Ugoda jest umową, na podstawie której strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego. W kodeksie cywilnym określone zostały zasady zawierania ugody, jej forma i możliwość kształtowania stosunków prawnych istniejących między stronami. Kodeks ten przewiduje też możliwość podpisania ugody sądowej, zanim dojdzie do procesu sądowego oraz ugodę sądową w trakcie postępowania przed sądem. Na każdym etapie procesu można więc porozumieć się i zakończyć spór ugodowo, zależy to wyłącznie od woli stron. Istnieje też specjalne postępowanie pojednawcze, którego celem jest doprowadzenie stron do zawarcia ugody. Podpisując ugodę, strony zyskują podwójnie. Kończy się spór, koszty procesu dzielą się po połowie, a pełnomocnicy stron najczęściej zrzekają się wynagrodzenia.
Natomiast mediacja jest sposobem rozwiązania konfliktu, który zaistniał pomiędzy stronami. Mediacja jest dobrowolna. Muszą zgodzić się na nią obie strony sporu. Można ją prowadzić przed wszczęciem postępowania, a także w trakcie, jednak wyłącznie za zgodą stron. Sąd wydaje postanowienie kierujące strony do mediacji albo strony zawierają umowę o mediację. W umowie strony określają przedmiot mediacji i wskazują osobę mediatora albo sposób jego wyboru. Strony procesu mogą zawrzeć ugodę przed mediatorem w każdej sprawie, w której możliwe jest zawarcie ugody. W praktyce oznacza to, że mediować można w większości spraw cywilnych, gospodarczych i pracowniczych, z wyjątkiem takich, jak np. stwierdzenie nabycia spadku. Jednak za mediację trzeba zapłacić. Wynagrodzenie mediatora określa rozporządzenie ministra sprawiedliwości. Kwota wynagrodzenia zależy od rodzaju sprawy. Ponadto mediatorowi zwraca się też koszty przejazdów, koszty poniesione za materiały biurowe oraz wynajem pomieszczeń.