“Wiele znaków i cudów działo się wśród ludu przez ręce Apostołów” (Dz 5, 12)
Oto ciekawe dane statystyczne: 31 proc. tekstu Ewangelii św. Marka zajmuje narracja o cudach Jezusa (209 wersów na 666), a odsetek ten wzrasta aż do 47, jeśli skupimy się wyłącznie na działalności publicznej Chrystusa. Obecność cudownych wydarzeń widoczna jest w całej Biblii jako znak bezpośredniej interwencji Bożej w świecie stworzonym i w historii. Oczywiście w wielu sytuacjach – pomyślmy na przykład o przejściu Izraela przez Morze Czerwone (Wj 14-15) – mamy prawdopodobnie do czynienie ze starożytną wizją, która dostrzega bezpośrednie działanie Boga nawet w zjawiskach naturalnych (we wspomnianym przypadku wyjścia z Egiptu chodzi zapewne o naturalny rytm przypływów i odpływów).
Kiedy indziej występuje tendencja do postrzegania choroby jako dzieła demona, a zatem do późniejszego redukowania pewnych cudów do egzorcyzmów. Faktem jest jednak, że – zwłaszcza w historii Jezusa – cud jest rzeczywistością niepodlegającą dyskusji, uznaną nawet przez Jego przeciwników (Mk 6, 22-30). Jest wiele terminów, którymi Ewangelie określają zdarzenia wykraczające poza prawa naturalne: térrata, czyli “cuda”, które zadziwiają (takie jest znaczenie łacińskiego słowa miraculum, które zakłada “podziw, osłupienie”), ale są to przede wszystkim dynámeis (119 razy), czyli akty mocy Bożej, która przejawia się w Chrystusie, erga – “dzieła” transcendentne i seméia , czyli “znaki” (77 razy).
Właśnie ten ostatni termin, drogi szczególnie Janowi, wskazuje na prawdziwą funkcję cudu, który ma być nie tyle aktem spektakularnym, promującym, magicznym, reklamowym (Jezus często dokonuje cudów z dala od tłumów, napominając tych, którzy ich doświadczyli, by nie propagowali wieści o nich), co raczej przesłaniem. Dla Ewangelistów cuda Jezusa są znakiem Jego Boskości lub opisem Jego tajemnicy Pana i Zbawiciela; są wyrazem zbawienia i odkupienia, właśnie “znakiem”, czyli wskazaniem na wyższy i transcendentny sens, a nie na samo uzdrowienie czy sensacyjność czynu.
Z tego powodu Ewangeliści są raczej wstrzemięźliwi – w porównaniu do innych, ludowych opowieści o cudach – w opowiadaniu o tym, “co się wydarzyło”, a bardziej dbają o wskazywanie “co oznacza” jakiś gest Jezusa. Chodzi o ukazanie wewnętrznego tajemniczego wymiaru tego wydarzenia w jego funkcji wybawiania od zła, wyrażając – powiedzmy to w skrócie i symbolicznie – całe dzieło Chrystusa w Jego zwycięstwie nad złem i szatanem i równoległym z nim nastanie Królestwa Bożego.
Jest jasne, że analiza historyczna może zarejestrować nienormalne zjawisko i próbować poświadczyć autentyczność tego faktu; niemniej nigdy nie będzie mogła stwierdzić jego “cudownej” wartości. Należy to do sfery teologicznej i do doświadczenia wiary i nie ma na celu nakłaniania do uwierzenia, lecz uczynienie skutecznym aktu przylgnięcia do Pana wszechświata i historii. Celem cudu nie jest afirmacja jakiejś religii czy osoby, ale osobiste nawrócenie, wiara i wyzwolenie od zła.
Alfa i Omega - pierwsza i ostatnia litera alfabetu greckiego, które zostają postawione obok siebie po to, by wskazać na cały alfabet (jest to tak zwana “polaryzacja”, w której obie skrajności ukazują całą rzeczywistość pośrednią). “Ja jestem Alfa i Omega, mówi Pan Bóg, Który jest, Który był i Który przychodzi, Wszechmogący” (Ap 1, 8). Tak głoszone jest Boskie panowanie nad wszystkimi słowami, dziełami i czasami człowieka.
Księga życia - jest to obraz całych dziejów ludzkich rozpostartych przed Bogiem. W tej symbolicznej księdze zamknięte są wszystkie wolne działania człowieka i interwencje Boże. Psalm 56, 9 głosi: “łzy [...] czyż nie są spisane w Twej księdze?”, księdze, którą Bóg trzyma przed sobą, a o zamknięcie której prosi paradoksalnie Mojżesz, jeśli Pan miałby nie przebaczyć swemu grzesznemu ludowi (Wj 32, 32).
Tłum. Dorota Stanicka-Apostoł