Czy jest możliwe małżeństwo osób, które zostały adoptowane?
Jarosław
W zadanym pytaniu mamy do czynienia z przeszkodą pokrewieństwa prawnego, które ma swoje źródło w prawnym przysposobieniu, nazywanym popularnie adopcją i regulowane jest przepisami prawa cywilnego danego kraju. Prawo to określa dokładnie formalności, jakie należy zachować w przypadku, gdy ktoś pragnie osobę obcą przybrać za własne dziecko. Kodeks Prawa Kanonicznego stanowi: „Dzieci adoptowane zgodnie z przepisami prawa cywilnego uważane są za dzieci tego lub tych, którzy je adoptowali”.
Przeszkoda pokrewieństwa prawnego jest następująca: „Nie mogą ważnie zawrzeć małżeństwa ze sobą ci, którzy są związani pokrewieństwem prawnym powstałym z adopcji, w linii prostej lub w drugim stopniu linii bocznej” (kan. 1094 KPK). Zatem nie może ważnie zawrzeć małżeństwa osoba przysposabiająca z osobą przysposobioną, czyli ojciec prawny lub matka prawna ze swoim dzieckiem prawnym (linia prosta), a także brat prawny ze swoją siostrą prawną (drugi stopień linii bocznej). Ta druga sytuacja zachodzi wówczas, gdy ktoś (najczęściej małżonkowie) przysposabia chłopca i dziewczynkę.
Przeszkoda pokrewieństwa prawnego jest pochodzenia kościelnego. Wynika ona z zasady stosowności. Przez przysposobienie między osobą przysposobioną i osobą, która dokonała przysposobienia powstaje taki stosunek, jak między rodzicami i dziećmi; jest więc rzeczą słuszną, aby między takimi osobami nie dochodziło do zawarcia związku małżeńskiego.
W uzasadnionym przypadku jednak przeszkoda ta może ustać przez udzielenie dyspensy bądź przez rozwiązanie stosunku przysposobienia, jeśli ustawa państwowa takie rozwiązanie dopuszcza. Oczywiście przy udzielaniu dyspensy od przeszkody pokrewieństwa prawnego pomiędzy osobami adoptowanymi trzeba się upewnić, czy nie zachodzi przeszkoda pokrewieństwa naturalnego, czyli sytuacja, w której osoby adoptowane są rodzeństwem.