Na Wyspie Tyberyńskiej powierzonej rzymskiej wspólnocie apostolatu świeckich Sant’Egidio, przy bazylice św. Bartłomieja Apostoła, prowadziła prace Komisja Nowych Męczenników. Zwieńczeniem dzieła była jubileuszowa celebracja Stacji Męczeństwa w Koloseum, 7 maja 2000 r.
Zgodnie z wolą papieża Jana Pawła II, od 2002 r. bazylika św. Bartłomieja na wyspie stała się sanktuarium Męczenników XX stulecia. W tym też roku, podczas celebracji ekumenicznej z udziałem prawosławnego patriarchy Rumunii Teoktysta, dokonano intronizacji Ikony świadków wiary XX w. autorstwa Renaty Sciachi. Przygotowano sześć ołtarzy bocznych – kaplic – na przyjęcie najbardziej wymownych świadectw chrześcijan. Pogrupowano je według rejonów geograficznych: Afryki, Azji i Oceanii, Hiszpanii i Meksyku, Ameryki Łacińskiej oraz reżimów: nazizmu i komunizmu. Do bazyliki napływają wciąż nowe wyrazy pamięci o męczennikach. Dla przykładu, na ołtarzu kaplicy męczenników nazizmu znajdują się:
- List Franciszka Jägerstättera z Austrii, ojca trójki małych dzieci, skazanego na śmierć za publiczny sprzeciw wobec ideologii nazistowskiej z motywów wiary; list był pisany do rodziny trzy dni przed egzekucją w Berlinie.
- Naczynko na komunikanty Eugena Boltza, zgładzonego w Berlinie 23 stycznia 1945 r., przesyłane mu potajemnie do więzienia przez żonę.
- List ewangelickiego pastora Paula Schneidera, napisany do rodziny z obozu w Buchenwaldzie, gdzie zmarł 18 lipca 1939 r.
- Relikwia bł. kard. Klemensa Augusta von Galena, arcybiskupa diecezji Münster.
- Jeden z kamieni, którymi esesmani obrzucili biskupa Rottenburga-Stuttgartu Joannesa Baptistę Sprolla.
- List – wyznanie wiary – Henryka Rustera, katolika niemieckiego, napisany z obozu w Sachsenhausen do rodziny, gdzie został zamordowany 23 października 1942 r. List przekazał podczas celebry w bazylice 10 stycznia 2005 r. kard. Joachim Meisner, arcybiskup Kolonii.
19 października 2012 r. do pamiątek o męczennikach za wiarę w okresie panowania ideologii nazistowskiej dołączono list bł. Stanisława Starowieyskiego, świeckiego apostoła laikatu, który 13 kwietnia 1941 r. (Wielkanoc) został zamordowany w obozie zagłady Dachau. Do kaplicy męczenników komunizmu wprowadzono relikwie bł. Karoliny Kozkówny i bł. ks. Jerzego Popiełuszki. Okolicznościowej liturgii przewodniczył kard. Stanisław Dziwisz, celebrowali kard. Kazimierz Nycz, abp Józef Michalik i abp Stanisław Gądecki. Wśród pielgrzymów z Polski byli obecni bracia bł. ks. Jerzego Popiełuszki i syn bł. Stanisława Starowieyskiego.
Więzy historii
Jakie więzy łączą bazylikę św. Bartłomieja z Kościołem w Polsce? Została zbudowana z fundacji cesarza Ottona III dla uczczenia św. Wojciecha, biskupa Pragi, który poniósł śmierć męczeńską w 997 r., w czasie misji pruskiej. Dwukrotnie przebywając w Rzymie, bp Wojciech zatrzymywał się w klasztorze benedyktyńskim na Wzgórzu Awentyńskim. Między nim a Ottonem zawiązały się więzy przyjaźni. Świątynia, ze zrozumiałych względów dedykowana św. Bartłomiejowi Apostołowi, męczennikowi, ewangelizatorowi Armenii, była miejscem kultu św. Wojciecha. Cesarz Otton, chcąc uczcić swego świętego przyjaciela i męczennika, w 1000 r. przywiózł jego relikwie z Gniezna. Zgromadził tu również relikwie innych męczenników, także św. Bartłomieja. Myślenie cesarza okazało się opatrznościowe. Po profanacji katedry w Gnieźnie i wykradzeniu szczątków św. Wojciecha (XI w.), część jego relikwii można było sprowadzić do Polski właśnie z Rzymu.