Odpust Porcjunkuli u reformatów we Włocławku
Piotr Pawłowski
Fot.
Królowo Aniołów, módl się za nami to wezwanie, znane choćby z Litanii loretańskiej, przypomina nam o tym, że Maryi jako Matce Bożej przysługuje także tytuł Królowej Aniołów.
Z tytułem tym jest związany przypadający 2 sierpnia słynny niegdyś odpust Porcjunkuli. Porcjunkula to maleńki kościół benedyktyński z IX w., który własnoręcznie odbudował...
„Królowo Aniołów, módl się za nami” – to wezwanie, znane choćby z Litanii loretańskiej, przypomina nam o tym, że Maryi jako Matce Bożej przysługuje także tytuł Królowej Aniołów.
Z tytułem tym jest związany przypadający 2 sierpnia słynny niegdyś odpust Porcjunkuli. Porcjunkula to maleńki kościół benedyktyński z IX w., który własnoręcznie odbudował z ruin św. Franciszek z Asyżu. To właśnie tam, w 1216 r. objawił się Franciszkowi Jezus i obiecał odpust zupełny dla wszystkich, którzy będąc w stanie łaski Ducha Świętego, pomodlą się w tej kapliczce. Początkowo odpust ten można było uzyskać tylko w kościele Matki Bożej Anielskiej w Asyżu, we wnętrzu którego znajduje się dziś Porcjunkula. Później odpust został rozszerzony na wszystkie świątynie franciszkańskie, gdzie do dziś jest on obchodzony jako uroczyste święto patronackie. Z czasem odpust stał się bardzo powszechny i można go było otrzymać na specjalnych warunkach we wszystkich kościołach katolickich. Zgodnie z konstytucją apostolską "Indulgentiarum Doctrina" papieża Pawła VI z 1967 r. każdy, kto w dniu 2 sierpnia odwiedzi swój kościół parafialny, spełniając zwykłe warunki odpustu, zyskuje odpust zupełny dla siebie lub zmarłego, w którego intencji go ofiaruje.
Ciekawą i godną zaprezentowania pamiątką uroczystości Porcjunkuli u franciszkanów we Włocławku jest wydobyty z niepamięci niepozorny druczek dewocyjny z 1916 r. Wydrukowany w maleńkim formacie (10 x 7 cm), nakładem klasztoru Braci Mniejszych we Włocławku, przez miejscową, prawie zapomnianą obecnie drukarnię F. Dobrzeleckiego, mieszczącą się przy ul. Żabiej 13. Ta niewielka, licząca tylko 16 stroniczek broszurka pt. "Odpust Porcyunkuli", podaje we wstępie rozporządzenia Stolicy Apostolskiej z 1911 r. i ówczesne warunki potrzebne do uzyskania wspomnianego odpustu. W dalszej części mieści się "Litania do Najświętszej Maryi Panny, Królowej Anielskiej lub Porcyunkuli" oraz trzy pieśni na uroczystość Matki Bożej Anielskiej. Całość kończy uwaga, że: "Na takowych miejscach, gdzie kościół Franciszkański lub publiczna kaplica III Zakonu w świecie żyjącego nie istnieje, mogą Bracia i Siostry zyskać odpust Porcyunkuli w swoim kościele parafialnym". Na obu stronach tylnej okładki znajduje się ciekawa pod względem bibliograficznym reklama książek i druków dewocyjnych, będących do nabycia w zakrystii kościoła Braci Mniejszych we Włocławku (łącznie 12 pozycji). Całość uzupełnia informacja, że wszelki dochód "z tych rzeczy przeznaczony [jest] na restaurację kościoła i klasztoru włocławskiego". Broszura ta posiada imprimatur władz duchowych, podpisane 28 lipca 1916 r. i potwierdzone przez ks. Stanisława Chodyńskiego, oraz zgodę okupacyjnych władz niemieckich (trwała przecież I wojna światowa) na jej wydrukowanie.
Druczek ten prezentujemy z dwiema innymi pamiątkami związanymi z klasztorem Reformatów we Włocławku. Pierwszą jest unikalne zdjęcie przedstawiające włocławskiego franciszkanina, o. Tytusa Wojnowskiego, co potwierdza jego wpis dedykacyjny na odwrocie. Zdjęcie to zostało wykonane w 1908 r. przez znany i ceniony zakład fotograficzny Piotra Dowmonda, mieszczący się niedaleko klasztoru przy ul. Brzeskiej. Drugą pamiątką jest obrazek święty z okazji prymicji o. Ludwika Szelągowskiego, z 2 sierpnia 1927 r., ze stosownym okolicznościowym nadrukiem na odwrocie. Jak widzimy, prymicja ojca Ludwika, późniejszego znanego gwardiana klasztoru w latach 1945-48, odbyła się właśnie podczas święta Porcjunkuli.
Szkicem tym pragniemy zwrócić uwagę nie tylko na rolę i naukę płynącą z drobnych przecież pamiątek naszej historii i wiary, ale i na zapomniane (poza kościołami i klasztorami franciszkańskimi) święto Matki Boskiej Anielskiej.
By uzyskać odpust Porcjunkuli, należy w dniu święta Matki Boskiej Anielskiej, 2 sierpnia, lub w niedzielę je poprzedzającą:
- pobożnie nawiedzić kościół,
- odmówić w nim Ojcze nasz i Wierzę,
- przystąpić do spowiedzi i Komunii św.,
- pomodlić się w intencji Ojca Świętego,
- wykluczyć przywiązanie do jakiegokolwiek grzechu.
Warto tego dnia skorzystać ze "Skarbnicy Bożego Miłosierdzia".