Międzynarodowy festiwal filmowy to nie tylko atrakcja dla publiczności, to także duża reklama dla miasta, które w sezonie ogórkowym może cieszyć się tłumem gości. Najlepszy przepis na sukces festiwalu to przede wszystkim dobre nazwisko czuwającego nad festiwalowym programem. Roman Gutek, Grażyna Torbicka, Jan A.P. Kaczmarek, Lech Majewski – osobowość twórcy czy ambasadora festiwalu gwarantuje powodzenie i przyciąga dobrą sztukę.
Jeszcze kilkanaście lat temu miłośnicy kina mogli spędzać wakacje z dobrym filmem jedynie w Łagowie. Dziś muszą już uważnie planować, zapoznawać się ze szczegółowym programem i po zakończeniu ocenić według własnego gustu, bo chociaż czas trwania poszczególnych festiwali nie pokrywa się, to rzadko kogo stać na „nieustające” dwumiesięczne filmowe wakacje. Konkurencja rzeczywiście jest duża, a organizatorzy kuszą a to imprezami dodatkowymi, a to możliwością spotkania znanych reżyserów, towarzyszącymi wydarzeniami muzycznymi, tkanką miejską lub przeciwnie – uroczymi krajobrazami.
Wśród jezior i wąwozów
Lubuskie Lato Filmowe szczyci się tym, że jest najstarszym filmowym festiwalem w Polsce. Rzeczywiście, pierwszy festiwal odbył się w Łagowie w roku 1969. Można było na nim obejrzeć jedynie filmy polskie, za to w sielankowej atmosferze, wśród jezior i lasów. Luźne spotkania z twórcami, dyskusje i rozmowy, pokazy pod gołym niebem w łagowskim amfiteatrze. Klimat sprzyjał oderwaniu od ponurej socjalistycznej rzeczywistości. W Łagowie zawsze panował twórczy duch wolności.
Kiedy stworzono drugi, bardziej oficjalny i reprezentacyjny Festiwal Polskich Filmów Fabularnych w Gdańsku (później w Gdyni), znaczenie Łagowa trochę podupadło. Jednak nie ma tego złego, co by na dobre nie wyszło: Lubuskie Lato Filmowe nigdy przecież nie pretendowało do „czerwonych dywanów”, więc podczas gdy towarzystwo uwielbiające blichtr i błysk fleszy jedzie w czerwcu do Trójmiasta, prawdziwi miłośnicy dobrego kina i lubuskich jezior bez zastanowienia wybierają Łagów. Tym bardziej że od roku 1990 festiwal nosi miano „międzynarodowego” i specjalizuje się w kinie krajów postkomunistycznych.
Lubuskie Lato Filmowe przede wszystkim nigdy nie zatraciło swojego charakteru festiwalu dyskusyjnego. Takie były początki, bowiem korzenie swoje ma ta impreza w dyskusyjnych klubach filmowych (słynnych niegdyś, a dziś powracających do łask, czyli niszowych, DKF-ach). W Łagowie jest skromnie i na luzie, a dobre kino nie podpiera się tam głośnymi nazwiskami, gwiazdami, bankietami.
Elementy letniej sielanki – tyle że w połączeniu ze znanymi z ekranu i czasopism twarzami, znajdzie miłośnik kina również w otoczonym malowniczymi lessowymi wąwozami Kazimierzu Dolnym. Po raz piąty, w tym uroczym miasteczku i jego odpowiedniku po drugiej stronie Wisły – Janowcu, odbędzie się festiwal Filmu i Sztuki „Dwa Brzegi” stworzony przez znaną z telewizyjnego cyklu „Kocham kino”, Grażynę Torbicką. X Muza czerpie z wielu dziedzin sztuk: literatury, muzyki, plastyki, fotografii. W Kazimierzu i okolicach wszystkie one są obecne. „Dwa Brzegi” są więc festiwalem interdyscyplinarnym, gdzie prezentowane są filmy polskie i zagraniczne, a oprócz tego koncerty, wystawy, spektakle i przede wszystkim spotkania z twórcami, reżyserami, aktorami, muzykami.
Kto śledzi filmy prezentowane przez Grażynę Torbicką na srebrnym ekranie, wie, że może spodziewać się prezentacji kina ambitnego oraz wielu ciekawych gości. Tegoroczna edycja festiwalu nosi tytuł: Viaggo in Italia/ Podróż do Włoch i jest poświęcona kinu włoskiemu. Viaggo In Italia to tytuł jednego z filmów Roberto Rosselliniego, twórcy kinowego neorealizmu włoskiego, reżysera, który eksperymentował z nowymi formami i technikami. „Adresatami festiwalu są ci, którym kultura pozwala oderwać się od świata komercji” – głoszą organizatorzy.
