Jeszcze nieśmiało, ale chyba już można mówić o społecznej odnowie dotykającej parafie katolickie na świecie. Parafie coraz silniej bowiem angażują się w działalność społeczną, która staje się naturalnym wyrazem ich chrześcijańskiego ducha.
Wspólnota parafialna musi potwierdzać swoją wiarę praktyczną działalnością. Niestety, dla zbyt wielu parafian nauczanie Kościoła w kwestiach społecznych jest nieznane. Należy więc uczyć się od tych parafii, które odnalazły sposób połączenia służby społecznej z ewangelizacją. Należy budować wspólnoty parafialne, w których katolicka nauka społeczna jest realizowana i gdzie praca społeczna jest integralną, a nie opcjonalną częścią jej życia – stwierdzają biskupi.
Zaczęło się w Ameryce
Biskupi amerykańscy, dostrzegając wagę i potrzebę tego społecznego zaangażowania parafii, w listopadzie 1993 r. wydali znamienny dokument na temat sprawiedliwości społecznej realizowanej w parafii, zatytułowany „Wspólnoty soli i światła. Pastoralne refleksje na temat społecznej roli parafii”. Podkreślają w nim, iż praca społeczna nie jest dodatkiem do parafii, ale tym, co ją spaja i czyni prawdziwie katolicką.
Austriacka deklaracja
Dokładnie dziesięć lat po wydaniu dokumentu amerykańskiego, w listopadzie 2003 r., Ekumeniczna Rada Kościołów w Austrii (ÖRKÖ) doprowadziła do podpisania przez czternaście Kościołów chrześcijańskich ekumenicznej deklaracji o tematyce społecznej (Sozialwort). Kościół katolicki reprezentował arcybiskup Wiednia kard. Christoph Schönborn. Sozialwort był efektem wieloletnich przygotowań, dyskusji i konsultacji, które miały zagwarantować, że powstanie szczegółowy projekt ukazujący, w jaki sposób chrześcijańskie inicjatywy społeczne mogą – w oparciu o swoje własne możliwości – prowadzić kompetentną i wiarygodną działalność społeczną. Inicjatywy te powinny odpowiadać potrzebom społecznym i być przeprowadzane w duchu chrześcijańskiej solidarności z potrzebującymi.
Parafialna praktyka
Zakres społecznych inicjatyw i społecznej aktywności parafii może być bardzo szeroki. Każda parafia może go dookreślić, odpowiadając sobie na szereg pytań (zadań) wynikających z ducha Sozialwort.
Jakie inicjatywy społeczne istnieją w parafii? Czy w parafii jest przestrzeń do spotkań jej członków i tworzenia nowych wspólnot? Czy w lokalnych mediach zamieszczane są informacje o działalności społecznej grup parafialnych? Czy w parafii są czynione starania o integrację ludzi będących poza nawiasem społeczeństwa, bezrobotnych oraz osób cierpiących fizycznie i duchowo? Czy wspólnota parafialna zna i angażuje się w lokalne przedsięwzięcia budujące i rozwijające miejscową społeczność? Czy parafia jest świadoma swej gospodarczej odpowiedzialności na lokalnym rynku? Czy przy czynieniu zakupów parafia kieruje się miejscem pochodzenia przedmiotów i troszczy się o ich wpływ na zanieczyszczenie środowiska? Czy parafia zwraca uwagę na efektywne zużywanie energii, ograniczenie konsumpcji i ma na względzie ekologiczne koszty swojej działalności? Czy zwraca się uwagę w parafii na styl życia i potrzebę zmiany nawyków konsumpcyjnych, aby nie ograniczać zasobów ziemi?
Są już liczne owoce dzieła Sozialwort. W diecezji Innsbruck działa program zatrudniania na pół roku w parafiach osób, które długo pozostają bez pracy. Powstają też grupy pomagające osobom zadłużonym i rodzinom będącym w trudnej sytuacji finansowej. Organizowane są kursy zawodowe i językowe. Przemiana parafii w aktywne ośrodki społeczne została więc rozpoczęta. Miejmy nadzieję, że nieodwracalnie.