Pomimo niepodważalnych zasług dla Kościoła, dla wielu z nas ks. Aleksy Klawek jest postacią anonimową. Jego skromność stawiała go zawsze w cieniu. Wnikliwa analiza działalności naukowej i duszpasterskiej księdza Klawka pozwala jednak na stwierdzenie, że był to człowiek niezwykły, a jego działalność zapisała się złotymi zgłoskami w biblistyce polskiej.
Dzieciństwo
Aleksy Klawek przyszedł na świat w 1890 r. w Rogoźnie. Był synem Ignacego Klawka i Anny Kruppik. Dzieciństwo spędził w domu, gdzie patriotyzm, tradycja i kultura polska odgrywały pierwszoplanową rolę. Ojciec jego, nauczyciel, pracował w trudnych czasach nacisków germanizacyjnych na oświatę. W Rogoźnie Aleksy Klawek ukończył szkołę podstawową i gimnazjum klasyczne. W okresie nauki w gimnazjum był członkiem konspiracyjnej organizacji samokształceniowej – Towarzystwa Tomasza Zana. Bardzo dużo czasu spędzał na probostwie jako ministrant. Często też sięgał po książki zgromadzone w biblioteczce ks. proboszcza Teofila Gapczyńskiego. Głęboka religijność wyniesiona z domu oraz niewątpliwy wpływ proboszcza parafii św. Wita ułatwiły mu odczytanie powołania i otworzyły drogę do kapłaństwa.
Seminarium duchowne
Wiosną 1909 r. złożył podanie o przyjęcie do Arcybiskupiego Seminarium Duchownego w Poznaniu. Kandydata opiniował ks. Teofil Gapczyński. Napisał wtedy: „Poświadczam niniejszem jako miejscowy proboszcz, że p. Aleksander Klawek, który wczoraj złożył egzamin maturalny, był nie tylko w gimnazjum najzdolniejszym i najlepszym uczniem, lecz zarazem najpobożniejszym, który wciąż się nosił z myślą poświęcić się zupełnie Panu Bogu. Był on pod względem prawdziwej a niekłamanej pobożności wzorem budującym nie tylko dla swych kolegów, lecz wprost dla całej Parafii. …Przypuszczam, że p. Aleksander Klawek dla Seminarium Poznańskiego będzie nabytkiem pierwszej klasy i kiedyś chlubę przyniesie Kościołowi”. Czas pokazał, że powyższe słowa znalazły potwierdzenie w życiu ks. Klawka. Czwarty rok studiów alumn Aleksy Klawek spędził w Gnieźnie na kursie teologii praktycznej. 15 lutego 1913 r. przyjął w katedrze gnieźnieńskiej święcenia kapłańskie z rąk biskupa Wilhelma Kloskego. Dwa dni później w Rogoźnie odprawił Mszę prymicyjną.
Praca naukowa
Zaraz po święceniach władze diecezji skierowały ks. Klawka do Wonieścia, gdzie pełnił funkcję wikariusza. Zauważony przez profesora seminarium poznańskiego, Władysława Hozakowskiego, został wysłany do Monasteru na dalsze studia teologiczne. Doktorat z zakresu Nowego Testamentu obronił wiosną 1917 r. Edukację uniwersytecką kontynuował w Monachium, Wrocławiu, Berlinie i Paryżu. Wrócił do Wielkopolski, gdzie od 1919 r. do 1923 r. wykładał w Seminarium Duchownym w Gnieźnie i w Poznaniu. Jednocześnie współpracował z Poznańskim Towarzystwem Przyjaciół Nauk i publikował artykuły w prasie lokalnej i czasopismach teologicznych. Był zwolennikiem utworzenia Wydziału Teologicznego na Uniwersytecie Poznańskim – niestety, wobec oporu ówczesnych władz kościelnych było to niemożliwe. Aleksy Klawek dokonał wtedy jednego z najtrudniejszych wyborów – opuścił rodzinną Wielkopolskę i przeniósł się do Lwowa. Tam, na Uniwersytecie Jan Kazimierza, jego kariera naukowa i dydaktyczna mogła rozwijać się bez przeszkód. „Okres lwowski”(1923-1939) to ugruntowanie pozycji Aleksego Klawka w polskim środowisku teologicznym. Nie oznaczał on jednak zerwania kontaktu z Wielkopolską. Ks. Klawek w okresie świąt i wakacji odwiedzał rodzinę i znajomych w Rogoźnie. Wygłaszał też wykłady gościnne w poznańskim Seminarium Duchownym.
