ORNAT – (łac. ornatus – ubiór) wierzchnia szata liturgiczna zakładana przez kapłana do Mszy Świętej oraz innych czynności liturgicznych bezpośrednio z nią połączonych. Strój ten wywodzi się od starożytnej opończy. Na przestrzeni wieków zmieniał się jego kształt i sposób zdobienia. Najbardziej znanym wzorem był ornat skrzypcowy, stosowany do reformy liturgicznej w roku 1968. Była to szata o szerokości ramion, w kształcie dwóch podłużnych części połączonych na ramionach, z otworem na głowę, zupełnie rozciętych po bokach, by ręce miały pełną swobodę ruchów. Wykonywano go z drogocennych materiałów – adamaszku, atłasu, brokatu, aksamitu. Posiadał tzw. pretekstę (haftowana złotem i kolorowymi ornamentami pionowa wstęga na przodzie i tyle ornatu). Ornat skrzypcowy ma kilka odmian (francuską, rzymską, hiszpańską, brazylijską, belgijsko-niemiecką) różniących się kształtem i rodzajem preteksty. Drugim popularnym wzorem ornatu był typ gotycki.
Był dłuższy i zbliżony wyglądem do ornatów posoborowych. Obecnie, po reformie liturgicznej, ornat jest luźno zwisającą szatą wkładaną przez głowę, szerszą, zwisającą nie tylko do przodu i do tyłu, ale i na boki. Najczęściej składa się z jednego płata materiału o eliptycznym kształcie, z otworem pośrodku na głowę, często z ozdobnym kapturem i zdobioną pretekstą. Kapłan sprawujący liturgię zakłada albę i ornat, które symbolizują przyobleczenie w Chrystusa, dlatego ich wygląd powinien być zarazem prosty i subtelnie zdobiony.