Podczas gdy mamy wolność wyboru działań, nie mamy wolności wyboru konsekwencji naszych działań.
Stephen Covey
Każdy rodzic marzy o tym, by mieć odpowiedzialne dziecko, które potrafi pomyśleć o konsekwencjach swoich działań i odpowiednio się zachować. Jednym z podstawowych sposobów rozwijania poczucia odpowiedzialności jest powierzanie obowiązków domowych najmłodszym. Moja kuzynka Aurelia, już mając 5 lat, zbierała jajka i pomagała w polu. Współczesnym miejskim rodzicom wydaje się to często wyzyskiwaniem dziecka, jednak dostosowane do możliwości zajęcia pozwalają dzieciom poczuć się ważną częścią rodziny.
Opieka nad zwierzątkiem
Bardzo dobrym sposobem nauki odpowiedzialności jest też opieka nad zwierzęciem, jednak bardzo wiele zwierzątek zdechłoby, gdyby nie rodzice „opiekuna”. Dlatego świetnym sposobem przygotowania do odpowiedzialności za prawdziwe zwierzątko jest kupno tamagotchi. Jeżeli dziecko potrafi swoje wirtualne zwierzątko utrzymać przy życiu przez co najmniej trzy miesiące – dorosło do rzeczywistego myszoskoczka, szczurka lub chomika.
Doświadczenie konsekwencji
Kolejnym prostym sposobem nauki odpowiedzialności jest zgoda, by dziecko (gdy tylko jest to bezpieczne) doświadczało naturalnych konsekwencji swoich działań. Mimo ostrzeżeń, że balon pęknie, jeśli na niego będzie skakać, synek i tak go zniszczył. Nie ratuj dobrego humoru chłopca natychmiast wręczając mu nowy. Za to pomóż zrozumieć związek przyczyna-skutek, mówiąc np: „Ostrzegałem, że balonik pęknie, mimo to skakałeś na niego, więc pękł i teraz nie masz balonika”.
Zadania budujące poczucie odpowiedzialności
Sprzątanie: przynoszenie rzeczy, wkładanie naczyń do zmywarki, obsługa odkurzacza, odkładanie zabawek i swoich rzeczy na miejsce...
Gotowanie: układanie zakupów w lodówce, sprzątanie ze stołu, nakrywanie do stołu, szatkowanie warzyw, obsługa miksera, podawanie produktów z lodówki...
Pranie: sortowanie rzeczy według koloru, wieszanie, układanie w szafie...
Inne: podlewanie kwiatów, wymiana żarówek, wyrywanie chwastów, karmienie kota, wyprowadzanie psa na spacer, odbieranie telefonu, wynoszenie śmieci, przynoszenie poczty, gazet...