Tradycja obchodów Roku Jubileuszowego sięga XIII w., kiedy to papież Bonifacy VIII ustanowił pierwszy jubileusz w 1300 r. Od tego czasu wydarzenie to odbywa się regularnie, zazwyczaj co 25 lat, choć były przypadki nadzwyczajnych jubileuszy, takich jak Rok Miłosierdzia ogłoszony przez Franciszka w 2015 r. Każdy jubileusz ma na celu odnowienie wiary oraz zachęcenie wiernych do nawrócenia i pogłębienia życia duchowego – to będą główne priorytety papieża w nachodzącym roku.
Franciszek otworzył Rok Jubileuszowy 2025 w Wigilię, 24 grudnia 2024 r., wskrzeszając tradycję sięgającą czasów starożytnej wspólnoty chrześcijańskiej. Wydarzenie to miało szczególny charakter ze względu na jego duchowe znaczenie oraz wyzwania, jakie niesie współczesność. W obliczu nowych zagrożeń dla bezpieczeństwa – m.in. po niedawnym ataku na jarmark bożonarodzeniowy w Niemczech – Watykan zintensyfikował środki ostrożności. Szacuje się, że do Rzymu w ciągu całego roku może przybyć nawet 32 mln pielgrzymów. Jednak trudno nie uznać, że to właśnie kwestia pokoju znajdzie się na pierwszym miejscu watykańskiej agendy 2025 r. Zresztą sam papież już to zapowiedział, prosząc, aby w okresie Bożego Narodzenia kolędy zastąpiły huk bomb.
Ceremonia otwarcia
W Wigilię Bożego Narodzenia papież Franciszek otworzył Święte Drzwi w bazylice św. Piotra. Drzwi te, będące symbolem odpuszczenia grzechów i rozpoczęcia nowego etapu życia duchowego, pozostaną otwarte przez cały Rok Jubileuszowy. Każdy wierny, który przez nie przejdzie, może otrzymać odpust zupełny, pod warunkiem spełnienia określonych przez Kościół wymogów, takich jak modlitwa, sakrament pokuty oraz Komunia św.
Najważniejszym jednak elementem tej ceremonii jest duch nadziei, który ma towarzyszyć wszystkim, którzy na Rok Święty do Rzymu przybędą. I to drugie z najważniejszych papieskich wyzwań na 2025 rok. Nie da się ukryć, że ta próba tchnięcia nadziei w pogrążony w kryzysach świat jest jednym z postpandemicznych priorytetów Franciszka. W końcu co może dać więcej wiary i nadziei ludziom niż spojrzenie w głąb historii i podróż śladami milionów pielgrzymów, którzy w historii przechodzili przez Drzwi Święte?
Franciszek przewodniczył uroczystościom w obecności kardynałów, biskupów oraz licznych wiernych zgromadzonych na placu św. Piotra. Dla papieża była to okazja, aby przypomnieć o istocie miłosierdzia, solidarności i pokoju – wartości, które leżą u podstaw obchodów Roku Jubileuszowego. Jednocześnie właśnie reforma watykańskich struktur i sposobu rządzenia Kościołem jest nieodmiennie jednym z najważniejszych aspektów tego pontyfikatu. Warto dokładnie przyglądać się też osobom, które podczas celebracji i obchodów wydarzeń Roku Jubileuszowego znajdą się w pobliżu papieża.
Plany na 2025 rok
Rok Jubileuszowy to jednak nie tylko wydarzenia liturgiczne i pielgrzymki, ale również okazja do podjęcia nowych inicjatyw duszpasterskich oraz refleksji nad globalnymi wyzwaniami. W ramach obchodów jubileuszowych Franciszek zaplanował szereg działań, które mają wpłynąć na życie Kościoła i świata. To spotkania z każdą w zasadzie grupą zawodową: od dziennikarzy oraz ludzi komunikacji (styczeń), poprzez policjantów i strażaków, aż po artystów. Spotkania z różnymi grupami społecznymi i zawodowymi będą więc tym, co zwracać będzie największą uwagę w tym 2025 roku. Ale to nie wszystko.
