Widziałeś mówiący zegarek? Maszynę do pisania brajlem? Czy wiesz, czym jest tyflografika? Czy umiałbyś się odnaleźć w świecie pogrążonym w zupełnych ciemnościach? Chcesz spróbować? Odwiedź Niewidzialną Wystawę prezentowaną w Warszawie.
Chociaż nie jest to ekspozycja z Luwru czy Muzeów Watykańskich, nie prezentuje dzieł francuskich ekspresjonistów czy starożytnych greckich rzeźb Fidiasza, to wszędzie tam, gdzie się pojawiła, odnosiła ogromne sukcesy i przyciągała tłumy zwiedzających. Ten kulturalno-społeczno-edukacyjny projekt, który ma na celu zbliżyć dwa światy – osób widzących i niewidomych – po raz pierwszy został otwarty w 2007 r. w Budapeszcie. Od ubiegłego roku Neviditelná Vystava gości w Pradze, gdzie zyskała miano najpopularniejszego projektu turystycznego. Obecnie można ją „obejrzeć” w Warszawie. I mimo że jest otwarta zaledwie od kilku miesięcy, w stolicy odwiedziło ją już ponad 10 tys. osób.
„Wyobraź sobie, że całkowicie gaśnie światło… Wytęż zmysły! Poczuj inną perspektywę. Zaufaj nam w ciemno!” – zachęcają jej organizatorzy.
Widzieć, ale nie oczami
– Niewidzialna Wystawa to wyjątkowa interaktywna podróż w niewidzialny świat, podczas której można doświadczyć, jak radzić sobie w codziennych sytuacjach bez pomocy wzroku – wykorzystując do tego inne zmysły: słuch, dotyk, węch i równowagę – mówi Maciej Sitarski związany z projektem. Ta niezwykła ekspozycja ma na celu przybliżenie obcego nam świata, w którym na co dzień żyją osoby niewidome, i udowodnienie, że można widzieć nie tylko oczami.
Przewodnikami po Niewidzialnej Wystawie są osoby z dysfunkcją wzroku, które przybliżają gościom dobrze znany, a dla zdrowych osób zupełnie obcy, świat. – Nasi przewodnicy to profesjonaliści z pozytywnym nastawieniem i być może dlatego wystawa wzbudza tak duże zainteresowanie – mówi Sitarski.
Ekspozycja składa się z dwóch części. W pierwszej, zwanej „widzialną”, znajdują się przedmioty i urządzenia, ułatwiające niewidomym orientację w codzienności: mówiący zegarek, maszyna do pisania brajlem, nakładka na kubek, zabezpieczająca przed oparzeniem się wrzątkiem. Można też zobaczyć zdjęcia i zapoznać się z biografiami sławnych osób, które mimo dysfunkcji wzroku odniosły życiowy sukces. Wśród nich są m.in. muzycy Stevie Wonder czy Ray Charles.
Druga część Niewidzialnej Wystawy to specjalnie wyposażone i całkowicie zaciemnione pomieszczenia o powierzchni 200 mkw. Choć przedmioty są niewidoczne, zwiedzający przekonują się, na jakie codzienne bariery natrafiają osoby niewidome. Doświadczą, jak poruszać się w miejskim zgiełku: wśród ulicznego ruchu samochodów, kiosków z gazetami czy straganów, jak zapłacić za kawę w barze, nie widząc nominałów banknotów ani monet, jak poruszać się po mieszkaniu w całkowitych ciemnościach, jak „zobaczyć” kolor ptaków fruwających po lesie...
Bezcenne doświadczenie
Jak zauważa Sitarski, wystawa to nie tylko projekt kulturalny. Ważnym jej aspektem są dwa pozostałe: społeczny i edukacyjny. – Niewidzialna Wystawa to również pewna forma rehabilitacji osób niepełnosprawnych, m.in. dzieci z autyzmem lub ADHD, osób z zespołem Downa – podkreśla. Ponadto, jak żadna inna, wskazuje na problemy osób z dysfunkcją wzroku. – Nie tylko przyczynia się do wzrostu świadomości problemu, ale stanowiąc pewną formę rozrywki, jednocześnie porusza i pobudza nasze myślenie, staje się świetnym pretekstem do dyskusji. To także forma dobrych praktyk, która stwarza niewidomym możliwość zatrudnienia – dodaje Sitarski.
Wystawa jest rekomendowana zarówno dla dzieci, młodzieży, jak i dla osób dorosłych, jako ciekawa, alternatywna forma kulturalnego spędzenia czasu.
„Byliśmy z dziećmi (12 i 8 lat). Bałam się trochę, że sobie nie poradzą, ale okazało się, że lepiej się odnaleźli niż my. Zobaczyli, że świat można poznawać również doskonale bez zmysłu wzroku. Doświadczenie bezcenne. Zupełnie coś innego niż dotychczas. Trzeba to przeżyć. Pozdrawiamy przy okazji przewodnika Tomka – dzięki niemu czuliśmy się bezpiecznie w „ciemnościach” – pisze użytkowniczka forum na stronie www.niewidzialna.pl.
Niewidzialną Wystawę zaplanowano na dwa lata z możliwością przedłużenia tego okresu. Wszystko zależeć będzie od zainteresowania projektem w przyszłości.
Wystawę można zwiedzać w galerii handlowej w Millennium Plaza przy Al. Jerozolimskich 123a (I piętro) w Warszawie.