Czy uśmiechaliście się kiedyś do Pana Jezusa ukrytego w Najświętszym Sakramencie? Albo traktowaliście siebie z przymrużeniem oka? Zwróćcie uwagę, jak bardzo jesteśmy poważni.
Nie twierdzę, że powaga jest zła. Tyle że w przypadku człowieka sprowadza się ona często do chorobliwie poważnego traktowana samego siebie. A to może rodzić smutek, gdy okazuj nam zbyt mało szacunku, gdy za bardzo martwimy się o rzeczy materialne albo zazdrościmy innym, że mają lepiej i więcej. Bóg nie chce, byśmy byli smutni i przesadnie poważni. Chce naszego szczęścia, a więc i naszej radości.
Humor jest nam zatem potrzebny do walki z naszym „ja”. Człowiek lubi się czuć ważny. Ciekawie przedstawił to Antoine de Saint-Exupery w książce pt. „Mały Książę”. Tytułowy bohater, podróżując po kolejnych planetach, napotyka osobliwych mieszkańców. Odwiedza m.in. Króla, który jest oczywiście monarchą szalenie ważnym, Człowieka Próżnego, który poza swoim „ja” nie widzi świata, oraz Biznesmena, pochłoniętego obliczeniami, które w gruncie rzeczy niczemu nie służą.
Poszczególni bohaterowie uosabiają niechlubne cechy ludzkie. To dziwne, że traktujemy się tak bardzo serio. Humor może pomóc spojrzeć na siebie z innej perspektywy, z dystansem. Dostrzec, jak śmiesznie małe okazuje się to, co wydawało nam się dotychczas ważne i istotne. „Humor – jak pisze Phil Bosmans – czyni wiele spraw znośnymi, które wydawały się niemożliwymi. Niejedna burza przemija bez grzmotów, błyskawic i gradobicia”.
W swoim sztandarowym dziele „Rozważania o wierze” ks. Tadeusz Dajczer słusznie zauważa, że chrześcijańskie poczucie humoru czyni człowieka wolnym od jego „ja”. Ks. Dajczer zachęca nas do niemałego heroizmu – abyśmy zażartowali z siebie. Co to znaczy? To znaczy, że musimy się zdetronizować. Wtedy w centrum znów będzie Pan Bóg. „Zobacz siebie takim małym ziarenkiem piasku – jak mówiła o sobie św. Teresa – takim małym nic, o które naprawdę nie warto się tak zbytnio troszczyć, martwić i niepokoić” – proponuje ks. Dajczer.
Mieć poczucie humoru to znaczy umieć śmiać się z powagi świata. Z tego wiecznego zabiegania za pieniądzem, uznaniem, sławą. To mieć w sobie franciszkańską prostotę. Umieć uśmiechać do kwiatów, słońca, ludzi dookoła nas. Dostrzegać wartość życia, zanim śmierć nie zajrzy nam w oczy. Radosny chrześcijanin musi postawić świat do góry nogami. Wtedy – jak pisał G.K. Chesterton – będzie zawsze miał lekki uśmiech wobec jego prerogatyw.
W gruncie rzeczy być radosnym to dziś wielka sztuka. Kto jest optymistą i potrafi się śmiać, zaraz zostaje wyzwany od fantasty, naiwniaka czy marzyciela. „Optymiści – pociesza jednak Phil Bosmans – są zawsze w drodze. Są w drodze ku dobrej stronie życia, ku jej słonecznej części. Wierzą przy tym uparcie w owoce ducha: miłość, pokój, radość, cierpliwość i wierność, serdeczność i dobroć. Pesymiści nigdy tych owoców nie kosztowali i umrą jeszcze przed swoją śmiercią. Tylko optymiści przeżyją!”.
Bo dzięki poczuciu humoru, radości płynącej z prostoty serca, niepowodzenia nie urastają do rangi klęsk żywiołowych. Łatwiej też skupić się na Ewangelii, a codzienne zabieganie i pochłonięcie pracą przestają zakłócać głos Chrystusa, który do nas mówi.
Wojciech Nowicki
Uśmiechnij się!
Odnoszę wrażenie, że większość chrześcijan zapomniała, co to radość. Albo przyjmują naukę Chrystusa z miną cierpiętniczą, bo wymaga ona wyrzeczeń, albo odrzucają Ewangelię i przyjmują wesołkowatość świata. Tymczasem z kart Ewangelii bije radość. Przecież Ewangelia to znaczy Dobra Nowina. Radosne jest orędzie Chrystusa Zmartwychwstałego. Radują się niebiosa i aniołowie w przypowieściach o zaginionej owcy i zgubionej drachmie, gdy nawraca się grzesznik. Cieszy się miłosierny ojciec na widok powracającego do domu syna. Wyprawia mu ucztę, gdzie są tańce i śpiew, bo „trzeba się weselić z tego, że ten brat twój był umarły, a znów ożył; zaginął, a odnalazł się”.
Cieszyć powinniśmy się również z otaczającej nas rzeczywistości. Z różnorodności kwiatów, zielonych łąk, śpiewu ptaków, bezchmurnego nieba, słońca, perełek architektonicznych, dzieł sztuki, z naszych domów, rodziców, sąsiadów. Bóg stworzył piękny świat i osadził w nim człowieka, by się nim zachwycał. Uśmiechaj się do Boga w drobnostkach codziennego dnia!
Człowiek urodził się po to, żeby się radować. (Blaise Pascal)
Bądźmy siewcami radości
Chrześcijaństwo jest źródłem radości. Udowadniają to dobitnie swoim życiem święci. Patrzą oni na świat wzrokiem czystym, jasnym, pełnym słońca, wzrokiem, w którym dostrzec można wewnętrzny, gorejący płomień. Pierwszym bogactwem świętych był zawsze uśmiech.
Naśladujmy ich. Uśmiech to najskromniejszy dar, który możemy dać naszym braciom. Nawet jeżeli nic nie posiadamy, nawet jeżeli nie możemy wyciągnąć pomocnej ręki, w każdym przypadku możemy rozjaśniać ścieżki ludzkie uśmiechem. Kto uśmiecha się, patrzy na bliźniego swego okiem Chrystusa. Uśmiech jest promykiem światła, które bije z twarzy Boga, jest znakiem, że uważamy idącego obok nas człowieka za brata (…)
Bądźmy siewcami radości! (…) Uśmiech jest przedsmakiem nieba, jest jakby odbiciem innego świata. Znamy uśmiech, który jest odblaskiem zwycięstwa. Uśmiech niektórych chorych i umierających. Jest on często tryumfem odważnej, bohaterskiej rezygnacji. Uśmiech św. Bernadetty zadziwiał wszystkich. Zrodził się może z uśmiechu Niepokalanej, która wycisnęła niezatarty ślad na tej dziewczynie. Kto uśmiecha się, zapomina o sobie i staje się przeźroczysty dla Boga.
(Fragment art. kard. Leona Suenensa pt. „Umiejętność uśmiechania się” PK 10/1964)