Franciszek planuje zorganizowanie specjalnej konferencji poświęconej ekologii integralnej, nawiązującej do jego encykliki Laudato si’. W końcu kryzys związany z ochroną stworzenia widzi papież jako jedno z najważniejszych wyzwań współczesności. W wydarzeniu tym wezmą udział liderzy religijni, naukowcy i politycy, by omówić sposoby przeciwdziałania zmianom klimatycznym oraz ochrony środowiska naturalnego. Między innymi z tego powodu papieska rezydencja w Castel Gandolfo przekształcona została w centrum ekologiczne.
Spotkanie z młodzieżą
Niezwykle ważnym aspektem będą spotkania z młodzieżą. Nie są to jeszcze Światowe Dni Młodzieży, ale w sierpniu 2025 r. w Rzymie odbędzie się międzynarodowe spotkanie młodzieży. Będzie to okazja do dialogu międzykulturowego oraz promocji wartości chrześcijańskich wśród młodego pokolenia – takie prespotkanie, które ma przywieść do Rzymu tysiące zaangażowanych w duszpasterstwo i po prostu wierzących młodych.
Franciszek planuje osobiście uczestniczyć w tym wydarzeniu i skierować do młodych ludzi specjalne orędzie, co nieodmiennie wpisuje się w znaczenie, jakie do pracy z młodym pokoleniem przywiązuje papież. Wczesnej kanonizuje on też dwóch ulubionych świętych młodego pokolenia: Carlo Acutisa i Pier Giorgia Frassatiego.
Dialog międzyreligijny
Rok Jubileuszowy będzie również okazją do pogłębienia dialogu z przedstawicielami innych religii. To w końcu nie tylko jubileusz, ale też przypadająca 1700. rocznica Soboru Nicejskiego. Watykan planuje organizację spotkań z liderami różnych wyznań, aby wspólnie pracować na rzecz pokoju i wzajemnego zrozumienia, a także pielgrzymkę papieża, podczas której odbyć się ma specjalne spotkanie z patriarchą Bartłomiejem I z Konstantynopola – jednym z głównych orędowników dialogu ekumenicznego. Pielgrzymka ta będzie miała szczególny wymiar ekumeniczny i międzyreligijny, a jej celem będzie wzmocnienie jedności chrześcijan oraz promocja pokoju na Bliskim Wschodzie.
Znaczenie 2025 roku
W kontekście Roku Jubileuszowego Watykan już teraz intensywnie przygotowuje się na przyjęcie milionów pielgrzymów. Obejmuje to zarówno kwestie logistyczne, jak i bezpieczeństwo. Stolica Apostolska we współpracy z władzami Rzymu wprowadza dodatkowe środki ostrożności, w tym monitoring na głównych trasach pielgrzymkowych oraz wzmocnioną ochronę właściwych obiektów sakralnych. Organizatorzy apelują też do wiernych o wcześniejszą rezerwację miejsc noclegowych i korzystanie z oficjalnych kanałów informacyjnych. Logistyka i przygotowania administracyjne to jednak nie wszystko.
Dla Franciszka 2025 rok będzie bowiem nie tylko czasem refleksji duchowej, ale również okazją do podkreślenia uniwersalnych wartości, takich jak miłosierdzie, solidarność i pokój. Papież wielokrotnie podkreślał, że wydarzenia, których nagromadzenie będzie miało miejsce w Roku Jubileuszowym, są szansą na budowanie mostów między ludźmi różnych kultur i wyznań. W obliczu współczesnych wyzwań, takich jak konflikty zbrojne, kryzys klimatyczny czy podziały społeczne, rok ten może być więc inspiracją do poszukiwania rozwiązań opartych na dialogu i współpracy.
2025 zapowiada się więc jako czas o ogromnym znaczeniu duchowym i społecznym. Franciszek, kontynuując tradycję swoich poprzedników, wprowadza nowe inicjatywy, które mają na celu pogłębienie wiary oraz budowanie świata bardziej sprawiedliwego i zjednoczonego. Dla milionów wiernych będzie to czas modlitwy, refleksji i odnowienia duchowego, a dla papieża okazja do podkreślenia wartości, które mogą łączyć ludzi ponad podziałami.