Kiedy zrodził się w Polsce ruch harcerski i jakie są jego podstawowe cele?
Ruch skautowy na ziemiach polskich, który przyjął później określenie „harcerstwo”, powstał na przełomie lat 1910/11 i w krótkim czasie osiągnął imponujące rozmiary, pomimo zaborów i I wojny światowej. Celem skautingu na całym świecie jest wychowanie młodych ludzi na dzielnych i prawych dorosłych, aktywnych i gotowych do służby Bogu, Ojczyźnie i bliźnim. Jak to określił Andrzej Małkowski, ojciec polskiego skautingu: harcerstwo to Skauting plus Niepodległość.
Harcerze szukają atrakcyjnych form dla pozornie nieatrakcyjnych treści: wyprawy do lasu, gry terenowe i miejskie, ogniska i obozy. A przy tym wszystkim istotną rolę odgrywa służba: od zwykłej warty obozowej do Białej Służby podczas papieskich pielgrzymek.
Co daje młodemu człowiekowi bycie harcerzem?
Dla bardzo wielu ludzi czas w drużynie jest ważnym etapem w ich życiu. Wielu pozostaje w służbie instruktorskiej, co świadczy o tym, że gotowi są przekazywać młodszym to, czego sami doświadczyli. Taka praca staje się ważnym doświadczeniem organizatorskim, koncepcyjnym, ideowym, które trudno znaleźć poza harcerstwem. Niejednokrotnie młodzi ludzie w wieku studenckim potrafią już organizować stuosobowe obozy, a czasem większe przedsięwzięcia (np. służby harcerskie podczas spotkań lednicowych). Ale czy można w kilku zdaniach przekazać czar obozowego ogniska, blask zachodzącego nad górami słońca czy uśmiech osoby, wobec której pełnimy służbę?
Czy religia pełni jakąś rolę w harcerstwie?
Harcerze lubią przypominać zdanie wypowiedziane niegdyś przez Roberta Baden-Powella, ojca światowego skautingu, do Andrzeja Małkowskiego: „Jeśli wasz skauting miałby być bez Boga, to lepiej, żeby go w ogóle nie było”. Służba Bogu jest istotną częścią polskiego harcerstwa. Nasi poprzednicy płacili często wysoką cenę za zachowanie wartości chrześcijańskich w ruchu harcerskim. Dziś Bóg wrócił na należne Mu miejsce. Harcerze przyrzekają służyć Bogu, choć realizacja tego zobowiązania wygląda różnie w poszczególnych związkach w Polsce.
Z podharcmistrzem Tomaszem Nowackim,
(Wielkopolska Chorągiew Harcerzy ZHR),
rozmawiał:
Patryk A. Nachaczewski