Zbliżają się wakacje, dlatego warto przypomnieć najważniejsze przepisy prawne dotyczące urlopów.
Kodeks pracy stanowi, że każdemu pracownikowi przysługuje prawo do corocznego, nieprzerwanego, płatnego urlopu wypoczynkowego. Pracownik nie może zrzec się prawa do urlopu. Po nowelizacji kodeksu pracy wyodrębnione zostało prawo do pierwszego urlopu oraz prawo do kolejnych urlopów pracownika.
Pracownik podejmujący pracę po raz pierwszy, w roku kalendarzowym, w którym podjął pracę, uzyskuje prawo do urlopu z upływem każdego miesiąca pracy, w wymiarze 1/12 wymiaru urlopu przysługującego mu po przepracowaniu roku. W ten sposób został skrócony okres oczekiwania na pierwszy urlop. Powstanie prawa do kolejnego urlopu wypoczynkowego jest uwarunkowane wcześniejszym nabyciem prawa do pierwszego urlopu i rozpoczęciem następnego roku kalendarzowego.
Każdemu pracownikowi przysługuje urlop w wymiarze, który zależy od stażu pracy. Do okresu zatrudnienia, od którego zależy prawo do urlopu i wymiar urlopu, wlicza się okresy poprzedniego zatrudnienia, bez względu na przerwy w zatrudnieniu oraz sposób ustania stosunku pracy.
Wymiar urlopu wypoczynkowego jest jednolity dla wszystkich pracowników niezależnie od rodzaju wykonywanej pracy czy zajmowanego stanowiska. Dla pracowników, którzy są zatrudnieni krócej niż 10 lat, wymiar urlopu wypoczynkowego wynosi 20 dni, a dla zatrudnionych co najmniej 10 lat wynosi 26 dni. Wymiar urlopu dla zatrudnionych w niepełnym wymiarze czasu pracy ustala się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy tego pracownika, biorąc za podstawę wymiar urlopu dla pracujących w pełnym wymiarze.
Urlopu udziela się pracownikowi w dni, które dla niego są dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy, w wymiarze godzinowym, odpowiadającym dobowemu wymiarowi czasu pracy pracownika w danym dniu.
Urlopy powinny być udzielane pracownikom zgodnie z planem urlopów. Plan ten ustala pracodawca w uzgodnieniu z zakładową organizacją związkową oraz biorąc pod uwagę wnioski pracowników. Związanie terminem urlopu, ustalonym w planie, nie jest bezwzględne. Na wniosek pracownika, z ważnych powodów pracodawca może przesunąć termin urlopu.
Urlop wypoczynkowy udzielany jest w naturze. Oznacza to, że tylko w szczególnych przypadkach może być wypłacany ekwiwalent za urlop. Dotyczy to sytuacji, gdy nastąpiło rozwiązanie lub wygaśnięcie stosunku pracy albo powołano pracownika do zasadniczej, okresowej lub zawodowej służby wojskowej. Ponadto należy mieć na uwadze, że obecnie pracodawca może żądać, aby pracownik wykorzystał urlop w okresie wypowiedzenia.