Najważniejsi europejscy politycy i ludzie Kościoła, włącznie z sekretarzem stanu Stolicy Apostolskiej, debatowali w Krakowie 14 i 15 września nad przyszłością Unii Europejskiej i rolą chrześcijan w tym procesie. Konferencja zorganizowana została już po raz siódmy w ramach cyklu „Rola Kościoła katolickiego w procesie integracji europejskiej”.
Najważniejszy gość tegorocznej konferencji, sekretarz stanu Stolicy Apostolskiej kard. Tarcisio Bertone, na początku spotkania stwierdził, że chrześcijaństwo nie jest składnikiem „europejskiego koktajlu”, a religii nie można spychać do sfery prywatnej. Omawiając sytuację religijną w Europie, przywołał też statystyki, według których na kontynencie europejskim rozbudziła się na nowo wiara w Boga i gotowość do identyfikacji z kulturą chrześcijańską. Według tych badań opinia, że religia zajmuje zbyt dużo miejsca w życiu publicznym, należy już do mniejszości, która jednak reaguje gwałtownym oburzeniem na każde odniesienie do wartości religijnych. Szef Sekretariatu Stanu podkreślił, że państwo samo z siebie nie może stworzyć żadnej moralności, a religie, wśród nich chrześcijaństwo, muszą pomóc w tworzeniu wspólnego, podzielanego przez wszystkich etosu, niezbędnego dla życia wspólnoty cywilnej i politycznej. – Kościół katolicki interweniuje, stając się głosem tych, którzy nie chcą ulegać zwodniczym pokusom relatywizmu etycznego i praktycznego, materialistycznego ateizmu, który uważa człowieka za absolutnego twórcę swego przeznaczenia – mówił gość z Watykanu.
– Inspirowane chrześcijaństwem myślenie leżało u pierwotnych podstaw Europy, to był sposób myślenia ojców Wspólnoty Europejskiej – powiedział prezydent RP Lech Kaczyński. Zdaniem polskiego prezydenta początki integracji europejskiej są wynikiem myśli chrześcijańsko-demokratycznej, jednak w późniejszych latach silne procesy laicyzacji Europy Zachodniej zmieniły ją, stąd spór o pewne elementy traktatu europejskiego.
Kard. Stanisław Dziwisz dodał, że ojcowie założyciele Unii Europejskiej Konrad Adenauer, Alcide De Gasperi i Robert Schuman, czerpiąc inspirację do swoich działań z chrześcijańskiej zasady pomocniczości, solidarności i odpowiedzialności, nakreślili wizję instytucji, w której równe prawa miałyby kraje duże i małe, bogate i biedne, zarówno te, które wyszły z wojny zwycięskie, jak i pokonane. Metropolita krakowski stwierdził również, że dyskutowany obecnie projekt traktatu konstytucyjnego (reformującego) w wymiarze gospodarczym opiera się na interesie i korzyściach ekonomicznych, ale towarzyszący mu od początku projekt polityczny nie może abstrahować od wartości etycznych.
Z kolei arcybiskup Dublina Diarmud Martin stwierdził, że chrześcijanie wpłyną na oblicze przyszłej Europy tylko o tyle, o ile będą w stanie dać świadectwo przejrzystej i pogłębionej wiary. Irlandzki arcybiskup, który kieruje pracami Komisji Episkopatów Wspólnoty Europejskiej (COMECE), podkreślił, że jeśli chcemy przyczynić się do budowy nowej Europy, to musimy odnawiać naszą własną wiarę oraz dawać jej świadectwo.
Zdaniem Pawła Kowala, wiceministra spraw zagranicznych RP, refleksję na temat tożsamości Unii Europejskiej winny oświetlać trzy latarnie. Pierwszą z nich jest dziedzictwo patrona Europy św. Benedykta z Nursji, obecnie najlepiej uosabiane przez Benedykta XVI. Papież przypomina bowiem o jedności kultury i ducha, co współczesna Europa zdaje się gubić. Drugą latarnią winno być słynne hasło Jana Pawła II: Od unii lubelskiej do Unii Europejskiej. Trzecia latarnia to tradycja cyrylo-metodiańska i spuścizna św. Wojciecha, wzywająca do ciągłego rozszerzania na Wschód projektu jednoczenia Europy.
Przewodniczący Parlamentu Europejskiego Hans-Gert Poettering z kolei gorąco namawiał do przyjęcia traktatu, który reformować będzie funkcjonowanie Unii Europejskiej. Wyraził też nadzieję, że zapisy traktatu zostaną przyjęte na szczycie UE w październiku, a jego ratyfikacja nie potrwa dłużej niż dwa lata. Szef Parlamentu Europejskiego wyjaśniał, że traktat ten leży tak samo w interesie Polski, jak całej Europy.
Organizatorami konferencji były: Papieska Akademia Teologiczna w Krakowie, Fundacja Konrada Adenauera w Polsce oraz Fundacja im. Roberta Schumana w Luksemburgu. Spotkanie odbyło się pod patronatem Komisji Episkopatów Wspólnoty Europejskiej COMECE.
W oparciu o informacje KAI
opracowała Jadwiga Knie-Górna