Przepisy prawa nakładają na każdego z nas obowiązek udzielania pomocy człowiekowi, który znalazł się w położeniu grożącym bezpośrednim niebezpieczeństwem utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu.
Mamy taki obowiązek, jeżeli możemy udzielić pomocy bez narażenia siebie lub innej osoby na niebezpieczeństwo utraty życia lub ciężkiego uszczerbku na zdrowiu.
Udziel pomocy
Dlatego też kodeks karny przewiduje dla tych, którzy mogli udzielić pomocy człowiekowi, ale nie uczynili tego, odpowiedzialność karną do 3 lat pozbawienia wolności.
Ponadto, jeżeli do udzielenia pomocy człowiekowi potrzebne jest poddanie się zabiegowi lekarskiemu albo niezbędna jest pomoc ze strony instytucji lub osoby do tego powołanej, nie ponosimy odpowiedzialności karnej nieudzielenia pomocy.
Jednakże powinniśmy w szczególności udzielić pomocy poszkodowanemu w wypadku drogowym bądź w jakimkolwiek innym zdarzeniu, którego jesteśmy świadkami.
Przede wszystkim zaś obowiązek ten spoczywa na służbach medycznych.
Lekarska odpowiedzialność
Każdy z nas oczekuje fachowej pomocy od lekarza. Niestety, coraz częściej zdarza się, że nie zawsze możemy na nią liczyć.
Lekarz może odpowiadać karnie za przestępstwo przeciwko życiu lub zdrowiu pacjenta w związku z zabiegiem leczniczym w razie zawinionego błędu sztuki lekarskiej.
Taki błąd lekarz może popełnić już przy postawieniu pierwszej diagnozy, ale także w czasie terapii i profilaktyki choroby.
Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego: „Ustalenie błędu w sztuce lekarskiej zależy od odpowiedzi na pytanie, czy postępowanie lekarza w konkretnej sytuacji i z uwzględnieniem całokształtu okoliczności istniejących w chwili zabiegu, a zwłaszcza tych danych, którymi wówczas dysponował albo mógł dysponować, zgodne było z wymaganiami aktualnej wiedzy i nauki medycznej oraz powszechnie przyjętej praktyki lekarskiej”.
Również każde zaniedbanie szpitala, polegające na niezachowaniu należytej staranności względem pacjenta, na przykład nie zapewnienie pacjentowi wykwalifikowanego lekarza uzasadnia odpowiedzialność tego zakładu leczniczego na podstawie przepisów prawa cywilnego.
W takiej sytuacji pacjent szpitala może wnieść pozew do sądu o zapłatę odszkodowania za poniesioną szkodę. Niesienie pomocy drugiemu człowiekowi jest więc nie tylko obowiązkiem moralnym, ale i prawnym. Oczekujemy pomocy, ale i my sami musimy być gotowi do jej niesienia.