„Modlitwa w Ogrójcu”, „Biczowanie Pana Jezusa”, „Cierniem ukoronowanie” – te m.in. sceny przedstawiają cenne polichromie, które odkryto w świątyni Podwyższenia Krzyża Świętego w Żołędowie. Już teraz znawcy tematyki porównują mały drewniany kościół do tego w Gąsawie, Włókach czy Pieraniu.
Drewniana świątynia rzymskokatolicka w obecnym kształcie istnieje od 1715 r. W 1889 dobudowano pierwszą kaplicę, a w roku 1926 następną. Odkryte polichromie pochodzą najprawdopodobniej z I poł. XVIII w.
Sceny figuralne
Od pewnego czasu w kościele prowadzone są kompleksowe prace remontowo-konserwatorskie, w wyniku których odkryto pierwsze fragmenty malowideł ściennych. Podczas usuwania wewnętrznych tynków stwierdzono obecność polichromii na całej powierzchni ścian. – Kiedy dotarliśmy do prezbiterium, gdzie ukazały się sceny figuralne, byliśmy coraz bardziej podekscytowani. Fragmenty te zachowane są w dość dobrym stanie. Najlepiej zachowały się malowidła na ścianie zachodniej nad chórem, ze względu na to, że przylega do niej wieża oraz kruchta. Dzięki temu ściana ta nie jest narażona na działanie czynników atmosferycznych – powiedział Andrzej Trochimowicz, konserwator malarstwa i rzeźby polichromowanej.
Spośród czterech scen figuralnych w prezbiterium trzy związane są z męką Chrystusa, ostatnia, najsłabiej zachowana, pozostaje na razie nieczytelna. – W nawie głównej również widoczne są dwie sceny figuralne, które trudno w tej chwili zinterpretować. Natomiast zachowane fragmenty dekoracji ornamentalnej pozwolą na ich pełną rekonstrukcję – dodał Trochimowicz. – Nikt się nie spodziewał, że dokonamy tak wielkiego odkrycia – tłumaczył proboszcz żołędowskiej parafii ks. Jarosław Kubiak, biorący czynny udział w skuwaniu tynków.
Bogaty program ikonograficzny
Według Iwony Brzozowskiej, kierowniczki Bydgoskiej Delegatury Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Toruniu, jest to kolejny drewniany kościół, w którym w trakcie prac budowlano-konserwatorskich ujawniają się ścienne polichromie. – Warto podkreślić, że takich świątyń mamy niewiele. W przypadku kościoła Podwyższenia Krzyża Świętego w Żołędowie program ikonograficzny na pierwszy rzut oka jest bardzo bogaty. W sensie estetycznym to kompozycja bardzo interesująca. Po przeprowadzeniu prac konserwatorskich może robić ogromne wrażenie. To ściany pokryte polichromią zarówno figuralną, jak i florystyczną, geometryczną – powiedziała.
Dzięki pomysłowi proboszcza od kilku miesięcy trwa w parafii w Żołędowie akcja „deska”, której celem jest ratowanie zabytkowego kościółka. Świątynia w 2015 r. będzie obchodziła 300-lecie istnienia. – Teraz już wiemy, że cały kościół był pięknie pomalowany. Mam nadzieję, że wróci do dawnej świetności. Czekamy także na kolejny etap prac – uzupełnienie belek, wzmocnienie kościoła i zewnętrzne deskowanie oraz położenie dachu – powiedział ks. Jarosław Kubiak.