Naukowcy są zgodni, że obecnie jesteśmy świadkami wielkiego wymierania gatunków. W ciągu ostatnich dekad populacje zwierząt lądowych, morskich i słodkowodnych zmniejszyły się prawie o 30 procent.
Wszystko przez nieroztropną działalność człowieka. By temu zaradzić, wszyscy musimy zostać ekologami. Cenna jest każda inicjatywa: od zmniejszenia emisji zanieczyszczeń, do zbierania papierków. 22 kwietnia obchodziliśmy kolejny Międzynarodowy Dzień Ziemi, którego celem jest zwrócenie uwagi społeczeństw na problemy związane z ochroną środowiska. Obchody mają uzmysłowić, jak krucha jest równowaga ekosystemu naszej planety i jak łatwo ją zaburzyć. Rozrastanie się miast, nadmierny połów ryb, zatruwanie natury chemią czy wyręby lasów mogą doprowadzić do katastrofy na skalę globalną. Według obliczeń 25 procent lasów, które Ziemia straciła w ciągu 10 tys. lat, zniszczono w ostatnich dekadach. Kurczy się terytorium zwierząt, od którego zależy ich przetrwanie. Skażenie środowiska jest już tak duże, że szkodliwe substancje są obecne we wszystkich organizmach żyjących na naszej planecie. Związki, których używania zabroniono nawet 40 lat temu, nadal są wykrywane w mleku wszystkich karmiących matek na świecie. Nie ma ani centymetra kwadratowego powierzchni ziemi wolnego od zanieczyszczeń chemicznych. Jeszcze 40 lat temu u ssaków morskich wykrywano tylko kilka niebezpiecznych chemikaliów (w tym już także rtęć). Dziś u tych samych gatunków występuje ponad 260 substancji toksycznych pochodzenia organicznego oraz ok. 50 nieorganicznych związków chemicznych. Skażenie mórz i wymieranie żyjących w nich gatunków jest o tyle dramatyczne, że ponad 3 miliardy ludzi na Ziemi żyją głównie dzięki pożywieniu pochodzącym z oceanów.
Wymieranie gatunków ma miejsce również w Europie. Jak się szacuje, co szósty gatunek ssaków europejskich zagrożony jest wyginięciem, m.in. niedźwiedź brunatny, ryś i wilk. Zwierzęta te mają w Polsce podobny problem jak tygrysy w Azji. Potrzebują odpowiednio rozległego terytorium, na którym mogłyby polować, rozmnażać się i znajdować schronienie. Np. jedna wilcza rodzina zajmuje obszar 100-300 km². Terenów, na których zwierzęta te mogły swobodnie żyć, jest coraz mniej, dlatego narasta konflikt pomiędzy drapieżnikami a hodowcami zwierząt. Giną też mniejsze zwierzęta. Za szczęściarza może uważać się ten, kto spotka w naturze piżmaka, susła czy norkę. Podobnie źle ma się aż 52 procent ryb słodkowodnych oraz 45 procent motyli i gadów. Przyczyną tego stanu jest m.in. nadmiernie wykorzystanie środków owadobójczych i nawozów sztucznych, urbanizacja, melioracje i kłusownictwo. Jeśli niczego nie zrobimy, za 10-15 lat zginie w Polsce ostatni wróbel, podobny los może spotkać też skowronka, czajkę czy szczygła. Wszystko przez intensyfikację rolnictwa i ubywanie łąk. Jak szacują naukowcy, co roku na Ziemi znika przynajmniej jeden gatunek ptaków. Dla porównania przed wiekami wymierał jeden na sto lat.
Międzynarodowy Dzień Ziemi obchodzony jest na świecie 21 marca. W Polsce przyjęła się data 22 kwietnia ze względu na pogodę, która w marcu bywa kapryśna i często zniechęca do udziału w imprezach plenerowych. Główne obchody święta w Polsce od lat organizuje Fundacja Ośrodka Edukacji Ekologicznej, która stara się uświadomić wszystkim, że ochrona przyrody to także dbanie o nasze najbliższe środowisko, że ważne są nawet tak proste czynności, jak segregacja śmieci, oszczędność energii elektrycznej, oszczędzanie zużycia wody, oddawanie elektrośmieci do przeznaczonych do tego celu punktów zbiórki. W tym roku hasłem przewodnim imprezy było: „Z energią chrońmy klimat”.
