Kiedy Maria Karłowska, dziś błogosławiona, zakładała w Poznaniu Zgromadzenie Sióstr Pasterek od Opatrzności Bożej – a w tym roku mija od tego momentu dokładnie 120 lat – apostolat, który podjęła się realizować postrzegany był jako nietypowy czy wręcz szokujący. A ona po prostu postanowiła, zainspirowana Ewangelią o Dobrym Pasterzu i zagubionej owcy, razem z Jezusem „szukać i zbawić to, co zginęło”, jak pisał ewangelista Łukasz. Misję tę kontynuujemy jako siostry pasterki i dziś, obchodząc w tym roku także jubileusz 150. rocznicy urodzin naszej założycielki i 15. rocznicę powstania w Poznaniu gimnazjum oraz placówki opiekuńczo-wychowawczej dla dziewcząt.
Jak Dobry Pasterz
Bł. Maria Karłowska, urodzona na Pałukach w 1865 r., w wieku 17 lat złożyła ślub czystości. Choć wysoko ceniła istniejące już wspólnoty zakonne, do żadnej z nich nie czuła się powołaną. Nie przyłączyła się także do prowadzonej wcześniej w Poznaniu działalności charytatywnej przez swoje rodzone siostry: Wandę i Anielę. Podporządkowała swoje życie miłości Chrystusa Dobrego Pasterza do zagubionych owiec – grzeszników. W ubóstwie ludzi i środków, ufna w pomoc Bożej Opatrzności, poświęciła się trosce o kobiety, które przybywały do Poznania w poszukiwaniu pracy i domu, a znalazły życie w hańbie i nędzy, oddając się prostytucji.
Swój apostolat bł. Maria zainaugurowała posługą słowa – katechezą na ulicy dla nieletnich prostytutek i kobiet zaniedbanych moralnie i materialnie. Odwiedzała je w szpitalach na oddziałach dla wenerycznie chorych, katechizując, a następnie zaproponowała im dom i opiekę oraz szansę resocjalizacji przez pracę w domach Dobrego Pasterza. Do swojej śmierci w 1935 r. otworzyła dziewięć takich domów, starając się także organizować miejsca pracy dla swoich wychowanek. Dzięki tzw. pasterskiej pedagogii oraz zastosowanym metodom wychowawczym naturalnym i religijnym dała wychowankom nadzieję na nowy początek i odnowione życie chrześcijańskie w społeczeństwie. Jej posługa apostolska pociągała też inne kobiety, które jako siostry pasterki, dążąc wytrwale do upodobnienia się do Chrystusa Dobrego Pasterza, oprócz trzech ślubów zakonnych składały przyrzeczenie poświęcenia się dla nawrócenia grzeszników na wzór Jezusa. W ówczesnej prasie tak pisano o ich działalności: „Dotąd to była sfera wszystkim tak obca i daleka, że liczyła się nie tylko do owych spraw, o których się nie mówi, ale do tych, o których się nawet myśleć nie chce”.
Otoczyć miłością
Dziś nasze zgromadzenie prowadzi swoją działalność w 20 placówkach w Polsce, w tym w dwóch domach w Poznaniu: przy ul. Piątkowskiej na Winiarach i przy ul. Wrzoska oraz placówkach zagranicznych we Włoszech i Kazachstanie. Dom generalny znajduje się w Jabłonowie Pomorskim, gdzie mieści się również sanktuarium bł. Marii Karłowskiej, Centrum Duchowości Zgromadzenia, postulat i nowicjat. Siostry pasterki nie prowadzą już, jak założycielka, ewangelizacji na ulicy. Ich działalność oparta na koncepcji pedagogicznej bł. Marii koncentruje się na prowadzeniu trzech placówek opiekuńczo-wychowawczych: w Topolnie, Pniewitym i w Poznaniu. Właśnie tu w 2000 r. stała się możliwa pełna realizacja idei połączenia ogólnej edukacji z resocjalizacją, przez zaproponowanie edukacji szkolnej dziewczętom niedostosowanym społecznie w Gimnazjum im. bł. Marii Karłowskiej na Winiarach. Jest ono zarazem Placówką Opiekuńczo-Wychowawczą dysponującą 30 miejscami dla dziewcząt między 13. a 17. rokiem życia, zapewniającą im opiekę, wychowanie, socjalizację i nauczanie. Nie są nimi biologiczne sieroty, ale córki z rodzin rozbitych, po przejściach, które pozostawione ze swoją biedą i samotnością, otaczane są tam miłością. Taka jest pedagogia pasterska bł. Marii Karłowskiej, nieprzerwanie rozwijana w zgromadzeniu i dostosowywana do aktualnych potrzeb młodego człowieka. Obecnie jest ona także poszerzona o współpracę ze specjalistami w dziedzinie edukacji, pedagogiki i psychologii, aby w ten sposób zapewnić podopiecznym wychowanie integralne, odnowione, kształtujące człowieka odpowiedzialnego za siebie, za relacje z bliźnimi, pojednanego z najbliższymi i z Bogiem.
