Placki z nadzieniem widnieją na przykład na freskach pochodzących z Pompei. Mieli je już wypiekać w starożytności zarówno Egipcjanie, jak i Grecy. W czasach najnowszych pierwszą pizzę – w barwach narodowej flagi Italii – przyrządził w 1889 r. piekarz Raffaele Esposito dla królowej Włoch Małgorzaty Sabaudzkiej; to popularna dziś margherita z czerwonymi pomidorami, białą mozzarellą i zieloną bazylią.
Te okrągłe placki z nadzieniem zrobiły zawrotną karierę kulinarną, a jest ich nieomal tyle, ilu kucharzy, bo wielu ma własną recepturę przyrządzania, zaś liczba wariacji jest nieograniczona. Jedni robią ją na cieście drożdżowym, drudzy na kruchym, inni na wytrawnym makaronowym, a jeszcze inni na chlebowym, najczęściej z sosem pomidorowym, beszamelowym albo serowym. Nie wspominając już o rozmaitych dodatkach warzywnych, owocowych, mięsnych i rybnych, serowych, a także ziołach. Włosi wypiekają pizzę w ceglanych piecach, opalanych drewnem z drzew oliwnych lub cytrynowych, które nadaje im niepowtarzalny smak oraz aromat. Pizzą klasyczną jest neapolitańska (napoletana), nadziewana pomidorami, anchois, mozzarellą, a doprawiana bazylią i oregano. Z Neapolu pochodzi również calzone, z ciastem złożonym w półksiężyc, nadziewana mozzarellą i szynką. Z Ligurii wywodzi się sardenaira, serwowana z pomidorami, cebulą, filetami z sardynek, czarnymi oliwkami i oregano, natomiast z Lazio, którego stolicą jest Rzym, pizza quattro stagioni (tzw. cztery pory roku) – na każdą ćwiartkę kładzie się inne składniki. A oto wybrane wariacje pizzy, których nazwy warto zapamiętać, zanim zajrzymy do menu w restauracji: aglio olio e pomidoro – z czosnkiem, oliwą, oregano i pomidorami; capricciosa – z rozmaitymi farszami, np. szynką, karczochem, jajkiem i pomidorem; al funghi – z pieczarkami, pomidorami i mozzarellą; fitascetta – z duszoną cebulą, oprószoną cukrem pudrem; alla romana – z mozzarellą, parmezanem i bazylią; rustica – z cebulą, pomidorami, sardelami i oliwkami; alla siciliana – z pomidorami, kaparami, sardelą i czarnymi oliwkami; alla vongole – z małżami, pomidorami i czosnkiem. Natomiast ja zapraszam do przyrządzenia pizzy quatro formaggii, czyli z czterema serami, oraz pizzy pepperoni.
Pełne teksty artykułów „Przewodnika Katolickiego” w Internecie ukazują się po 10 dniach od daty wydania drukiem.