Przejawem Bożego miłosierdzia względem człowieka jest m.in. możliwość uzyskiwania odpustów czy to dla siebie, czy dla zmarłych, którzy w czyśćcu dopełniają zadośćuczynienie za popełnione przez siebie grzechy. Człowiek świadom swojej grzeszności oraz skutków popełnionych grzechów powinien mieć na uwadze konieczność odpokutowania zła, którego się dopuścił. Stąd w celu uzyskania darowania kar doczesnych, powinien korzystać z okazji, jakie daje mu Kościół, przyznając ich darowanie w całości lub części za wypełnienie czynów pokutnych, z którymi związany jest odpust. Warto w tym miejscu przypomnieć także, iż człowiek znajdujący się w czyśćcu nie ma już możliwości zdobywania zasług potrzebnych do swojego zbawienia, stąd ważna jest pamięć o zmarłych, która może przejawiać się także poprzez uzyskiwanie dla nich odpustów.
Pomoc człowiekowi grzesznemu jest jednym z istotnych celów Kościoła. Stojący na jego czele starają się określić warunki, które, gdy zostaną spełnione, wpłyną znacząco na polepszenie relacji człowieka z Bogiem. W tym celu określono cztery ogólne formuły nadań odpustowych, gdzie położono szczególny nacisk na to, by chrześcijanin, pełniąc swoje obowiązki, kierował myśli ku sprawom Bożym, pamiętał o bliźnich będących w potrzebie, wypracowywał w sobie ducha dobrowolnej ofiary oraz pamiętał o świadectwie wiary dawanym wobec braci. Prócz tego określono pewną liczbę nadań szczegółowych, która to się powiększa, by w ten sposób, idąc z duchem czasów, dać możliwość uzyskania odpustów dzięki nowym formom pobożności, stających się udziałem coraz większej grupy osób wierzących. Nie można zapomnieć, że nauka o odpustach oparta jest na Bożym Objawieniu, podanym przez apostołów i rozwijanym w Kościele pod opieką Ducha Świętego. Aktualnie Kościół stara się kłaść szczególny nacisk na zaangażowanie samego człowieka. Zaleca, co prawda, zachowanie przepisów prawa, co do uzyskiwania odpustów, ale zwraca uwagę na konieczność głębokiego zaangażowania się osoby ludzkiej, podkreślając personalistyczny wymiar nauki o odpustach. Czyn, z którym związany jest odpust częściowy, posiada podwójną wartość zadośćuczynienia, jedna ma swoje źródło w czynie jako takim, a druga pochodzi ze skarbca Kościoła. Obie te wartości są równe wobec siebie, a jednocześnie zmienne, zależnie od większej lub mniejszej wartości nadprzyrodzonej wykonanego czynu. Na wartość określonego czynu ma wpływ również: gorliwość, zaangażowanie i możliwości tego, który dany czyn spełnia. To aktualne spojrzenie na odpust częściowy zdecydowanie sprzyja rozwojowi osobistej pobożności. Dla wierzącego stało się jasne, że nie tylko należy zwracać uwagę na ilość spełnianych przezeń dzieł, ale także należy docenić ich jakość. Zyskującego odpust zupełny, prócz innych wymienionych wcześniej warunków, musi charakteryzować także brak przywiązania do jakiegokolwiek grzechu, nie wykluczając lekkiego. Na pewno nie jest łatwo człowiekowi dojść do takiego stanu ducha, ale nie jest to również wykluczone. Trzeba być ambitnym, szczególnie na drodze do świętości.
Mam nadzieję, że zakończony właśnie cykl artykułów na temat odpustu pomógł czytelnikom zrozumieć intencje Kościoła zachęcającego do zyskiwania odpustów, jak również zachęciło to wiernych do świadomego działania, które będzie miało na celu uzyskiwanie darowania kar doczesnych dla siebie lub zmarłych oczekujących w czyśćcu na pełne zjednoczenie z Bogiem.