W połowie XIX wieku ukazały się na świecie pierwsze znaczki pocztowe o tematyce religijnej. Ich kolekcjonowanie rozpoczęło się wszakże dopiero na początku XX wieku, a mniej więcej pięćdziesiąt lat później powstały stowarzyszenia jednoczące osoby zainteresowane filatelistyką religijną.
Stowarzyszenie
W 1957 roku powstało Stowarzyszenie Filatelistów Polskich pod wezwaniem św. Archanioła Gabriela. Gabriel bowiem w trzech wielkich religiach monoteistycznych – chrześcijaństwie, judaizmie i islamie – występuje jako wysłannik Boży, przekaziciel wiadomości. A od 1972 roku jest nawet – na mocy breve papieża Pawła VI – patronem poczty i filatelistów. Przy okazji tej proklamacji Ojciec Święty powiedział do przybyłych do Rzymu kolekcjonerów: „Zbierając znaczki, które mają bezpośredni związek z wartościami wiary i ją obwieszczają, stajecie się apostołami, ponieważ dzisiejszym ludziom, poszukującym i walczącym, wskazujecie na Boga, źródło wszelkiego światła, najgłębszą przyczynę i centrum wszelkiego istnienia, i równocześnie obwieszczacie orędzie o niezgłębionym bogactwie Chrystusa (por. Ef 3, 8)”.
Apostolskie hobby
Bogate tradycje i osiągnięcia w dziedzinie filatelistyki religijnej w Polsce ma Wielkopolska. Kolekcjonerzy z Leszna zorganizowali przed pięćdziesięcioma laty w sanktuarium Matki Bożej Pocieszenia w Górce Duchownej pierwszy zjazd zbieraczy znaczków pocztowych o tematyce chrześcijańskiej, a kolekcjonerzy z Poznania przygotowali przed piętnastoma laty Światowy Kongres Stowarzyszeń Filatelistycznych Świętego Gabriela w siedzibie Towarzystwa Chrystusowego dla Polonii Zagranicznej. Celem kongresu – pierwszego tego rodzaju wydarzenia w Europie Środkowo-Wschodniej – było upowszechnianie i konsolidacja zbieractwa dokumentacji pocztowej z motywami religijnymi, informacja i pomoc w nawiązywaniu kontaktów, ułatwianie wymiany walorów oraz prezentacja najlepszych zbiorów na okolicznościowej wystawie.
Działalność stowarzyszeń pod wezwaniem św. Archanioła Gabriela wypływa z wiary ich członków i jest podejmowana ze świadomością urzeczywistniania apostolstwa. W telegramie nadesłanym przez Sekretariat Stanu do uczestników poznańskiego kongresu abp Giovanni Battista Re napisał między innymi: „Ojciec Święty wyraża szczere uznanie dla wszystkich członków Światowej Federacji oraz organizatorów Międzynarodowej Wystawy Znaczków Religijnych za duży wkład w kulturę chrześcijańską i w pogłębianie tradycji religijnych. Spotkanie to ma miejsce w kraju, który wiele wycierpiał w ostatnim okresie swej historii, broniąc wartości religijnych i ludzkich. Do obrony tych wartości przyczyniła się także filatelistyka religijna, będąca jedną z form katechizacji społeczeństwa. Również ta misja jest odpowiedzią na Chrystusowe wezwanie „Idźcie na cały świat i głoście Ewangelię” (Mk 16, 15)”.
Siła znaczka pocztowego
Często nie doceniamy siły oddziaływania znaczka jako obrazu. Jej skuteczność upodabnia współczesnego człowieka do ludzi średniowiecza, także polegających przede wszystkim na obrazach. Nieumiejętność czytania i pisania była bowiem powszechna. Dzisiaj jest to na ogół sprawa upodobań albo wyboru. Znaczek pocztowy spełnia ważne funkcje. Jako obraz oddziałuje na świadomość i uczucia człowieka. Liczba osób korzystających z usług poczty jest ogromna, zatem motywy religijne oddziałują na wielką społeczność, wyrażając wiarę projektantów, którzy je tworzyli, oraz budując wiarę u tych, którzy się nimi posługują.
Spotkanie w Górce Duchownej przed pięćdziesięcioma laty miało wymiar świadectwa dawanego Bogu w trudnym okresie ateizacji i indoktrynacji narodu. Również tegoroczne spotkanie w tym samym miejscu zaplanowane na 7 lipca i obchody rocznicowe, nad którymi honorowy patronat sprawuje kard. Zenon Grocholewski, powinny być dostrzegane jako świadectwo i powód do nowej ewangelizacji.