Z pojęciem księgi wieczystej spotkamy się, gdy chcemy kupić lub sprzedać mieszkanie, działkę lub dom. Warto przypomnieć podstawowe zasady związane z tym zagadnieniem.

Każda nieruchomość posiada swoją księgę wieczystą i jeżeli mamy zamiar dokonać zakupu lub zbycia nieruchomości, to musimy rozpocząć od uporządkowania księgi wieczystej.
Księgi wieczyste prowadzi się w celu ustalenia stanu prawnego odrębnych nieruchomości lokalowych, własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej.
Przyszły nabywca nieruchomości powinien wcześniej zapoznać się z treścią zapisów ujawnionych w księdze wieczystej. Jest to bardzo ważne, gdyż mogą być w niej ujawnione hipoteki lub ograniczenia, którymi obciążona jest nabywana nieruchomość. Jeżeli nie sprawdzimy stanu prawnego nieruchomości, wówczas narażamy się na nabycie nieruchomości wraz z tymi ciężarami. Nieruchomość nabywa się w formie aktu notarialnego. Dlatego notariusz wcześniej powinien sprawdzić księgę wieczystą danej nieruchomości i poinformować o ewentualnych obciążeniach.
Ponadto notariusz ma obowiązek przesłania do sądu w terminie 7 dni od sporządzenia umowy sprzedaży nieruchomości wniosek o wpis nowego właściciela. Jednak nabywając nieruchomość, sami możemy sprawdzić księgę wieczystą albo poprosić zbywcę o okazanie skróconego opisu księgi wieczystej.
Obecnie sądy rejonowe prowadzą księgi wieczyste na danym terenie. W wydziałach ksiąg wieczystych, na podstawie numeru księgi, możemy ustalić stan prawny interesującej nas nieruchomości.
Księgi wieczyste są jawne. Dlatego też, zgodnie z ustawą o księgach wieczystych i hipotece, nie można zasłaniać się nieznajomością wpisów w księdze wieczystej, jeżeli na przykład okaże się, że nabyliśmy nieruchomość obciążoną hipoteką.
Skrócony opis księgi wieczystej zawiera całą historię nieruchomości. Dowiadujemy się z niej o położeniu nieruchomości, powierzchni, o tym, kto jest jej właścicielem lub użytkownikiem wieczystym oraz czy nieruchomość posiada obciążenia i ograniczenia (na przykład służebności) albo hipoteki. Domniemywa się, że wpisy ujawnione w księdze wieczystej zgodne są z rzeczywistym stanem prawnym. W prawie polskim istnieje bowiem rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych.