Apokryfy Nowego Testamentu Tom II – Apostołowie
Pod redakcją ks. Marka Starowieyskiego
WAM 2007
We wstępie do tego imponującego dzieła ks. Marek Starowieyski z żalem pisze, że polska nauka – teologia i nauki humanistyczne – ignorują legendę apostołów i nie zajmują się niemal w ogóle apokryfami opowiadającymi o nich. Ukazujące się od czasu do czasu tłumaczenia utworów apokryficznych, umieszczane w różnych pismach teologicznych, były w środowisku najczęściej zupełnie pomijane i nie interesowano się nimi. A jest to materiał nie tylko ogromny, ale i niezmiernie interesujący. Apokryfy znajdujące się w dwóch grubych tomach, wydanych właśnie przez Wydawnictwo WAM, wymagały aż trzydziestu lat pracy: nie chodziło tylko przecież o tłumaczenie, ale i o przygotowanie wstępów i opracowanie całości.
Apokryficzne Dzieje Apostolskie nie mają wiele wspólnego z kanonicznymi. Punktem wyjścia są słowa Jezusa: „I będziecie mi świadkami w całej Judei i Samarii i aż po krańce ziemi”, tyle że te apokryficzne skupiają się na ostatnim członie, na „krańcach ziemi”. Opisują więc działalność poszczególnych apostołów w różnych miejscach świata, zajmują się ich podróżami, niemal zawsze zakończonymi męczeńską śmiercią.
Apokryficzne Dzieje Apostolskie pojawiły się w drugiej połowie II wieku. Na przełomie II i III wieku powstało pięć wielkich Dziejów: Piotra, Pawła, Jana, Andrzeja i Tomasza. Ojcowie Kościoła wspominają o tym, że były wykorzystywane przez różne grupy heretyckie: pryscylian i manichejczyków. Podczas lektury tych apokryficznych opowieści o dziejach konkretnych apostołów zauważamy, że obdarzeni są oni cudownymi mocami. Wędrują po fantastycznych krainach, przemieszczają się z miejsca na miejsce i zawsze towarzyszy temu jakiś nowy epizod. Im późniejszy apokryf, tym więcej cudów wydarza się podczas wędrówki. Nie sposób nie wspomnieć o wyczerpujących artykułach i wstępach związanych z postaciami apostołów, które zawierają obie części tego wydania.
Dzięki niezwykłej pracy uczonych i ks. Marka Starowieyskiego otrzymujemy komplet apokryfów Nowego Testamentu, dzieło, które znacznie poszerza wiedzę na temat chrześcijańskiej tradycji i kultury.