Nasz święty patron

Święty Józef, Oblubieniec Najświętszej Maryi Panny i Opiekun Zbawiciela, jest głównym patronem diecezji włocławskiej. Jego cześć, zatwierdzona przez Kościół, jest obchodzona w diecezji przez odprawienie Eucharystii i inne formy liturgiczne. Mają one na celu uczczenie patrona, ukazanie wiernym jego postaci jako wzorca do naśladowania i jako opiekuna lokalnego Kościoła. W dniu święta, 19 marca, duchowieństwo diecezjalne zobowiązane jest do odmówienia oficjum ku czci św. Józefa.

Obieranie świętych patronów sięga czasów pierwszych prześladowań chrześcijańskich. Zwykle patronami danego terytorium zostawali święci, którzy za życia mieli z nim związki, jak np. św. Wojciech z Gnieznem czy św. Stanisław z Krakowem. Od XVII w. wybór patrona diecezji następował na podstawie szczegółowych przepisów Świętej Kongregacji Obrzędów.

Z zachowanych akt kapituły katedralnej włocławskiej wiemy, że dzień św. Józefa był świętem już w 1711 r. 23 maja 1775 r. bp Antoni Ostrowski, żarliwy czciciel św. Józefa, bez uzyskania formalnej zgody Stolicy Apostolskiej oddał diecezję kujawsko-pomorską pod jego patronat. Przez wiele następnych lat święto patrona obchodzono w diecezji 19 marca. W 1818 r. papież Pius VII dokonał reorganizacji diecezji polskich w zaborze rosyjskim. Do diecezji kujawsko-pomorskiej został m.in. przyłączony Kalisz, skąd promieniował kult św. Józefa. Zmieniła się nazwa diecezji: odtąd była to diecezja kujawsko-kaliska. Pierwsi biskupi nowej diecezji rezydowali w Kaliszu. Biskup Józef Szczepan Koźmian (1823-1831), mając na uwadze fakt, że obchody święta patrona diecezji odbywają się wyłącznie na podstawie starego zwyczaju, rozpoczął starania o wydanie formalnej zgody przez Stolicę Apostolską. Dopiero w 1880 r. św. Józef Oblubieniec NMP został oficjalnie zatwierdzony przez Watykan jako patron diecezji kujawsko-kaliskiej.

W 1925 r. nastąpił podział administracyjny Kościoła w Polsce. Zmianie uległo terytorium diecezji i jej nazwa: na diecezja włocławska. Na przestrzeni lat kolejni biskupi i kapłani odwoływali się do patronatu św. Józefa. Jego kult w niezwykły sposób rozszerzyli księża – więźniowie obozu koncentracyjnego w Dachau, którzy swoje cudowne ocalenie w 1945 r. przypisują wstawiennictwu świętego. Zawierzyli mu życie, gdy dowiedzieli się, że mają być wymordowani przez esesmanów. Ślubowali, że gdy odzyskają wolność, rokrocznie będą pielgrzymowali do sanktuarium św. Józefa w Kaliszu. Tydzień później, 29 kwietnia 1945 r., do obozu w Dachau przyszła wolność, za sprawą oddziału zwiadowczego Armii Stanów Zjednoczonych.

Z okazji setnej rocznicy zatwierdzenia patronatu odręczny list przesłał Ojciec Święty Jan Paweł II; w treści dokumentu zawarte jest apostolskie błogosławieństwo dla diecezji. Papież zawierzył opiece św. patrona wspólnotę diecezjalną, wspólnoty parafialne, zgromadzenia zakonne i wszystkie żyjące w niej rodziny. Podczas IV Pielgrzymki do Ojczyzny, 7 czerwca 1991 r., w czasie Mszy św. we Włocławku, Jan Paweł II powierzył diecezję włocławską Najświętszemu Sercu Jezusowemu, a przed końcowym błogosławieństwem powiedział m.in.: „Oddaję was w matczyne ręce Bogarodzicy oraz pod opiekę św. Józefa z Kalisza. Wasza diecezja włocławska jest szczególnym środowiskiem czci św. Józefa oraz teologii św. Józefa”.

W 1992 r. została utworzona diecezja kaliska ze stolicą w Kaliszu. Święty Józef nadal jest patronem diecezji włocławskiej; wotum ku jego czci, wzniesionym na setną rocznicę patronatu, jest kościół św. Józefa na włocławskim osiedlu Zazamcze.