Pielgrzymi udający się do Palestyny i Izraela odwiedzają zazwyczaj Jerozolimę, Kafarnaum, Nazaret – i oczywiście Betlejem. Te najważniejsze związane z chrześcijaństwem miasta kryją tak wiele skarbów i ważnych miejsc związanych z Chrystusem, że nie można ich dokładnie poznać nawet podczas tygodniowego pobytu w Ziemi Świętej. W bocznej uliczce Betlejem, na tyłach znanej wszystkim bazyliki Narodzenia, znajduje się sanktuarium Groty Mlecznej. Jest ono pod wyłączną opieką katolików, a dokładniej franciszkańskiej Kustodii Ziemi Świętej. Oprócz figury Matki Boskiej Ludźmierskiej znajduje się tam olśniewające dzieło sztuki pochodzące prosto z Polski – Tryptyk Jerozolimski
Biała skała
Nazwa Groty Mlecznej bezpośrednio nawiązuje do barwy jej ścian, które w odróżnieniu do pozostałych skał w okolicy są mlecznobiałe. Według podań Matka Boska zatrzymała się tutaj, aby nakarmić Niemowlę. Kilka kropli mleka spadło na skalę i w jednej chwili cała grota przybrała mlecznobiałą barwę. Tradycja chrześcijańska podaje, że właśnie w tej grocie Święta Rodzina przygotowywała się do ucieczki do Egiptu, po tym, jak Święty Józef we śnie ujrzał anioła, nakazującego mu opuścić Ziemię Świętą. Niektórzy utożsamiają również to miejsce z miejscem pochówku Świętych Młodzianków. Gdy ówczesny rzymski namiestnik Herod dowiedział się, że na terenach podlegających jego władzy narodził się „król żydowski”, postanowił zabić wszystkich chłopców, którzy nie ukończyli drugiego roku życia. Chrześcijaństwo uznało ich potem za pierwszych męczenników, a już w czasach bizantyjskiej cesarzowej, św. Heleny, matki cesarza Konstantyna Wielkiego, która odwiedziła Ziemię Świętą w latach 327–328, istniało tu oratorium poświęcone ich pamięci.
Wykopaliska archeologiczne prowadzone przez naukowców z Franciszkańskiego Studium Biblijnego w Jerozolimie wykazały, że Grota Mleczna rzeczywiście cieszyła się czcią chrześcijan w okresie bizantyjskim (IV–XI w.) i w czasie podbojów krzyżowców (XI–XIII w.). Odnaleziono z tych okresów groby i posadzki mozaikowe, które świadczą o tym, że w tym miejscu istniał kościół. W czasach wczesnochrześcijańskich kościoły takie budowano tylko w miejscach najświętszych, za jakie – jak widać – uważano również betlejemską grotę.
Pokój
Przy wejściu do groty w 1935 r. palestyńscy chrześcijanie wybudowali okazały fronton. Patrząc na niego, można odnieść wrażenie, że wejście prowadzić będzie do niewielkiego kościoła lub okazałej kaplicy. Wchodząc jednak do środka, od razu widzimy, że jest to naturalna grota. W ołtarzu po lewej stronie znajduje się tabernakulum. Nieopodal, w niewielkim wgłębieniu skalnym, umieszczona została rzeźba przedstawiająca Świętą Rodzinę podczas ucieczki do Egiptu. W sanktuarium od kwietnia 2009 r. znajduje się kopia figury Matki Bożej z Ludźmierza, a w niewielkiej kaplicy adoracyjnej położonej obok groty umieszczono wykonany przez gdańskiego złotnika-bursztynnika Mariusza Drapikowskiego ołtarz „Tryptyk Jerozolimski” Dzieło nawiązuje do biblijnego tematu zaczerpniętego z Apokalipsy św. Jana. Tryptyk pierwotnie eksponowany miał być w Jerozolimie, jednak uznano, że idealnie sprawdzi się w kaplicy adoracyjnej przy Grocie Mlecznej. Tam też pełni funkcje głównego ołtarza. Zamknięty tryptyk przypomina metalową płaskorzeźbę, na której widnieje wyobrażenie ukrzyżowanego Chrystusa w otoczeniu Jerozolimy. Po otwarciu ołtarz ukazuje piękno boskiego Jeruzalem, otoczonego drzewami oliwnymi, na których znajduje się wiele krzyży z różnych odłamów chrześcijaństwa. Tryptyk pełni funkcję ołtarza dekoracyjnego, na którym wystawiany jest Najświętszy Sakrament.
Dzieci
W 2016 r. w Betlejem, właśnie przy tym ołtarzu w kaplicy Wieczystej Adoracji Najświętszego Sakramentu przy kościele Groty Mlecznej powstało Międzynarodowe Centrum Modlitwy o Pokój. Siostry ze Zgromadzenia Adoratorek Najświętszego Sakramentu dbają, by nieustannie trwała tam adoracja w intencji pokoju.
Ale Grota Mleczna zarówno dla chrześcijańskich, jak i muzułmańskich kobiet od wieków pozostaje miejscem modlitw o dar potomstwa. Tu w jednym z pomieszczeń znajdują się listy dziękczynne i zdjęcia, przysyłane z najdalszych zakątków świata przez pary, które często po wielu latach, dzięki wstawiennictwu Matki Bożej Karmiącej, doczekały się upragnionych dzieci. Centrum tej modlitwy jest umieszczony w głębi groty obraz Matki Bożej Karmiącej. Wielu pielgrzymów, proszących tu właśnie o narodzenie dziecka, zabiera z groty fragmenty skały – grota wydrążona jest w miękkim, białym tufie, który obsypuje się pod palcami lekkim pyłem.