Czytelnicy pytają o uprawnienia pracowników związane z wynagrodzeniem za pracę.
Jakie są najważniejsze zasady wypłacania pracownikom wynagrodzenia za pracę?
– Kodeks pracy przewiduje, że wynagrodzenie za pracę należące się pracownikowi podlega ochronie. Oznacza to, że pracownik nie może zrzec się prawa do wynagrodzenia ani przenieść tego prawa na inną osobę. Wynagrodzenie, płatne raz w miesiącu, wypłaca się z dołu, niezwłocznie po ustaleniu jego wysokości, nie później jednak niż w ciągu 10 dni następnego miesiąca kalendarzowego. Pracodawca ma obowiązek wypłacać wynagrodzenie w miejscu, terminie i czasie określonym w regulaminie pracy. Ponadto pracodawca musi dodatkowo poinformować pracownika, nie później niż w ciągu 7 dni od dnia zawarcia umowy, między innymi o częstotliwości wypłaty wynagrodzenia za pracę. Pracownicy mają prawo wglądu do dokumentów, na podstawie których zostało obliczone ich wynagrodzenie.
Czy pracodawca może potrącić określoną kwotę z wynagrodzenia?
– Kodeks pracy przewiduje możliwość umniejszenia pracownikowi wynagrodzenia.
Może to nastąpić, jeżeli pracownik nie spłaca zaliczek udzielonych mu przez zakład pracy albo został ukarany karami pieniężnymi. Przede wszystkim jednak potrąceń z wynagrodzenia za pracę dokonuje się, gdy przeciwko pracownikowi toczy się postępowanie egzekucyjne i komornik zwraca się do zakładu pracy o zajęcie wynagrodzenia na poczet prowadzonej egzekucji.
W jakiej wysokości mogą być dokonywane potrącenia?
– Potrącenia mogą być dokonywane tylko w pewnych granicach. Dlatego też w razie egzekucji świadczeń alimentacyjnych potrąceń dokonuje się jedynie do wysokości trzech piątych wynagrodzenia, a w razie innych należności lub zaliczek pieniężnych – do wysokości połowy wynagrodzenia. Pracownik musi mieć zapewnioną pewną część wynagrodzenia wolną od potrąceń.
W jakiej kolejności dokonuje się potrąceń?
– Zgodnie z przepisami kodeksu pracy, potrąceń z wynagrodzenia za pracę dokonuje się po odliczeniu składek na ubezpieczenie społeczne oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych. Należności podlegające potrąceniu to: sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych, sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne, zaliczki pieniężne udzielone pracownikowi oraz kary pieniężne.
W takiej właśnie kolejności zaspokajane są poszczególne należności. Dlatego też dopóki nie zostaną zaspokojone należności egzekwowane na podstawie tytułów egzekucyjnych, nie można potrącać pracownikowi innych należności.