Jakie odprawy przysługują pracownikom od pracodawcy?
– Każdemu pracownikowi, po spełnieniu warunków uprawniających do renty z tytułu niezdolności do pracy lub emerytury, przysługują od pracodawcy odprawy rentowe lub emerytalne. Ponadto w razie śmierci pracownika rodzinie przysługuje odprawa pośmiertna.
Jakie przepisy regulują odprawy, kiedy i w jakiej wysokości są wypłacane?
– Przepisy kodeksu pracy (art. 92 ze zn. 1) stwierdzają, że pracownikowi, którego stosunek pracy ustał w związku z przejściem na rentę lub emeryturę, przysługuje odprawa pieniężna w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia. Jest to jednorazowe świadczenie i pracownik nie ma prawa do ponownego nabycia odprawy. Jest to więc świadczenie powszechne, należne wszystkim pracownikom, bez względu, w jakim zakładzie pracują. Jednakże każdy zakład pracy może tworzyć w swoim układzie zbiorowym bądź w regulaminie wynagradzania odmienne zasady wypłaty odpraw. Nie może być to jednak uregulowanie mniej korzystne dla pracownika niż przewiduje kodeks pracy. Wysokość odprawy jest ukształtowana w kodeksie pracy na poziomie minimalnym – to jest jednomiesięcznego wynagrodzenia, ale pracodawcy mogą przyznawać pracownikom wyższe świadczenia i wprowadzać korzystniejsze przesłanki ich przyznawania.
Czy emeryt, który podjął pracę, może otrzymać ponownie odprawę?
– Pracownik, który pobrał odprawę emerytalną, a następnie w związku z ponownym zatrudnieniem i ponownym przejściem na emeryturę, uzyskał prawo do odprawy emerytalnej w ostatnim zakładzie pracy może ubiegać się o odprawę, ale w ograniczonym zakresie.
Kiedy i komu pracodawca wypłaca odprawę pośmiertną?
– Odprawę pośmiertną pracodawca wypłaca rodzinie zmarłego pracownika, który pozostawał w stosunku pracy lub pobierał zasiłek z tytułu niezdolności do pracy wskutek choroby. Odprawa pośmiertna przysługuje małżonkowi lub innym członkom rodziny. Jeżeli po zmarłym pozostał tylko jeden członek rodziny uprawniony do odprawy pośmiertnej, przysługuje mu odprawa w wysokości połowy przewidzianej kwoty. Natomiast gdy uprawnionych jest więcej, odprawa przysługuje w pełnej wysokości. Dzieli się ją wówczas w częściach równych pomiędzy wszystkich uprawnionych.
Wysokość odprawy pośmiertnej zależy od zakładowego stażu zmarłego pracownika i wynosi: jednomiesięczne wynagrodzenie – jeżeli pracownik zatrudniony był krócej niż 10 lat, trzymiesięczne wynagrodzenie, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 10 lat, i sześciomiesięczne wynagrodzenie, gdy pracownik zatrudniony był co najmniej 15 lat. Należy pamiętać, że odprawa pośmiertna nie przysługuje, jeżeli pracodawca ubezpieczył pracownika na życie. Wtedy rodzinie zmarłego pracownika przysługuje z tego tytułu od zakładu ubezpieczeń odszkodowanie w wysokości co najmniej równej odprawie.