Siostry pasterki na Winiarach w Poznaniu mają też znaczącą w archidiecezji opłatkarnię zajmującą się wypiekiem Hostii mszalnych, komunikantów oraz opłatków wigilijnych. W Polsce zgromadzenie prowadzi również dom samotnej matki, zakład opiekuńczo-leczniczy dla przewlekle chorych, świetlice dla dzieci oraz przedszkole. Ponadto siostry pełnią posługę katechetyczną. Warto też dodać, że w każdy ostatni piątek miesiąca o godz. 15.00 w kaplicy sióstr na Winiarach są otwarte drzwi, kiedy to trwa wspólna modlitwa za przybyłych, za dzieło zgromadzenia oraz za obecne i nowe powołania. Każdy też może poprosić, za pośrednictwem poczty elektronicznej, o modlitwę sióstr w jabłonowskim sanktuarium za wstawiennictwem bł. Marii o pomoc w różnych trudnych sytuacjach życiowych.
By choć jednej duszy dopomóc...
W związku z jubileuszem przeżywanym w zgromadzeniu rodzą się pytania o przyszłość. Czy nasz charyzmat będzie potrzebny Kościołowi i światu? Czy tzw. pedagogia pasterska naszej założycielki pozostanie aktualna, a system działań opiekuńczo-wychowawczych wobec dziewcząt i kobiet moralnie zaniedbanych i zagrożonych będzie nadal stanowiła odpowiedź na rodzące się wielorakie i wciąż nowe problemy w życiu młodzieży, rodzin i społeczeństw? Zapewne należy dziś podjąć szersze działania postresocjalizacyjne, w celu eliminowania zagrożeń tkwiących we współczesnych formach zniewolenia młodej kobiety. Aby nasze wychowanki potrafiły „zawalczyć” o dobro i dokonywać trafnych wyborów po opuszczeniu placówki opiekuńczo-wychowawczej tak, by nie musiały do niej po raz kolejny wracać. Nieustannie trwa też ufna modlitwa o nowe dobre pasterki, w obliczu malejącej liczby powołań. Jednocześnie konkretnym wskazaniem pozostają skierowane do nas słowa naszej matki generalnej Gracjany Zborały na trwający rok jubileuszowy: „Bądźmy niezmordowanymi obrończyniami godności każdego człowieka. (...) Nasza działalność będzie skuteczna w miarę, jak wiernie podążamy śladami naszej Matki Założycielki, która bez granic oddała się Panu Jezusowi Dobremu Pasterzowi, podkreślając, że „warto być pasterką, by choć jednej duszy dopomóc do zbawienia””.
Zgromadzenie Sióstr Pasterek od Opatrzności Bożej (CSDP)
Zgromadzenie w sieci: www.pasterkitorun.pl
Dom generalny i sanktuarium bł. Marii Karłowskiej
Jabłonowo-Zamek 19
87–330 Jabłonowo Pomorskie
tel. 56 495 70 50
e-mail: pasterki@diecezja.torun.pl; m.karlowska_xl@wp.pl
Dom macierzysty i gimnazjum bł. Marii Karłowskiej
ul. Piątkowska 148
60–650 Poznań
tel. 61 823 35 82
e-mail: biuropasterki@interia.pl
www.gimnazjum-pasterki.pl