Glosa do martyrologium

Jest odzew na nasz apel

Gdy w dziesiątym tegorocznym wydaniu naszego tygodnika, zapowiadając pielgrzymkę do Dachau, zestawiliśmy diecezjalne martyrologium, zawierające listę nazwisk kapłanów z naszego regionu, byłych więźniów pierwszego hitlerowskiego obozu koncentracyjnego, zaznaczyliśmy, iż według wszelkiego prawdopodobieństwa rejestr ten trzeba będzie uzupełnić. Liczyliśmy na pomoc Czytelników. Nie zawiedliśmy się.

Pamięć o duchownych – więźniach KL Dachau – jest żywa w wielu parafiach, lokalnych społecznościach, wśród krewnych ofiar i represjonowanych. Na nasz apel o uzupełnienie martyrologium, sporządzanego z rozproszonych źródeł, traktujących o martyrologii kapłanów rejestrowanych według nieobowiązujących już granic rodzimej administracji kościelnej, odpowiedziano błyskawicznie. Barbara Ormińska-Gutorska przypomniała postać ks. Franciszka Nawrota, rodem z Bługowa, parafianie z Morzewa „dopisali” nazwisko ks. Józefa Smolińskiego, rynarzewianin, Piotr Adamczewski – ks. Czesława Dzikowskiego, a Adam Kusz z Gołańczy – ks. Stanisława Piszczygłowę. Dzięki Barbarze Strzeleckiej oraz Teresie Ciężkiej z Wysokiej otrzymaliśmy kopię bardzo interesujących zdjęć archiwalnych z roku 1970, dokumentujących kaliskie spotkanie modlitewne „księży ocaleńców”, ze szczególną atencją nawiedzających sanktuarium św. Józefa. Druga seria fotografii to pamiątki z pielgrzymki kapłańskiej do Rzymu, wiodącej szlakiem hitlerowskich obozów koncentracyjnych (m.in. Dachau).

Cena wierności Chrystusowi
Czasem możemy pomóc i my; Urszula Szczuka z Bydgoszczy pragnęła potwierdzić w opracowaniach miejsce śmierci spokrewnionego z nią ks. Bolesława Zimnego. W zeszycie IV monumentalnego „Martyrologium Duchowieństwa Polskiego”, w skromnej notce wskazuje się na obóz w Mauthausen. Rozmówczyni podała kilka dramatycznych szczegółów dotyczących aresztowania i gehenny kapłana, który świadomie i odważnie wszedł w Poznaniu na drogę męczeństwa, odrzucając szansę ocalenia. – Gdy wypuszczano go z więzienia, zaraz po pierwszym aresztowaniu nakazano, aby nigdy i nigdzie nie pojawiał się w sutannie. Jeszcze tego dnia złamał zakaz. Zatrzymano go natychmiast, na dworcu kolejowym. Trafił do obozu koncentracyjnego – opowiada. Na diecezjalną pielgrzymkę do Dachau pani Urszula pragnie udać się wraz z wnuczką: – Młodzi muszą poznawać tragiczne dzieje przodków. Pamięć o cierpieniach, ofiarach winna trwać… – stwierdza.

Wszystkim Czytelnikom, aktywnie włączającym się w duchowe oraz faktograficzne przygotowania do diecezjalnej peregrynacji szlakiem patronującego naszej diecezji ks. Michała Kozala, biskupa i męczennika – składamy gorące podziękowania!