Tamar - synowa Judy, Adam i Ewa przy drzewie Dobra i Zła, żona Lota, rzeź niewiniątek w Betlejem… Ze ścian bydgoskiej Galerii BWA spoglądają biblijne postaci - większość z nich jakby zatrzymana w pół kroku pomiędzy jawą a snem. To prace artystów XIX i XX wieku - mistrzów ilustracji do Biblii. Na wystawie zgromadzono ponad 240 grafik barwnych i czarno-białych Salvadora Dalego, Marca Chagalla, Gustave'a Dorégo, Gottfrieda Engelmanna i Otto Dixa.
Na co dzień grafiki znajdują się w dyspozycji Euro Art Luxemborg S.a.r.L. oraz w zbiorach sztuki Fundacji "Kronstadt". Czy Biblia według Dixa lub Dalego bardziej oddziałuje na wyobraźnię? - Zależy, czego szuka odbiorca. Dla katechetów są to wręcz podręcznikowe ilustracje. Dla osób niewierzących same prace, pomijając tematykę, są warte obejrzenia. To arcydzieła - mówi Danuta Pałys.
Biblia Chagalla…
"Nie widziałem Biblii, ale ją wyśniłem", powiedział kiedyś Marc Chagall. Nie oznacza to, że artysta nie znał Świętej Księgi. Był żydem chasydzkim urodzonym jeszcze w carskiej Rosji, w Witebsku. Jego pochodzenie w znaczący sposób wpłynęło na późniejszą twórczość. Warto przypomnieć, że żydowskim dzieciom podczas świąt czytano na głos Biblię. Dzięki temu w ich wyobraźni tworzył się obraz baśniowego świata - doskonale widocznego w grafikach. Są to głównie barwne litografie przedstawiające sceny ze Starego Testamentu. Bohaterowie - prorocy i aniołowie - są pokazywani w taki sposób, jakby byli dawnymi znajomymi Chagalla - jeszcze z czasów dzieciństwa. - To wszystko w artyście żyło i wykształciło taki charakterystyczny świat na pograniczu jawy i snu. Prace są bardzo nowoczesne, aż trudno uwierzyć, że powstały ponad pół wieku temu - tłumaczy Danuta Pałys.
…i Dalego
Salvador Dali zapisał się w historii sztuki XX wieku jako "klasyk surrealizmu". Około 1950 roku rozpoczął się w jego twórczości nurt mistyczny. Ten artystyczny zwrot, spowodowany poczuciem zagrożenia po wybuchu bomby atomowej w Hiroszimie i Nagasaki, stanowił próbę uchwycenia głębszego sensu życia. Dali w latach 1964-69 wykonał cykl ilustracji do "Biblii Sacra". - Te sceny funkcjonują w przestrzeni surrealistycznej, ale postaci biblijne są nakreślone zdecydowaną kreską i to wyodrębnia świat chrześcijański od świata zewnętrznego - mówi komisarz wystawy.
Ilustracje - czasami fantastyczne, czasami mistyczne - ale zawsze są zakorzenione w Bożym Słowie. "Biblia pauperum" - dzisiaj bezcenna.