Wojna i spotkanie z Wojtyłą
Kiedy wybuchła wojna w 1939 roku, ks. Klawek przebywał w Rogoźnie. Pierwszą jego reakcją był wyjazd wraz z rodziną do Lwowa, ale i to miasto zostało wkrótce zajęte przez okupanta. Zagrożony represjami ks. Aleksy wrócił więc do Rogoźna. W 1941 r. został aresztowany przez gestapo i osadzony w Forcie VII w Poznaniu. Tylko Opatrzność Boża oraz pomoc przyjaciół i rodziny ocaliły go i umożliwiły wyjazd do Generalnego Gubernatorstwa.
Po wojnie powrót do Lwowa był niemożliwy, dlatego Aleksy Klawek przyjął propozycję pracy na Uniwersytecie Jagiellońskim. W latach 1945-1946 jednym ze słuchaczy jego wykładów ze Starego Testamentu był Karol Wojtyła. Na egzaminie u ks. prof. Klawka Karol Wojtyła otrzymał ocenę celującą. Drogi tych dwóch wybitnych ludzi spotkały się jeszcze wielokrotnie. Na doktoracie Karola Wojtyły znajduje się podpis Aleksego Klawka, który w zastępstwie rektora Wydziału Teologicznego UJ brał udział w egzaminie doktorskim Wojtyły. Jako Wikariusz Kapitulny Krakowski Karol Wojtyła uhonorował swoją obecnością 50-lecie kapłaństwa ks. Klawka. Księża spotykali się też często na Uniwersytecie Jagiellońskim i w redakcji „Tygodnika Powszechnego”.
Odpoczywający nad jeziorem ks. Aleksy Klawek
Praca dla Wielkopolski
Ks. Aleksy Klawek był inicjatorem uczczenia 350. jubileuszu wydania Biblii w przekładzie ks. Wujka, pochodzącego z Wągrowca. Z jego inspiracji podjęto też działania zmierzające do odbudowy w tym mieście pomnika Jakuba Wujka. Pod wpływem ekumenicznej idei Soboru Watykańskiego II ks. Klawek organizował na terenie Wielkopolski szereg wykładów, podczas których omawiał kwestie związane ze Starym i Nowym Testamentem.
U schyłku życia, mimo wielu problemów ze zdrowiem, zorganizował komitet redakcyjny do opracowania Biblii Poznańskiej, która stała się jego „duchowym dzieckiem”. Zawsze z radością wracał do Rogoźna, gdzie odpoczywał wśród rodziny i przyjaciół. W pamięci rogoźnian na zawsze utrwalił się obraz Aleksego Klawka jako człowieka skromnego, życzliwego i serdecznego.
Ks. prof. Aleksy Klawek zmarł w szpitalu w Katowicach 22 listopada1969 r. Pochowany został na cmentarzu parafialnym w Rogoźnie. W jego ostatniej drodze towarzyszyły mu tłumy księży i świeckich. Śmierć ks. Klawka upamiętniło również środowisko krakowskie. Kardynał Karol Wojtyła odprawił 25 listopada Mszę żałobną w kościele akademickim św. Anny w Krakowie. Cztery lata później przy okazji Kongresu Biblistów w Wągrowcu Kardynał Wojtyła odwiedził grób ks. Klawka i kościół św. Wita w Rogoźnie, gdzie wmurowano tablicę upamiętniającą tego niezwykłego człowieka.