Jako jedyna w Polsce i na świecie nosi wezwanie św. Radzyma Gaudentego – pierwszego arcybiskupa gnieźnieńskiego. W tym roku, w millennium śmierci swojego patrona, obchodzi 25. rocznicę istnienia.
Parafię pw. św. Radzyma Gaudentego na gnieźnieńskich Winiarach erygował 12 maja 1981 roku Prymas Tysiąclecia kard. Stefan Wyszyński. Dekret o jej utworzeniu był jednym z ostatnich, które podpisał przed śmiercią. Rzeczywistą działalność wspólnota rozpoczęła jednak dopiero 30 sierpnia, w dniu poświęcenia przez bp. Jana Michalskiego drewnianej kaplicy, która – jak się okazało – miała służyć wiernym przez kolejnych czternaście lat.
Korona Winiar
Starania o pozwolenie na budowę nowego kościoła zaczęto czynić już w 1975 roku. Niestety, każdorazowo przychodziła odpowiedź odmowna. Dopiero sześć lat później, po pokojowym szturmie mieszkańców Winiar, którzy „bombardowali” władze wojewódzkie petycjami, skargami, prośbami i listami z podpisami, pozwolenie wydano. Ruszyła budowa tymczasowej kaplicy, a dwa lata później także kościoła. Do 21 listopada 1983 roku, kiedy to Prymas Polski kard. Józef Glemp dokonał poświęcenia i wmurowania kamienia węgielnego pobłogosławionego przez Ojca Świętego Jana Pawła II, mury nowej świątyni wznosiły się już na wysokość 1,5 metra. Z każdym rokiem były coraz bliższe nieba. W międzyczasie wspólnota parafialna podjęła trud budowy domu katechetycznego, który oddano do użytku w 1987 roku. Budowa kościoła trwała jeszcze osiem lat. Kolejnych pięć zajęło jego wykańczanie, wyposażanie i upiększanie. Wreszcie 10 grudnia 2000 roku abp Henryk Muszyński dokonał uroczystego poświęcenia świątyni. Ośmiokątna budowla zwieńczona koroną na trwałe wpisała się w betonowy krajobraz osiedla. Jak napisano w specjalnym wydaniu parafialnej gazetki ,,Winnica”: ,,Pan rozbił namiot na Winiarach.” Dziś świątynia ta jest niemalże symbolem tej części Gniezna. To wokół niej koncentruje się życie duchowe liczącej niespełna 15 tysięcy osób wspólnoty parafialnej, która rodziła się i wzrastała w trudnych dla Polski i Kościoła czasach.
Błogosławiony czy święty?
Od początku istnienia parafii jej proboszcz ks. kan. Zbigniew Kapturczak podejmował usilne starania o pozyskanie dla wspólnoty relikwii patrona. Zdaniem wielu historyków, wywiezione przez Brzetysława w 1038 roku szczątki św. Radzyma Gaudentego powinny się znajdować w Pradze. Strona czeska jednak konsekwentnie temu zaprzeczała. Gdy oficjalne rozmowy zawiodły, spróbowano dociec prawdy, wchodząc ,,kuchennymi drzwiami”. W 2002 roku nawiązano kontakt z sekretarzem kard. Miloslava Vlka, arcybiskupa metropolity Pragi oraz archiwistą, do którego obowiązków należała inwentaryzacja przechowywanych w Pradze relikwii. Okazało się, że doczesne szczątki pierwszego arcybiskupa gnieźnieńskiego, zapieczętowane ponad dwa wieki temu, jednak się tam znajdują i że kard. Vlk wyraża zgodę na ich powrót do Gniezna. Uroczyste przekazanie kapsuły z relikwiami odbyło się 9 kwietnia 2003 roku. Ksiądz kanonik Kapturczak dysponuje także dokumentami, według których Radzymowi Gaudentemu przysługuje tytuł świętego, choć forma błogosławiony również jest poprawna. Potwierdza to m.in. dokument z dnia 27 listopada 2004 roku, spisany po rozmowach w Kongregacji ds. Kanonizacyjnych, gdzie czytamy, iż Radzym ,,został uznany świętym ad modum cultus i dlatego przysługuje mu tytuł sanctus vel beatus. Poświadczają to jednoznacznie dokumenty, w tym także Akta Bulandystów, stanowiące dotychczas najpełniejszą dokumentację życia Błogosławionych i Świętych. Wynika stąd, że na przestrzeni wielowiekowej, czcigodnej tradycji przysługuje Radzymowi zamiennie używany tytuł Błogosławionego lub Świętego”.
Ku czci Radzyma
Obecnie wspólnota parafialna na gnieźnieńskich Winiarach jest jedyną w Polsce, która posiada relikwie przyrodniego brata św. Wojciecha i jedyną na świecie, której on patronuje. I może dlatego z tak wielką troską i zaangażowaniem podejmuje się w niej różnorakie działania, by kult zapomnianego nieco św. Radzyma Gaudentego ożywić i rozpowszechnić. Okazją ku temu będą z pewnością tegoroczne obchody 1000-lecia śmierci patrona, których centralne uroczystości odbędą się w październiku. Jak zapowiada ks. kan. Zbigniew Kapturczak, weźmie w nich udział wielu znakomitych gości m.in.: kard. Miloslav Vlk z Pragi, kard. Stanisław Dziwisz z Krakowa, abp Marian Gołębiewski z Wrocławia oraz bp Kazimierz Nycz z Kołobrzegu. Wcześniej, 25 czerwca, do Gniezna przybędzie cały Episkopat Polski, by przy relikwiach św. Wojciecha i św. Radzyma Gaudentego wspólnie uczcić przypadające w 2006 roku jubileusze: 50-lecie Wielkiej Nowenny i Ślubów Narodu, 40-lecie Millennium Chrztu Polski oraz 25-lecie śmierci kard. Stefana Wyszyńskiego. Z okazji millennium śmierci pierwszego arcybiskupa gnieźnieńskiego zorganizowane zostanie także sympozjum naukowe z udziałem profesorów poznańskiego Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza oraz Prymasowskiego Wyższego Seminarium Duchownego w Gnieźnie, konkursy dla uczniów szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponagimnazjalnych oraz specjalny rajd PTTK.
Zaangażowany laikat
W uświetnienie obchodów 1000-lecia śmierci swojego patrona włączą się także parafianie oraz członkowie organizacji i stowarzyszeń katolickich, które od wielu lat prężnie działają w parafii na Winiarach. Do najstarszych należy Żywy Różaniec Rodzin oraz Straż Świętego Radzyma. Prócz nich w parafii działa m.in.: Towarzystwo św. Wojciecha, Stowarzyszenie Wspierania Powołań Kapłańskich, Akcja Katolicka, Droga Neokatechumenalna, Ruch Kościoła Domowego, Szensztackie Dzieło Rodzin, Parafialny Klub Sportowy ,,Gaudenty”, Parafialny Oddział Caritas, Koło Przyjaciół Radia Maryja oraz Rodzina Fatimska. Od piętnastu lat ukazuje się także parafialna gazetka ,,Winnica”, a niebawem gotowa będzie strona internetowa www.radzym.pl. Z okazji przypadających w tym roku rocznic wydana zostanie również kilkusetstronicowa książka, w której obok dziejów parafii i historii budowy świątyni znajdą się wspomnienia wielu parafian. To właśnie oni – jak mówi ks. kan. Kapturczak – tworzą prawdziwy, żywy Kościół na Winiarach.