Kino z horyzontami
Od pojęcia komercji i masowej kultury ucieka, gdzie pieprz rośnie, Roman Gutek. Z jego nazwiskiem łączy się pojęcie kina niezależnego, autorskiego i wybitnego. To on wprowadził na ekrany polskich kin filmy takich reżyserów, jak Peter Greenaway czy Jim Jarmusch. Pierwszy festiwal „Era Nowe Horyzonty” zorganizował w roku 2001 w Sanoku, a kolejne edycje odbywały się w Cieszynie. Ze względów logistycznych – Cieszyn nie mógł już pomieścić przybywających na festiwal tłumów, brakowało nie tylko miejsc noclegowych, ale i miejsc do wyświetlania filmów – ostatecznie został przeniesiony do Wrocławia.
Roman Gutek jeździ po świecie i ogląda filmy pokazywane na różnych festiwalach i konkursach filmowych. Potem w lipcu możemy oglądać najciekawsze z nich. „Era Nowe Horyzonty” to festiwal całkowicie autorski, nie zobaczymy na nim nic, co Gutek uzna za nieciekawe. To kino dla widza wyedukowanego i z szerokimi horyzontami, otwartego na nowe doznania i ekperymenty.
– „Era Nowe Horyzonty” jest festiwalem wizjonerów kina, artystów bezkompromisowych, którzy mają odwagę iść obraną przez siebie drogą wbrew panującym modom i opowiadać o rzeczach najważniejszych swoim niepowtarzalnym językiem – mówi Roman Gutek. No i możemy być pewni, że we Wrocławiu mamy szansę zobaczyć filmy, które nie wejdą do obiegu kinowego. Kilka konkursów, kilka sekcji, w ramach których będą prezentowane filmy, retrospektywy, wystawy i koncerty – wrocławski festiwal jest z pewnością największym międzynarodowym festiwalem filmowym w Polsce i jednym z najważniejszych wydarzeń kulturalnych.
Nowości
Pierwsze swoje edycje będą miały w tym roku dwa filmowe festiwale, których zadaniem jest zdobyć dla swoich miast trochę punktów w walce o miano Europejskiej Stolicy Kultury 2016. Międzynarodowy Festiwal Filmowy „Ars Independent” w Katowicach jako ambasadora pozyskał Lecha Majewskiego, reżysera takich obrazów jak Basquiat, Angelus czy Młyn i Krzyż. Independent znaczy niezależny, a twórcy festiwalu szukają tej niezależności w wymiarze artystycznym i ten aspekt w filmie jest dla nich najważniejszy. Nieznany jest jeszcze dokładny program festiwalu. Wiadomo jednak, że widzowie będą mieli szansę zobaczyć ok. 100 najczęściej premierowych projekcji filmowych oraz retrospektywę Lecha Majewskiego.
O wiele więcej wiemy na temat innego debiutanta na festiwalowej mapie Polski, noszącego nazwę „Transatlantyk”, którego twórcą jest laureat Oscara, Jan A.P. Kaczmarek. Festiwal pozyskało dla siebie miasto Poznań. Zapowiadane jest „światowe kino i muzyka”. Pokazy będą odbywać się aż w kilkunastu cyklach tematycznych. Zapowiadanych jest niemal 300 seansów: premier i najciekawszych produkcji mijającego sezonu. Na widzów czeka ponad 11 sal projekcyjnych i pokazy plenerowe. Oprócz filmów fabularnych obecny będzie również dokument i kino muzyczne, oczywiście retrospektywy, a także wykłady i koncerty: od filharmonii po muzykę klubową.
Całkowitą nowością w Polsce będzie Kino Kulinarne – połączenie projekcji filmowych i degustacji potraw oraz win serwowanych przez mistrzów sztuki kulinarnej. Filmy oczywiście będą dotyczyć jedzenia, żywności i środowiska.
Wyglada na to, że mamy przed sobą filmową letnią ucztę. Będzie międzynarodowo, barwnie i muzycznie. Co kto woli: spokojny szum lasu i wieczorne dyskusje czy dźwięki miasta i twarze z pierwszych stron magazynów i telewizyjnych ekranów. Kino z gwiazdorską obsadą czy autorskie wizje i nieznane kinematografie. Sale kinowe czy pokazy plenerowe pod gwiazdami. Elektroniczne klubowe dźwięki, klasyczne gitarowe brzmienia czy all that jazz.
Letnie festiwale filmowe w Polsce:
Międzynarodowy Festiwal Filmowy „Ars Independent”, Katowice 14–19 czewca 2011
http://arsindependent.pl/pl/
Lubuskie Lato Filmowe Łagów, 24 czerwca–1 lipca 2011
http://www.llf.zgi.pl/
Międzyanrodowy Festiwal Filmów Animowanych „Animator”, Poznań 15–21 lipca 2011
http://www.animator-festival.com/
Międzynarodowy Festiwal Filmowy „Era Nowe Horyzonty”, Wrocław 21–31 lipca 2011
http://www.enh.pl/
Festiwal Filmu i Sztuki „Dwa Brzegi”, Kazimierz Dolny/Janowiec n.Wisłą 30 lipca–7 sierpnia 2011
www.dwabrzegi.pl
Międzynarodowy Festiwal Filmu i Muzyki „Transatlantyk”, Poznań 3–13 sierpnia 2011
http://www.transatlantyk.org/pl