Rozmowa z Jarosławem Kunickim – psychologiem, terapeutą uzależnień
Jaką rolę odgrywa pomoc psychologa w programie Caritas?
– W programie realizowanym przez Caritas biorą udział aktualnie skazani, osoby przebywające na warunkowym przedterminowym zwolnieniu, mające wyrok w zawieszeniu oraz osoby bezdomne. Stąd też podstawowym celem jest kontynuacja założeń, jakie są realizowane w zakładzie karnym: odwrócenie się od przestępstw oraz nauczenie się funkcjonowania w otaczającym świecie. W tym celu, w ramach zajęć edukacyjnych z elementami warsztatu, realizowane są tematy z zakresu profilaktyki uzależnień od alkoholu i narkotyków. Wiele przestępstw i konfliktów z prawem wynika właśnie z nadużywania alkoholu – utrata pracy, zaciąganie kredytów, zajęcie mienia przez komornika, utrata prawa jazdy, rozwody, rozpady rodziny, kradzieże. Ważnym aspektem jest nauczenie się zapobiegania agresywnym zachowaniom – agresji werbalnej, fizycznej i psychicznej. Podczas zajęć proponuję również naukę zachowań asertywnych, ćwiczenia w radzeniu sobie ze stresem. W ramach treningu komunikacji interpersonalnej podopieczni uczą się jasnego formułowania własnych myśli, aktywnego słuchania, autoprezentacji niezbędnej szczególnie w sytuacjach starania się o pracę.
Jakie są główne bariery w powrocie do życia w społeczeństwie osób bezdomnych lub będących po wyrokach?
– Podstawową barierą w powrocie do społeczeństwa jest poczucie naznaczenia – „to jest były skazany”, „to jest bezdomny”. Nierozerwalnie łączy się te osoby z poczuciem niższości, byciem gorszym. Brak wiary w możliwość znalezienia pracy, brak zawodu, doświadczenia i wiek to najczęstsze obawy samych podopiecznych. Trudno się ich wyzbyć i trudno z nimi funkcjonować.
Czy cykl kilkumiesięcznych szkoleń daje podopiecznym gwarancję usamodzielnienia się?
– Przeprowadzenie szkolenia nie daje podopiecznym gwarancji usamodzielnienia się. Daje natomiast „narzędzia”, które mogą w tym pomóc. Jest to, oczywiście, uzależnione od motywacji i zaangażowania uczestników oraz chęci wprowadzenia proponowanych zmian we własne życie.