Rozmowa z ks. prałatem Eugeniuszem Nowakiem, egzorcystą diecezjalnym
Wiele osób stawia sobie pytanie: kto i w jaki sposób może zostać egzorcystą?
- Kodeks Prawa Kanonicznego określa jednoznacznie, że nikt nie może dokonywać zgodnie egzorcyzmów nad osobami opętanymi, jeśli wcześniej nie otrzymał od biskupa ordynariusza specjalnego pozwolenia. Takiego pozwolenia ordynariusz może udzielić tylko kapłanowi, który odznacza się pobożnością, wiedzą, roztropnością oraz nieskazitelnością życia. Osoba świecka nie może zostać egzorcystą, ale może odmawiać sama lub w grupie modlitwy o uwolnienie od działania złego ducha, wspomagając tym samym posługę kapłana - egzorcysty.
Czy każdy ksiądz, który kończy seminarium, jest odpowiednio przygotowany i może pełnić tę szczególną posługę?
- Niestety, przygotowanie do pracy egzorcysty podczas studiów seminaryjnych jest niewielkie: w ramach teologii moralnej oraz teologii życia wewnętrznego, ale niestety bez praktycznych wskazań. Praktykę trzeba dopracować samemu. Bardzo pomocne są w tym ogólnopolskie spotkania księży pracujących jako egzorcyści. W trakcie takich spotkań mamy okazję nie tylko do poznania zagadnień teoretycznych związanych z naszą praktyką, ale, co jest bardzo pomocne, następuje wymiana wzajemnych doświadczeń wynikających z naszej pracy.
Bycie egzorcystą nie jest łatwe...
- Rzeczywiście, to niełatwy odcinek pracy kapłańskiej. Wymaga ogromnej pokory i bezgranicznego zaufania Panu Bogu. Egzorcysta musi być po trosze psychologiem, jak i psychiatrą. Powinien zapoznać się z objawami schizofrenii, histerii, depresji i różnych stanów maniakalnych (do tych ostatnich należą: mania prześladowcza, halucynacje, omamy alkoholowe). Objawy różnych chorób psychicznych można łatwo pomylić z opętaniem przez złego ducha. Często zdarza się, że o egzorcystach, egzorcyzmach i opętaniu mówi się z przymrużeniem oka, lub też tworzy się niezdrową atmosferę sensacji i niedomówień, czasami jest to temat żartów... Walka ze złem jest jednak czymś bardzo realnym i równie realne są na tym polu zadania i możliwości pomocy ze strony egzorcystów.
Słowo "egzorcyzm" brzmi dość tajemniczo. Na czym w rzeczywistości polega sprawowanie egzorcyzmu?
- Egzorcyzm to obrzęd liturgiczny. Jest formą pomocy dla człowieka opętanego. Może być zwykły (mniejszy) lub uroczysty (zwany większym). Egzorcyzm nie jest techniką ani magią. Dokonuje się wyłącznie mocą Łaski Bożej. Jest to prośba Kościoła skierowana do Boga o Jego interwencję. Obrzędy te mają na celu wypędzenie złych duchów lub uwolnienie opętanego od ich demonicznej władzy. Do mniejszych zaliczamy modlitwy o uwolnienie. Egzorcyzm większy to właściwie cała celebra, która ma wiele etapów, a rozpoczyna się pokropieniem wodą święconą. Na koniec egzorcysta ukazuje krzyż i daje go do pocałowania. Wszystkie te czynności powtarza się do skutku, aż osoba opętana lub dręczona nie zostanie uwolniona. Może to trwać kilka minut lub kilka godzin. Kapłan egzorcysta musi okazać niezwykłą cierpliwość, dyskrecję oraz opanowanie, a sam obrzęd nie może być publiczną sensacją. Tego wymaga szacunek dla osoby opętanej.
Po uwolnieniu należy pamiętać o dziękczynieniu skierowanym do Pana Boga. Bardzo ważne jest też zablokowanie demonom możliwości powrotu, czyli najogólniej mówiąc kultywowanie życia religijnego.
Kto trafia do egzorcysty?
- Są to ludzie, którzy zbłądzili w swoim życiu religijnym. W ich duszy powstała czasami mała zadra, która pozwoliła zakiełkować złu. Szatan wykorzystuje każdy grzech i słabość człowieka, aby go popchnąć do pełnienia dalszych złych uczynków, a tym samym chce zawładnąć jego wolnością.
Dziękuję za rozmowę
Tekst i zdjęcie: