że są w ciąży.
W jakiej sytuacji ochrona nie działa?
– Okoliczności uchylające szczególną ochronę
kobiet w ciąży lub w okresie urlopu macierzyńskiego
to likwidacja i upadłość pracodawcy,
a także wystąpienie przyczyn uzasadniających
dyscyplinarne zwolnienie pracownicy.
Zgodę na zwolnienie kobiety w ciąży musi
w takiej sytuacji wyrazić zakładowa organizacja
związkowa.
Czy ochrona obejmuje również okres
urlopu wychowawczego i służby wojskowej?
– Osoby przebywające na urlopie wychowawczym
także korzystają ze szczególnej ochrony
przed wypowiedzeniem i rozwiązaniem stosunku
pracy. Od momentu złożenia wniosku
o udzielenie urlopu wychowawczego do dnia
zakończenia tego urlopu rozwiązanie umowy
o pracę jest niedopuszczalne. Zakaz ten nie
obowiązuje, jeżeli zachodzą przyczyny uzasadniające
rozwiązanie umowy o pracę z winy
pracownika albo zakład pracy ogłosił likwidację
lub upadłość.
Pracownik powołany do czynnej służby wojskowej
chroniony jest przed wypowiedzeniem
i zwolnieniem z pracy od momentu doręczenia
mu karty powołania.
Nie korzysta z tej ochrony jedynie pracownik
zatrudniony na czas określony lub na czas wykonywania
określonej pracy. Umowy te ulegają
rozwiązaniu z upływem terminu określonego.