Choroba (j)elit

Według szacunkowych danych ok. 50 tys. Polaków cierpi na nieswoiste zapalenie jelita (NZJ). Jednym z objawów są bardzo częste i wyniszczające biegunki. Chorzy czują się ze swą chorobą osamotnieni, wstydzą się mówić o swoich dolegliwościach.

W świadomości społecznej choroba niemal nie istnieje. Nawet lekarze mają trudności z szybkim postawieniem diagnozy. Problem jest tym istotniejszy, że liczba chorych w ostatnich latach systematycznie rośnie.

Ewa już od urodzenia cierpiała na okresowe biegunki i bóle brzucha. Lekarze tłumaczyli to alergią. W szkole podejrzewano u niej nerwicę szkolną, potem sugerowano, że udaje. Sprawę wyjaśniłoby proste badanie na krew utajoną w stolcu, ale nikomu nie przyszło to do głowy. Z czasem ataki choroby wzmagały na sile. By ograniczyć biegunki, dziewczynka jadła mniej, ale to nie pomagało. Chudła i słabła. Zaczęły się pojawiać owrzodzenia na skórze i w okolicy odbytu. Choroby nadal nie potrafiono zdiagnozować. Zrobiono to dopiero wtedy, gdy dziewczynka skrajnie wyczerpana trafiła do Górnośląskiego Centrum Zdrowia Dziecka i Matki w Katowicach. Odpowiednia farmakoterapia i dieta przyniosły poprawę, ale utrudniające życie zaostrzenia choroby pojawiają się nadal, bo schorzenie jest nieuleczalne.

Ewa nie będzie zdrowa
Dziś Ewa ma już 18 lat. Przyjmowane latami leki nie pozostały bez wpływu na zdrowie. Ma odwapnienie kości, osłabione stawy i układ odpornościowy. Często łapie infekcje, na skórze pojawiają się trudno gojące się ropnie. Niedawno złożyła w ZUS-ie wniosek o rentę socjalną. Niestety, nie otrzymała jej, bo lekarz orzecznik (nie wiedzieć czemu specjalista chorób zakaźnych) uznał ją… za zdrową. Rodzice Ewy są zbulwersowani. Złożyli odwołanie z wnioskiem, by dziewczynę przebadał gastroenterolog.

Nieswoiste zapalenie jelita (choroba Leśniowskiego-Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego) to choroby przewlekłe, zaliczane do autoimmunologicznych. – Nie można ich wyleczyć, a jedynie zaleczyć. Celem terapii jest łagodzenie cyklicznych zaostrzeń i podtrzymywanie remisji, czyli okresu, gdy nie występują objawy choroby. Ewa nigdy więc nie będzie zdrowa, a decyzja lekarza orzecznika jest co najmniej zdumiewająca. Niestety, nawet sami lekarze często niewiele wiedzą o chorobie. U Ewy przebiega ona z licznymi powikłaniami zarówno ze strony układu pokarmowego, jak i innych narządów. Miejmy nadzieję, że gastroenterolog zmieni niekorzystne dla dziewczyny orzeczenie – mówi dr Małgorzata Mossakowska, prezes Towarzystwa Wspierania osób z NZJ „J-elita”.

Podejrzane bakterie
Przyczyny choroby nie są znane. Prawdopodobnie odpowiada za nią genetycznie uwarunkowana, nadmierna odpowiedź układu odpornościowego na czynniki środowiskowe. Organizm tych osób nie potrafi zahamować reakcji zapalnej spowodowanej czynnikiem zewnętrznym, który u zdrowych nie wywołałby żadnej reakcji. Nie udało się dotychczas wyizolować mikroorganizmu odpowiedzialnego za powstanie choroby. Niektórzy badacze wiążą zwiększenie zachorowalności na NZJ z zakażeniem Mycobacterium Paratubelcurosis, bakterią podobną do prątka gruźlicy, a obecną m.in. w mleku UHT. Uważa się także, że proces zapalny może rozwijać się jako nieprawidłowa odpowiedź śluzówki jelita na kontakt z w zasadzie nieszkodliwymi bakteriami, które u większości osób nie powodują żadnych niekorzystnych objawów.

W chorobie niezmiernie istotne jest wczesne i prawidłowe rozpoznanie. Niestety bardzo często zdarza się, że przez wiele miesięcy, a czasami nawet lat, choroba nie zostaj zdiagnozowana. Opóźnienie rozpoznania wynika z mało charakterystycznych objawów choroby. Drugą przyczyną jest niedostateczna znajomość tego zespołu wśród lekarzy pierwszego kontaktu i stosunkowo rzadkie wykonywanie badań endoskopowych jelita. Brak prawidłowej diagnozy może prowadzić do licznych komplikacji w tym, między innymi, do wyniszczenia orga izmu i psychiki pacjenta lub nawet niepotrzebnych interwencji chirurgicznych.