Od 1996 roku Fundacji udało się m.in. rozdać około 130 tysięcy sadzonek drzew, zebrać około 50 ton makulatury, 70 ton szkła, 30 ton zużytych baterii, 16 ton elektrośmieci, zorganizowano konkursy, w których udział wzięło około 70 tysięcy dzieci i młodzieży z całej Polski. Obchody Dnia Ziemi jak co roku uświetniły wystawy, zabawy, gry plenerowe i wielki festyn na Polach Mokotowskich w Warszawie. W czasie jego trwania Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego zorganizował szereg konkursów, zabaw plastycznych, skierowanych głównie do młodego pokolenia. Dzieci robiły papier czerpany, malowały torby, a w minilaboratorium mogły badać świat pod mikroskopem.
Dzień Ziemi obchodzony jest na świecie od 1970 r., w Polsce od 1990 r. Ideę poparł sekretarz generalny ONZ, Sithu U Thant, z inicjatywy którego co roku w tym dniu, w siedzibie ONZ w Nowym Jorku, rozbrzmiewa Dzwon Pokoju.
Kolorowe emocje
Co prawda Dzień Ziemi obchodziliśmy w Polsce 22 kwietnia, ale okazji do rodzinnego świętowania nie zabraknie przynajmniej do końca czerwca. W maju rusza ogólnopolskie, ekologiczne tournee „Kolorowych Emocji”. Jest to cykliczna, prospołeczna impreza odbywająca się od 2005 roku w centrach największych polskich miast. W tym roku odbędzie się jej już 5. edycja, podczas której dzieci jak co roku będą mogły z pomocą farb wyrazić swoje emocje i dać upust wyobraźni. Zabawa przeznaczona jest dla dzieci w wieku 3-13 lat. Tegoroczna edycja imprezy ma zainteresować zachowaniami proekologicznymi. Specjalnie przygotowana konstrukcja będzie dzielić miejsce zabawy na cztery części. Liczba ta ma rodzić naturalne skojarzenia z czterema żywiołami: wodą, powietrzem, ziemią i ciepłem.
W każdej z czterech żywiołowych stref odbywać się będą tematycznie dobrane zabawy, które mają za zadanie pokazać dzieciom w przyjaznej formie, że dbanie o środowisko jest bardzo potrzebne. W każdym - już pomalowanym - kąciku odbywać się będą tematyczne gry, zabawy edukacyjne oraz konkursy z nagrodami.
W ciągu kilku tygodni podróży Kolorowe Emocje - adresowane do dzieci i ich rodziców - odwiedzą łącznie 13 miast. Wszystkie dzieci otrzymają przygotowany specjalnie na tę okazję praktyczny poradnik zachowań ekologicznych, a na koniec złożą wspólnie Ślubowanie Małego Ekologa, w którym zobowiążą się do przestrzegania zasad, sprzyjających ochronie środowiska.
Tegorocznej edycji towarzyszy jednocześnie ogólnopolska akcja proekologiczna „Mali Ekolodzy”, adresowana do szkół, gimnazjów i przedszkoli z całej Polski oraz wszystkich dzieci w wieku od 3 do 13 lat. W ramach przedsięwzięcia wyłonione zostaną najciekawsze inicjatywy ekologiczne. Zwycięzców (w trzech kategoriach) będzie można poznać podczas dnia Kolorowych Emocji w każdym mieście, w którym odbędzie się wielkie malowanie.
Mecenasem i pomysłodawcą Kolorowych Emocji jest firma Baumit. Patronem honorowym wydarzenia są m.in. Rzecznik Praw Dziecka, Kapituła Orderu Uśmiechu, SARP oraz prezydenci 10 miast, w których odbywać się będą imprezy.
Więcej informacji można znaleźć na stronie internetowej www.koloroweemocje.pl.
|
Kalendarz
09.05.2009
Białystok – Rynek Kościuszki
Rzeszów – Rynek
16.05.2009
Kielce - plac Artystów przy ul. Sienkiewicza
Toruń – Rynek Nowomiejski
23.05.2009
Łódź – Manufaktura
Wrocław – Rynek
30.05.2009
Gliwice – park Chopina
Opole – Rynek
06.06.2009
Poznań – Rynek
Pobiedziska – Stadion
Gdynia - teren przy Teatrze Muzycznym
20.06.2009
Szczecin – teren przy pomniku Mickiewicza
Gorzów Wielkopolski – Bulwar nad Wartą