Według szacunkowych danych, w 2002 roku na świecie przybyło ok. 5 mln nowych zakażeń wirusem HIV. Na wywołane tym wirusem AIDS zmarło w zeszłym roku ponad 3 mln ludzi. Obecnie na świecie żyje 42 mln zarażonych. Najwięcej w Afryce, południowo-wschodniej Azji oraz w Ameryce Łacińskiej. Do tej pory na AIDS zmarło ponad 32 mln ludzi na świecie. ONZ przewiduje, że jeśli nie podejmie się skutecznych działań, w ciągu najbliższych kilku lat przybędzie 45 mln nowych zakażeń.
Zdaniem Julie Gerberding, dyrektora działającego w USA Centrum ds. Kontroli i Zapobiegania Chorobom, Chiny, Indie i Kambodża już wkrótce mogą stanąć w obliczu katastrofy wywołanej gwałtownym wzrostem zachorowań na AIDS. Wirus HIV rozprzestrzenia się teraz w tych rejonach Azji, gdzie służba zdrowia jest bardzo słabo rozwinięta. W Chinach, najludniejszym państwie na świecie ocenia się, że zarażonych wirusem HIV jest około miliona obywateli. Według ONZ, do końca dekady liczba ta może wzrosnąć do 10 mln. W Indiach żyją ponad 4 miliony nosicieli wirusa. Ich liczba w ciągu siedmiu lat może wzrosnąć aż do 20-25 mln. Jak się porównuje, sytuacja w Azji jest teraz podobna do tego, co działo się w Afryce około 10 lat temu. Jeśli już teraz nie podejmiemy odpowiednich działań w tych rejonach, wkrótce dojdzie do katastrofalnego wzrostu zachorowań przestrzegła niedawno Gerberding na spotkaniu w Amerykańskiej Izbie Handlowej w Singapurze.
Choroba biedy i nieświadomości
Według specjalistów, epidemia najszybciej rozwija się w Europie południowej i wschodniej oraz Azji Centralnej, gdzie żyje 1,2 mln zarażonych. Jak wynika z ogłoszonego w lipcu br. raportu Banku Światowego, Europie południowej grozi w najbliższych pięciu latach katastrofalna epidemia AIDS o ile zagrożone kraje nie podejmą pilnych przeciwdziałań. Na naszym kontynencie najwięcej zarażonych wirusem HIV żyje w Rosji i na Ukrainie. Ukraińska Odessa znajduje się w grupie sześciu miast świata, w których notuje się najwięcej zarażeń wirusem HIV. W tym portowym mieście żyje blisko milion ludzi, z czego według oficjalnych danych wirusem HIV zarażonych jest ok. 30 tys., ok. 1,2 tys. ma pełnoobjawowe AIDS, a 743 osoby już zmarły. Oznacza to, że co trzecia osoba, która na Ukrainie zmarła na AIDS, była mieszkańcem Odessy powiedział na łamach kijowskiej prasy Wasyl Bezerdian z odeskiego Centrum Profilaktyki i Zwalczania AIDS. Jego zdaniem, oficjalne dane są zaniżone i należy je pomnożyć przynajmniej przez pięć. Oficjalnie na Ukrainie zarejestrowano dotychczas 57 tys. przypadków zarażenia wirusem HIV, jednak szacunki ekspertów mówią o co najmniej 250 tysiącach. Prawie 5 tys. zachorowało już na AIDS, a blisko 3 tys. umarło. Najbardziej zagrożone są południowe i wschodnie obwody kraju. Duży wzrost zachorowań przewiduje się także w Bułgarii, Chorwacji i Rumunii. Zdaniem specjalistów, u podstaw rozprzestrzeniania się choroby leży brak świadomości zagrożenia. Tamtejsza ludność najczęściej mało wie o chorobie. Dodatkowo sytuację pogarsza wysokie bezrobocie, ubóstwo, zła opieka zdrowotna, szerząca się narkomania i prostytucja. W Rumunii według szacunkowych danych żyje ponad 12 tys. zakażonych wirusem HIV. Większość z nich nabawiła się wirusa jako małe dzieci w latach 1998-91 w wyniku transfuzji skażonej krwi w szpitalach. Bank Światowy ostrzega, że kiedy ci młodzi ludzie osiągną dojrzałość płciową, powstanie niebezpieczeństwo wybuchu infekcji. Jak się ocenia, wirusem HIV codziennie zaraża się kilka tysięcy ludzi na świecie i tylko część z nich jest tego świadoma.
Porozmawiaj o przeszłości
W Polsce pierwszy przypadek zakażenia HIV wykryto w 1985 roku, a pierwsze zachorowanie na AIDS rok później. Szacuje się, że w Polsce z wirusem HIV żyje około 15-20 tys. osób, z czego większość o tym nie wie. W mediach trwa właśnie kampania "Porozmawiaj o AIDS. Przeszłość bywa groźna". Ma ona zachęcić małżonków oraz wszystkich żyjących w stałych związkach heteroseksualnych do rozmawiania z partnerem o wierności, kontaktach seksualnych z przeszłości i do wykonania testu na HIV. Akcję zorganizowało Krajowe Centrum ds. AIDS. Jest ona adresowana do młodych ludzi przed czterdziestką. Według danych WHO, aktualnie na świecie 90 procent nowych zakażeń HIV związanych jest z kontaktami seksualnymi pomiędzy mężczyzną a kobietą. Zakażenia te dotyczą w większości młodych ludzi.
Cień nadziei
Jak do tej pory, nie udało się opracować w pełni skutecznego leku na AIDS. Zdaniem sceptyków, gdyby choroba dotykała głównie ludzi bogatych, a nie biednych Afrykanów, których nie stać na leczenie, firmy farmaceutyczne, licząc na zyski, miałyby większą motywację do pracy. Pojawił się jednak cień nadziei. 17 lipca br. amerykańscy naukowcy z Johns Hopkins University rozpoczęli pierwszą serię testów klinicznych nowej szczepionki przeciw jednemu z podtypów wirusa HIV rozpowszechnionemu w krajach Afryki subsaharyjskiej i w Azji. Badania te potrwają 2 lata. Na tym etapie naukowcy chcą ustalić, czy szczepionka nie ma skutków ubocznych i jak silnie pobudza układ odpornościowy do walki z wirusem. Lekarze są zgodni, że nawet jeśli nauka znajdzie lek na AIDS, najlepszym zabezpieczeniem przed nowymi zachorowaniami nadal pozostanie wierność małżeńska.
Dane epidemiologiczne Świat 2002 roku
Liczba osób żyjących z HIV i AIDS
ogółem 42 miliony
dorośli 38,6 miliona
kobiety 19,2 miliona
dzieci poniżej 15 lat 3,2 miliona
Liczba osób zakażonych HIV w 2002 roku
ogółem 5 milionów
dorośli 4,2 miliona
kobiety 2 miliony
dzieci poniżej 15 lat 800 000
Zgony z powodu AIDS w 2002 roku
ogółem 3,1 miliona
dorośli 2,5 miliona
kobiety 1,2 miliona
dzieci poniżej 15 lat 610 000
Dorośli i dzieci żyjący z HIV/AIDS na świecie dane na koniec 2002 roku
Ogółem 42 miliony
Szacunkowa liczba nowych zakażeń HIV dorosłych i dzieci w 2002 roku
Ogółem 5 milionów
Szacunkowa liczba zgonów dorosłych i dzieci z powodu HIV/AIDS w 2002 roku
Ogółem 3,1 miliona
Źródło: Krajowe Centrum ds. AIDS