Głównym źródłem zanieczyszczeń powietrza w Polsce jest tzw. niska emisja, czyli spalanie węgla i drewna w domowych instalacjach grzewczych. W przypadku wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych, w tym rakotwórczego benzo(a)pirenu, ogrzewanie domów to aż 91 proc. zanieczyszczenia.
Śmiertelne zagrożenie
Zanieczyszczenie powietrza to problem związany nie tylko z nieprzyjemnymi zapachami. To przede wszystkim zagrożenie dla zdrowia i życia ludzkiego. Zła jakość powietrza to zwiększone ryzyko chorób np. układu oddechowego. Chodzi m.in. o przewlekłą obturacyjną chorobę płuc, astmę czy zwiększone ryzyko infekcji dróg oddechowych. Ze smogiem wiążą się także liczne choroby układu sercowo-naczyniowego i nerwowego. Z danych Europejskiej Agencji Środowiska wynika, że rocznie w Polsce, z powodu zanieczyszczeń powietrza, umiera przedwcześnie prawie 50 tys. Polek i Polaków.
W około 3 mln polskich domostw paliwa stałe spalane są w przestarzałych urządzeniach. Sytuację pogarsza stan budynków, które często są słabo ocieplone i wymagają termomodernizacji. By je ogrzać, potrzebne jest spalenie większej ilości paliwa, a to zwiększa zarówno poziom emisji zanieczyszczeń, jak i koszty ogrzewania.
Rozwiązanie jest możliwe
W przypadku zanieczyszczeń, pochodzących z tzw. niskiej emisji, kluczem do rozwiązania problemu jest wymiana przestarzałych kotłów na paliwa stałe i zastąpienie ich nisko- i zeroemisyjnymi urządzeniami.
Dzięki wieloletnim staraniom Polskiego Alarmu Smogowego, w tym lokalnych aktywistek i aktywistów, uruchomiony został ogólnopolski program wspierający wymianę przestarzałych źródeł ciepła i termomodernizację domów. W ramach programu „Czyste Powietrze” można ubiegać się o wsparcie finansowe wynoszące, w zależności od dochodów, nawet do 69 tys. zł (do 90 proc. kosztów inwestycji). Więcej informacji na ten temat można znaleźć na stronie www.czystepowietrze.gov.pl lub kontaktując się z gminnym ekodoradcą.
Chronić życie
Te tematy powinny interesować każdego, bo są ściśle powiązane z naszym zdrowiem. To nasza wspólna sprawa. Sprawa, na którą można spojrzeć przez pryzmat wiary, a konkretnie przykazania miłości i wezwania do ochrony życia. Bo smog odbiera życie.
Dlatego głos w sprawie ochrony środowiska i klimatu zabierali nie tylko kolejni papieże: od Jana Pawła II, przez Benedykta XVI po Franciszka. Kościół w Polsce od lat zwracał uwagę na ten problem. Już w 1979 r. biskupi na Synodzie Archidiecezji Krakowskiej alarmowali o zanieczyszczeniu powietrza w regionie, które „znacznie przekracza najwyższe wskaźniki dopuszczalne według stosunkowo mało rygorystycznych norm polskich”.
Wysiłek wcielenia tych wezwań w życie i przeniesienia ich na poziom parafii podejmuje m.in. Światowy Ruch Katolików na rzecz Środowiska. Dlatego – dzięki wsparciu „Przewodnika Katolickiego” i Polskiego Alarmu Smogowego – do wielu parafii w Polsce trafiły plakaty informacyjne, dotyczące konieczności i możliwości wymiany starego pieca, oraz wsparcia w termomodernizacji budynku.
Jeśli chcesz, wraz ze swoją parafią, dołączyć do naszych działań, wejdź na stronę programu „Zielone Parafie” (http://zieloneparafie.pl) i zobacz, w jaki sposób możesz zaangażować swoją wspólnotę, np. porozmawiać z proboszczem, wywiesić plakat i przekazać tekst ogłoszeń skierowanych w tej sprawie do parafian.
Wszelkie inne informacje dotyczące projektu „Powietrze i klimat = dobro wspólne”, który Światowy Ruch Katolików realizuje wraz z Polskim Alarmem Smogowym z dotacji Programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy, finansowego z funduszy EOG, znajdują się na stronie www.katolicydlasrodowiska.pl/projekty/powietrze-i-klimat-dobro-wspolne.
Zapraszamy do śledzenia i włączania się w kolejne działania.