Co roku u około ćwierć miliona Polaków okuliści wykrywają AMD, czyli związane z wiekiem zwyrodnienie plamki żółtej. Choroba jest nieuleczalna i może prowadzić do całkowitej ślepoty w jednym lub obu oczach. Wraz ze starzeniem się społeczeństwa liczba zachorowań będzie rosnąć.
Zwyrodnienie plamki związane z wiekiem, czyli AMD (Age-related Macular Degeneration), to schorzenie centralnej części siatkówki, tzw. plamki żółtej. Znajdujące się w niej fotoreceptory ulegają nieodwracalnemu uszkodzeniu. Według szacunków schorzeniem zagrożonych jest ok. 10 proc. osób po 45. roku życia. Objawem choroby jest zniekształcenie widzianego obrazu, kłopoty z czytaniem, rozpoznawaniem twarzy i przedmiotów oraz krzywienie linii, np. proste framugi wydają się zakrzywione. Grupa naukowców z Uniwersytetu Stanu Utah oraz Uniwersytetu Islandzkiego pod kierunkiem dr Kristinn Mangusson odkryła, że predyspozycje do zależnej od wieku degeneracji plamki żółtej wywołuje mutacja w genie CFH. Naukowcy wykazali, że gen ten nie wpływa bezpośrednio na degenerację plamki żółtej, ale zwiększa ryzyko pojawienia się głęboko w siatkówce drobnych, biało-żółtych skupisk białek i tłuszczów. To one mogą uszkadzać warstwę barwnikową siatkówki i w konsekwencji prowadzić do degeneracji plamki żółtej.
Jednak nawet obecność mutacji w genie CFH nie jest równoznaczna z tym, że jesteśmy skazani na utratę wzroku. Wielkie znaczenie ma profilaktyka, a szczególnie odpowiednia dieta. Zdaniem specjalistów należy przede wszystkim ograniczyć spożycie nasyconych kwasów tłuszczowych, a zwiększyć spożycie kwasów omega-3 (obecnych np. w rybach morskich) oraz jeść dużo owoców i warzyw. Zespół naukowców z Bostonu zbadał wpływ substancji zawartych w warzywach i owocach na występowanie zwyrodnienia plamki żółtej. W badaniu trwającym kilkanaście lat wzięło udział kilkadziesiąt tysięcy kobiet i mężczyzn po 50. roku życia. Cały czas śledzono ich stan zdrowia i sposób odżywiania. Jak się okazało, osoby, które jadły warzywa i owoce co najmniej trzy razy dziennie, miały o 36 procent mniejsze ryzyko utraty wzroku z powodu AMD, niż ci, którzy sięgali po te skarby natury o połowę rzadziej.
Aby w porę dostrzec niebezpieczne zmiany w oczach, lekarze zalecają, by po przekroczeniu 40.-45. roku życia co 1-2 lata zgłaszać się do okulisty na badania dna oka. Poza odpowiednią dietą specjaliści przypominają też o potrzebie noszenia w pogodne dni okularów przeciwsłonecznych oraz o niekupowaniu okularów do czytania bez przeprowadzenia wcześniejszych badań okulistycznych.