Drewniane kościoły to jeden z największych skarbów Wielkopolski. Chęć ich popularyzowania skłania zarówno władze, jak i administratorów do ich ochrony i konserwacji. Często właściwa dbałość o stan techniczny i wygląd historyczny zabytku skłania modlących się w kościele i zwiedzających go turystów do pogłębienia swej wiedzy historycznej dotyczącej nie tylko obiektu sakralnego, ale także miejscowości.
Do takich zabytkowych, drewnianych kościołów z ciekawą i bogatą historią należy kościół pw. św. Jakuba Apostoła w Golinie. Przeszło sześćset lat temu, w XIV wieku ta osada nad Wartą otrzymała przywilej lokacyjny miasta. Wówczas też została w niej erygowana parafia. W XV wieku stał tu już drewniany kościół. W XVIII wieku na tym samym miejscu wybudowano kolejny, także z drewna, który stoi tam do dziś i nosi wezwanie św. Jakuba Apostoła.
Zabytkowy podpis
Kościół pw. św. Jakuba Ap. w Golinie jest niepozorny i niewielki, a należy do tych pomników religijnych, które mieszczą w sobie wiele historii. Pierwsza udokumentowana wzmianka dotycząca kościoła pochodzi z końca XV wieku. Pierwszymi dziedzicami tego miasta i prawdopodobnie jednocześnie fundatorami kościoła była rodzina Golińskich. W XVII wieku dobra golińskie przeszły w ręce rodziny Żychlińskich. Około stu lat później budowla była odnawiana, dzięki staraniom ówczesnej dziedziczki - Konkordii z Raczyńskich Żychlińskiej-Ruszkowskiej, podstoliny brzesko-kujawskiej.
Budynek kościoła był kilkakrotnie przebudowywany. Dobudowano do niego m.in. dwie kaplice - południową i północną. Pierwszą - pw. Najświętszej Maryi Panny - wzniesiono w XVI wieku. Drugą - pw. św. Józefa dobudowano prawdopodobnie w XVIII wieku - na belce tęczowej można odnaleźć wyrytą datę "1766 rok".
We wnętrzu drewnianego kościoła można podziwiać m.in. barokowe ołtarze, zarówno główny, jak i boczne oraz rokokową ambonę. Ciekawostką jest podpis cieśli na ścianie (prawdopodobnie budowniczego kościoła), pod chórem - "Antoni Willer z Pleszewa". Jednak drewniana konstrukcja kościoła nie pozostała obojętna na działanie "zęba czasu", w związku z tym pojawiła się potrzeba wybudowania kolejnego kościoła parafialnego. Część zabytkowego wyposażenia starej świątyni przeniesiono do nowego kościoła parafialnego pw. MB Szkaplerznej w Golinie. Stary kościół miał zostać przeniesiony do skansenu wsi wielkopolskiej Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy, jednak nie wyraziła na to zgody grupa parafian. I choć część zabytkowego wyposażenia została przeniesiona do obecnego kościoła parafialnego pw. MB Szkaplerznej, to jednak w kościele nadal odbywają się nabożeństwa i trwają starania o jego renowację.
Remonty i renowacje
Zabytkowe, drewniane kościoły sprzed wieków wymagają ciągłej pracy. - W takim drewnianym kościele pełnym pamiątek po przodkach zawsze jest coś do zrobienia - mówi ks. prałat Marian Górski, proboszcz parafii pw. MB Szkaplerznej w Golinie - prace są szczególnie kosztowne, gdyż każda z nich wymaga zatwierdzenia przez konserwatora zabytków, a do tego dochodzi wybór ekipy remontowej, która posiada odpowiednie uprawnienia do remontu zabytkowych obiektów. Jednak ks. proboszcz z dumą opowiada, iż udało mu się już doprowadzić m.in. do wyremontowania ścian bocznych filialnego kościoła, przeprowadzono również prace konserwatorskie przy obrazach wiszących w ołtarzu głównym. - Pozostało jeszcze sporo do zrobienia - wzdycha ks. prałat - do konserwacji nadają się m.in. XX-wieczne polichromie, rokokowa ambona, boczne ołtarze...
Pracy w drewnianym kościele pw. św. Jakuba Ap. w Golinie nie brakuje, a przecież ks. proboszcz musi dbać nie tylko o przeszłość. W odległości około kilometra od drewnianego kościółka stoi nowa świątynia parafialna. Nowoczesna, otoczona zadbanym trawnikiem, obok cmentarz, dom parafialny dla sióstr ze Zgromadzenia Opatrzności Bożej, ale to temat na kolejny artykuł...
Tekst i zdjęcie: