Drewniane kościoły to jeden z największych skarbów Wielkopolski. Chęć ich popularyzowania skłania zarówno władze, jak i administratorów do ich ochrony i konserwacji. Często właściwa dbałość o stan techniczny i wygląd historyczny zabytku skłania modlących się w kościele i zwiedzających go turystów do pogłębienia swej wiedzy historycznej dotyczącej nie tylko obiektu sakralnego, ale także miejscowości.
Do takich zabytkowych, drewnianych kościołów z ciekawą i bogatą historią należy kościół pw. św. Jakuba Apostoła w Golinie. Przeszło sześćset lat temu, w XIV wieku ta osada nad Wartą otrzymała przywilej lokacyjny miasta. Wówczas też została w niej erygowana parafia. W XV wieku stał tu już drewniany kościół. W XVIII wieku na tym samym miejscu wybudowano kolejny, także z drewna, który stoi tam do dziś i nosi wezwanie św. Jakuba Apostoła.
Zabytkowy podpis
Kościół pw. św. Jakuba Ap. w Golinie jest niepozorny i niewielki, a należy do tych pomników religijnych, które mieszczą w sobie wiele historii. Pierwsza udokumentowana wzmianka dotycząca kościoła pochodzi z końca XV wieku. Pierwszymi dziedzicami tego miasta i prawdopodobnie jednocześnie fundatorami kościoła była rodzina Golińskich. W XVII wieku dobra golińskie przeszły w ręce rodziny Żychlińskich. Około stu lat później budowla była odnawiana, dzięki staraniom ówczesnej dziedziczki - Konkordii z Raczyńskich Żychlińskiej-Ruszkowskiej, podstoliny brzesko-kujawskiej.
Budynek kościoła był kilkakrotnie przebudowywany. Dobudowano do niego m.in. dwie kaplice - południową i północną. Pierwszą - pw. Najświętszej Maryi Panny - wzniesiono w XVI wieku. Drugą - pw. św. Józefa dobudowano prawdopodobnie w XVIII wieku - na belce tęczowej można odnaleźć wyrytą datę "1766 rok".
We wnętrzu drewnianego kościoła można podziwiać m.in. barokowe ołtarze, zarówno główny, jak i boczne oraz rokokową ambonę. Ciekawostką jest podpis cieśli na ścianie (prawdopodobnie budowniczego kościoła), pod chórem - "Antoni Willer z Pleszewa". Jednak drewniana konstrukcja kościoła nie pozostała obojętna na działanie "zęba czasu", w związku z tym pojawiła się potrzeba wybudowania kolejnego kościoła parafialnego. Część zabytkowego wyposażenia starej świątyni przeniesiono do nowego kościoła parafialnego pw. MB Szkaplerznej w Golinie. Stary kościół miał zostać przeniesiony do skansenu wsi wielkopolskiej Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy, jednak nie wyraziła na to zgody grupa parafian. I choć część zabytkowego wyposażenia została przeniesiona do obecnego kościoła parafialnego pw. MB Szkaplerznej, to jednak w kościele nadal odbywają się nabożeństwa i trwają starania o jego renowację.
Remonty i renowacje
Zabytkowe, drewniane kościoły sprzed wieków wymagają ciągłej pracy. - W takim drewnianym kościele pełnym pamiątek po przodkach zawsze jest coś do zrobienia - mówi ks. prałat Marian Górski, proboszcz parafii pw. MB Szkaplerznej w Golinie - prace są szczególnie kosztowne, gdyż każda z nich wymaga zatwierdzenia przez konserwatora zabytków, a do tego dochodzi wybór ekipy remontowej, która posiada odpowiednie uprawnienia do remontu zabytkowych obiektów. Jednak ks. proboszcz z dumą opowiada, iż udało mu się już doprowadzić m.in. do wyremontowania ścian bocznych filialnego kościoła, przeprowadzono również prace konserwatorskie przy obrazach wiszących w ołtarzu głównym. - Pozostało jeszcze sporo do zrobienia - wzdycha ks. prałat - do konserwacji nadają się m.in. XX-wieczne polichromie, rokokowa ambona, boczne ołtarze...
Pracy w drewnianym kościele pw. św. Jakuba Ap. w Golinie nie brakuje, a przecież ks. proboszcz musi dbać nie tylko o przeszłość. W odległości około kilometra od drewnianego kościółka stoi nowa świątynia parafialna. Nowoczesna, otoczona zadbanym trawnikiem, obok cmentarz, dom parafialny dla sióstr ze Zgromadzenia Opatrzności Bożej.