Sylwetki pojedynczych księży, odprawiających Msze w zamkniętych kościołach i szerokie kadry obejmujące pustą przestrzeń, którą zazwyczaj wypełniali wierni – to charakterystyczne elementy czarno-białych fotografii, na których Marcin Mazur, fotograf episkopatu Anglii i Walii, pokazuje londyńskie świątynie.
Podczas 28-dniowego lockdownu, w którym obowiązuje m.in. zakaz odprawiania nabożeństw z udziałem wiernych, odwiedza kolejne kościoły i utrwala na zdjęciach trudną sytuację, w jakiej już po raz drugi w tym roku znaleźli się księża i wierni. W ten sposób powstała galeria zdjęć z 28 różnych kościołów, znajdujących się na terenie trzech rzymskokatolickich diecezji Londynu, eparchii greckokatolickiej, syro-malabarskiej oraz prałatury dla byłych członków wspólnoty anglikańskiej.
– Zdecydowałem się na zdjęcia czarno-białe z tego powodu, że takie fotografie przykuwają uwagę, zachęcają do refleksji, sprawiają, że przynajmniej na chwilę wstrzymuje się oddech – mówi Mazur, który na swoim przykładzie widzi, że kiedy w mediach społecznościowych natrafia się na czarno-białe zdjęcie, to zatrzymuje się na nim na dłużej.
Skąd pomysł na ten projekt? Jedną z inspiracji, która towarzyszy mu podczas tych spotkań, jest rozmowa z arcybiskupem Mosulu Nizarem Semaanem, przeprowadzona kilka lat temu w Iraku. – Arcybiskup powiedział mi wówczas, że obecności chrześcijan na Bliskim Wschodzie nie można mierzyć tylko w liczbach. Że jeśli będzie choć jedna osoba czy rodzina, która będzie tam mieszkała i codziennie odmawiała „Ojcze nasz”, to dzięki niej chrześcijaństwo będzie realnie obecne na tym terenie – wspomina.
Odcięci od ludzi
Jak wygląda „poza kadrem” rzeczywistość, którą autor zdjęć spotyka w kolejnych parafiach? – Księża są zmęczeni całą sytuacją, brakiem realnego kontaktu z ludźmi. Niektórzy mają dość prowadzenia wszystkiego online. Czują się nie tyle samotni, ile odizolowani – opisuje Mazur. Wielu z jego rozmówców mówi, że ciężko im stanąć przy ołtarzu twarzą do „wiernych, których nie ma” i że jeśli mieli taką możliwość, to powrócili do odprawiania Mszy przy ołtarzach przedsoborowych.
– Może wydawać się to infantylne, ale na jednym ze zdjęć widać kota, który siedzi w pobliżu ołtarza, kiedy „jego” proboszcz odprawia Mszę. Na innym: zdjęcia wszystkich ministrantów, które pewien ksiądz wydrukował sobie i zawiesił na ścianie w prezbiterium. Tak wygląda teraz ich codzienność. A ja dzięki temu projektowi zrozumiałem, że ten czas jest ciężki nie tylko dla wiernych – opowiada Marcin Mazur.
Wszystkie czarno-białe fotografie, składające się na cykl zatytułowany „It is only 28 days” (po polsku:. „To tylko 28 dni”), można oglądać na koncie Flickr episkopatu Anglii i Walii (www.flickr.com/photos/catholicism/sets/72157716867670392) oraz w mediach społecznościowych. Być może projekt będzie kontynuowany po otwarciu kościołów, planowanym na 2 grudnia, aby pokazać Adwent, przeżywany w kościołach z udziałem nielicznych wiernych i wielu obostrzeń.
Marcin Mazur
Polski fotograf, mieszkający na stałe w Londynie. Od kilkunastu lat pracuje dla Katolickiej Konferencji Biskupów Anglii i Walii, jest też oficjalnym fotografem prymasa Anglii kard. Vincenta Nicholsa. Dokumentuje najważniejsze wydarzenia w Kościele lokalnym i powszechnym, m.in. konklawe, zgromadzenia synodalne oraz papieskie pielgrzymki i uroczystości. Był też oficjalnym fotografem Konferencji Episkopatu Polski podczas Światowych Dni Młodzieży w Krakowie w 2016 r. Jest autorem kilkudziesięciu wystaw, poświęconych m.in. wizycie Benedykta XVI w Anglii, sytuacji chrześcijan na Bliskim Wschodzie i ŚDM w Polsce