Wynajmowanie mieszkania stało się dla uczniów, studentów, młodych małżonków popularnym i osiągalnym sposobem na samodzielne życie. Dlatego warto zapoznać się z prawami i obowiązkami związanymi z umową najmu.
Najem zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego jest umową wzajemną, przez którą wynajmujący zobowiązuje się oddać rzecz najemcy do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz. Przedmiotem najmu mogą być wszelkie rzeczy, a więc zarówno ruchomości, jak i nieruchomości, a wśród nich także ich części, czyli lokale.
Istotą najmu jest jedynie umożliwienie najemcy korzystania z cudzej rzeczy. Najem nie powoduje więc żadnych przesunięć majątkowych między stronami ani pobierania pożytków z przedmiotu najmu.
Szczególne zainteresowanie wzbudza umowa najmu lokali. Ustawa o najmie lokali mieszkalnych dokładnie precyzuje, jak taka umowa musi być skonstruowana. Przede wszystkim zasadą jest, że umowa najmu lokalu powinna być zawarta na czas nieoznaczony, chyba że najem lokalu jest związany ze stosunkiem pracy lub najemca żąda zawarcia umowy na czas oznaczony.
Należy pamiętać, że małżonkowie zajmujący lokal są z mocy prawa najemcami tego lokalu, chociażby umowa najmu została zawarta tylko przez jednego z nich. Zarówno wynajmujący, jak i najemca mają określone prawa i obowiązki.
Dlatego też wynajmujący jest obowiązany oddać najemcy do używania lokal wraz z pomieszczeniami przynależnymi, takimi jak piwnica, strych. Lokal musi posiadać sprawnie działające urządzenia techniczne, umożliwiające najemcy korzystanie z oświetlenia, ciepłej i zimnej wody, windy, zbiorczej anteny i innych urządzeń należących do wyposażenia budynku. Ponadto wynajmujący ma obowiązek dokonywania ważniejszych napraw lokalu, utrzymywania w należytym stanie, porządku i czystości pomieszczeń i urządzeń w budynku.
Najemca natomiast ma obowiązek płacić czynsz oraz dbać o utrzymanie w należytym stanie zajmowanego lokalu, a także dokonywać napraw i konserwacji między innymi podłóg, drzwi, okien, wbudowanych mebli.
Pomimo toczącej się „walki” pomiędzy wynajmującymi (właściciele) a najemcami (lokatorzy) o stawki czynszu, trzeba pamiętać o regulacjach ustawowych dla uniknięcia problemów prawnych. Ponadto należy uważnie zapoznać się z treścią umowy najmu, gdyż ma ona decydujące znaczenie przy rozwiązywaniu sporów.