Czy pracodawca może odmówić pracownikowi urlopu?
– Pracownikowi przysługuje prawo do corocznego, nieprzerwanego, płatnego urlopu wypoczynkowego. Pracodawca nie może odmówić pracownikowi urlopu. Celem urlopu jest zapewnienie pracownikowi wypoczynku, dlatego nie może się on zrzec tego prawa, przenieść na inną osobę lub żądać ekwiwalentu pieniężnego.
Niewykorzystanie przez pracownika urlopu wypoczynkowego w danym roku kalendarzowym lub w pierwszym kwartale roku następnego nie powoduje utraty prawa do tego urlopu. Jednak prawo to przedawnia się z upływem 3 lat, licząc od końca roku, w którym urlop powinien być wykorzystany. Nieudzielenie pracownikowi urlopu w roku kalendarzowym, w którym on przysługuje, jest wykroczeniem pracodawcy przeciwko prawom pracownika.
Kiedy po raz pierwszy pracownik nabywa prawo do urlopu?
– Obecnie pracownik podejmujący pracę po raz pierwszy, w roku kalendarzowym, w którym podjął pracę, uzyskuje prawo do urlopu z upływem każdego miesiąca pracy. Wymiar tego urlopu wynosi 1/12 wymiaru urlopu przysługującego pracownikowi po przepracowaniu roku pracy. Prawo do kolejnych urlopów pracownik nabywa w każdym następnym roku kalendarzowym.
Do okresu pracy wlicza się okres pobierania zasiłku chorobowego, macierzyńskiego, a także urlop szkoleniowy. Okres pracy wymagany do nabycia prawa do urlopu wypoczynkowego może obejmować pracę u jednego lub u wielu pracodawców. Okres pracy liczy się od dnia nawiązania stosunku pracy do dnia zakończenia stosunku pracy. Jednak w przypadku pozostawania w dwóch lub więcej stosunkach pracy wliczeniu podlega okres poprzedniego niezakończonego zatrudnienia w części przypadającej przed nawiązaniem drugiego lub kolejnego stosunku pracy.
Od czego uzależniony jest wymiar urlopu?
– Uzależniony jest on od ogólnego stażu pracy, do którego wlicza się okresy ukończonej przez pracownika nauki. Pracownikowi wlicza się nie więcej niż 3 lata nauki w zasadniczej lub innej równorzędnej szkole zawodowej. Ponadto nie więcej niż 5 lat wlicza się pracownikowi z tytułu ukończenia średniej szkoły zawodowej. Również 5 lat wlicza się z tytułu ukończenia średniej szkoły zawodowej dla absolwentów zasadniczych szkół zawodowych. Wlicza się też 4 lata nauki w średniej szkole ogólnokształcącej i 6 lat w szkole policealnej oraz 8 lat w szkole wyższej. Okresy nauki nie podlegają sumowaniu. Obecnie wymiar urlopu wynosi 20 dni roboczych, jeżeli pracownik jest zatrudniony krócej niż 10 lat. Natomiast pracownik zatrudniony co najmniej 10 lat ma prawo do 26 dni roboczych urlopu. Za dni robocze uważa się wszystkie dni, które są dla pracownika dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy, w wymiarze godzinowym, odpowiadającym dobowemu wymiarowi czasu pracy.